Η επιστροφή του εθνικού κράτους και της πολιτικής

ANTI WEBLOG By Factorx 25/11 2008

Μόνο ένας τυφλός πολιτικά και ιδεολογικά δεν μπορεί να δει αυτό που συμβαίνει σήμερα σε όλο τον κόσμο, ως συνέπεια της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης: Την επικράτηση του εθνικού συμφέροντος και του «εθνικού κράτους» απέναντι στην παγκοσμιοποίηση που θεωρείται ήδη ένα προηγούμενο κεφάλαιο στην ιστορία του ανθρώπινου γένους.

Το βασικό πολιτικό πρόβλημα σήμερα στην Ελλάδα είναι «παγκοσμιοποίηση», ή «εθνικό κράτος»; Και τα στρατόπεδα που διαμορφώνονται είναι δυο: Οι οπαδοί του εθνικού κράτους και αρνητές ταυτόχρονα της παγκοσμιοποίησης από την μία, και το κρατικοδίαιτο οικονομικό κατεστημένο με τις πολυεθνικές συμμαχίες του και τους πολιτικούς ταγούς του από την άλλη…..

Kοινός τόπος αναφοράς της διαμορφωμένης πλέον παράταξης των «εκσυγχρονιστικών» και «φιλελεύθερων» δυνάμεων στην Ελλάδα είναι η πλήρης ένταξη της Ελλάδας στο «χωνευτήρι» των Βρυξελλών. Σε κοινωνικό επίπεδο αυτό επιδιώκεται να γίνει με βάση το ευρωπαϊκό «κεντροαριστερό» κοινωνικό δεδομένο: Ανθρώπινα δικαιώματα, προσωπικά δεδομένα, Ανεξάρτητες Αρχές, ΜΚΟ, σχέσεις Κράτους - Εκκλησίας, δικαιώματα κάθε είδους μειονοτήτων - ακόμα και σεξουαλικών κλπ . Τα βλέπουμε άλλωστε όλα αυτά να κτίζονται γύρω μας όλον αυτόν τον καιρό. Σε ιδεολογικό επίπεδο το κυρίαρχο στοιχείο είναι οι συντονισμένες προσπάθειες για διάλυση της εθνικής ιδέας. Σε οικονομικό επίπεδο, η αμφισβήτηση της εθνικής κυριαρχίας εξυπηρετεί την απαλλοτρίωση του εθνικού πλούτου και του εθνικού εδάφους (Γερμανοί στον ΟΤΕ, Κινέζοι στα λιμάνια κλπ).

Η χθεσινή ομιλία του Αντώνη Σαμαρά στο Ίδρυμα Καραμανλή της Θεσσαλονίκης θίγει αυτά ακριβώς τα ζητήματα και προτείνει μια νέα πολιτική σύνθεση «ανάμεσα στις ακρότητες του κρατισμού και τις ακρότητες του νεοφιλελευθερισμού». Είπε μεταξύ άλλων ο βουλευτής της ΝΔ:

Όταν ξέσπασε η κρίση αμέσως πέρασαν στο προσκήνιο τα εθνικά κράτη: Ως «εθνικά» έναντι των υπερεθνικών οργανισμών που βρέθηκαν σε δευτερεύοντα και βοηθητικό ρόλο. Και ως «κράτη», έναντι των αγορών, που δεν μπορούσαν να αυτο-ρυθμιστούν, γιατί είχαν ήδη από-ρυθμιστεί. Τα εθνικά κράτη ανέλαβαν να προλάβουν την πλήρη καταστροφή του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Τα εθνικά κράτη ανέλαβαν να διαχειριστούν τα προγράμματα σωτηρίας. Ανέλαβαν να παράσχουν ρευστότητα, να τονώσουν την ενεργό ζήτηση, να τονώσουν τις επιχειρήσεις, να διασώσουν την απασχόληση. Κι επειδή η κρίση είναι διεθνής, τα εθνικά κράτη καλούνται σήμερα να συντονίσουν τη δράση τους σε διεθνές επίπεδο.

Εκτός από τον πολιτικό ρόλο του στις διεθνείς κρίσεις το κράτος ξαναβρήκε τον οικονομικό ρόλο στην διατήρηση των μακροοικονομικών ισορροπιών. Οι ακρότητες του νεοφιλελεύθερου μοντέλου καταδείχθηκαν σε όλα τα επίπεδα.

Αλλά αυτό δεν είναι λόγος να επιστρέψουμε στις ακρότητες του Κεϋνσιανού μοντέλου. Το εθνικό κράτος επιστρέφει, αλλά ο κόσμος δεν επιστρέφει στον κρατισμό. Ο νεοφιλελευθερισμός κατέρρευσε, αλλά οι φιλελεύθερες ιδέες παραμένουν όρθιες. Η απορρύθμιση των αγορών απέτυχε και την πληρώσαμε πανάκριβα, αλλά η ελεύθερη αγορά παραμένει αναντικατάστατη.

Ανάμεσα στις ακρότητες του κρατισμού και τις ακρότητες του νεοφιλελευθερισμού, αναζητούμε σήμερα τη μέση οδό, τη νέα σύνθεση, τη νέα υπέρβαση: - Όπου το κράτος θα ρυθμίζει τις αγορές, δεν θα τις υποκαθιστά. Όπου οι ελεύθερες αγορές θα μεγιστοποιούν τη δημιουργικότητα των ανθρώπων, δεν θα αποχαλινώνουν την απληστία τους, - Όπου τα κράτη θα προασπίζονται τη νομιμότητα και τη δημοκρατία, δεν θα απομυζούν τους πολίτες. Όπου το ιδιωτικό κέρδος θα ισορροπεί με το δημόσιο συμφέρον, η ευημερία με την κοινωνική δικαιοσύνη και η ελεύθερη αγορά με τη δημοκρατία.

Τα εθνικά συμφέροντα θα συγκλίνουν, δεν θα ισοπεδωθούν. Τα εθνικά κράτη θα μάθουν να συνεργάζονται στα πλαίσια της ελεύθερης αγοράς, δεν θα καταργηθούν. Τα σύνορα θα υπάρχουν όχι για να χωρίζουν τους ανθρώπους αλλά για να συγκροτούν δημοκρατικές πολιτείες που θα ανταγωνίζονται, αλλά δεν θα συγκρούονται. Θα είναι σύμμαχοι ή αντίπαλοι, συνεργάτες ή ανταγωνιστές, αλλά όχι εχθροι.