23/1/09

Τimes: «Καθήκον του Ομπάμα η επανεφεύρεση του καπιταλισμού»

Οι λέξεις «Αναμόρφωση της Αμερικής» έγιναν πηχαίοι τίτλοι στις μεγάλες αμερικανικές εφημερίδες την επομένη της ορκωμοσίας του Μπαράκ Ομπάμα. Η σύμπτωση αυτή δεν ήταν τυχαία. Σε αυτή τη φράση ήθελε να δώσει έμφαση και ο μηχανισμός του Αμερικανού προέδρου για τα μέσα ενημέρωσης. Για ποιο λόγο;
Η «αναμόρφωση της Αμερικής» αποτελεί την απάντηση του Ομπάμα στο σύνθημα του λαϊκιστικού συντηρητισμού που θα μπορούσε να συμπυκνωθεί στη φράση «αν κάτι δεν χρεοκοπήσει εντελώς, μην το επισκευάσεις». Τη λογική αυτή την τράβηξαν στα άκρα οι Ρεπουμπλικανοί, για τους οποίους θα μπορούσε κανείς να πει ότι βάλθηκαν να αποδείξουν μια από τις βασικές πεποιθήσεις τους: ότι μια κυβέρνηση δεν μπορεί να λειτουργήσει.
Για να έχει οποιαδήποτε ελπίδα να επισκευάσει τα ερείπια που άφησε πίσω της η κυβέρνηση Μπους, ο πρόεδρος Ομπάμα πρέπει κατ' αρχήν να πείσει το 45% του πληθυσμού που ψήφισε εναντίον του ότι η Αμερική έχει πράγματι χρεοκοπήσει. Η χώρα αυτή δεν είναι απλώς παγιδευμένη σε ένα γεωπολιτικό αδιέξοδο και μια καταστροφική ύφεση. Όπως γράφει ο Ανατόουλ Καλέτσκι στους Τimes, μοιάζει να έχει καταρρεύσει ολόκληρο το πολιτικο-οικονομικό μοντέλο των ελεύθερων επιχειρήσεων, του απεριόριστου ατομισμού και της περιορισμένης κυβέρνησης στο οποίο στήριξε η χώρα αυτή την οικουμενική ηγεμονία της. Πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς μια κατάσταση όπου το σύνολο των κυριοτέρων οικονομικών της θεσμών και πολλές από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες της εξαρτώνται από τη στήριξη της κυβέρνησης για να επιβιώσουν;
Η κρίση που πυροδοτήθηκε από τη χρεοκοπία της Lehman Brothers, τον περασμένο Σεπτέμβριο, φαίνεται να ανατρέπει πολλές από τις αρχές, στις οποίες στηρίχθηκε η ευημερία και η δημοκρατία της Αμερικής. Με την έννοια αυτή, είναι πράγματι θεμιτό να συγκριθεί η κρίση αυτή με την πτώση του Τείχους του Βερολίνου. Το 1989, ολόκληρος ο κόσμος -από την Κίνα και τη Ρωσία ως τη Νότια Αφρική, την Ινδία και τη Βραζιλία- συμπέρανε ότι για την οργάνωση της παραγωγικής δραστηριότητας δεν υπήρχε άλλη λύση από τις δυνάμεις της αγοράς.
Το 2009, ολόκληρος ο κόσμος μοιάζει να έχει φτάσει στο αντίθετο συμπέρασμα: ότι οι ελεύθερες αγορές και τα οικονομικά κίνητρα οδηγούν στην καταστροφή ακόμη και τις πιο πλούσιες και σύγχρονες κοινωνίες.
Υπάρχει όμως μια κρίσιμη διαφορά ανάμεσα στις δύο αυτές χρονολογίες, και η διαφορά αυτή μας οδηγεί στη θετική πλευρά του μηνύματος του Ομπάμα. Ο κομμουνισμός ήταν ένα μονολιθικό και αρτηριοσκληρωτικό σύστημα που λειτουργούσε εναντίον της ανθρώπινης φύσης και κατά συνέπεια έπρεπε να επιβληθεί με τη βία. Ο καπιταλισμός, αντίθετα, είναι ένα σύνολο ανθρωπίνων σχέσεων που εξελίσσεται συνεχώς. Προχωρεί με τη μέθοδο της «δοκιμής και λάθους» και λαμβάνει μυριάδες διαφορετικές μορφές.
Κατά συνέπεια, η διάψευση της απόλυτης πίστης στις δυνάμεις της αγοράς που επικράτησε μετά το 1989 προσφέρει τώρα στον Ομπάμα την ευκαιρία να ηγηθεί μιας εξέλιξης του αμερικανικού καπιταλισμού προς μια πιο σταθερή και πιο επιτυχημένη μορφή. Η δημιουργία αυτού του νέου είδους καπιταλισμού θα είναι η σημαντικότερη πρόκληση που θα έχει να αντιμετωπίσει η προεδρία Ομπάμα.

ΑΠΕ-ΜΠΕ

1 σχόλιο:

  1. και οι διάφοροι "σοσιαλισταί" ποίαν εργασίαν νομίζετε ότι έχουν;
    Τι νομίζετε κ. Χατζάρα ότι επειδή φέρουν το όνομα του "σοσιαλισμού" δεν ασχολούνται παγίως με την αναζωογόνησή του;
    Αν αρκούσε μόνο το όνομα ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή