Το βιβλίο των δακρύων

Αμερικανική παρέμβαση 13 χρόνια μετά τα ΙΜΙΑ

Του Κώστα Μπετινάκη

http://www.styx.gr

Δεν είναι η πρώτη φορά που γράφω πως είμαστε μία χώρα «υποτελής». Εξάρτημα στις δομές διακυβέρνησης μιας παντοκράτειρας χώρας. Θυμίζω μια από τις ιστορικές φράσεις: «Ανήκομεν εις τη Δύση»! Άρα τι ανεξαρτησία και κουραφέξαλα.

Δεν είναι η πρώτη φορά που το «αρχηγείο», καίει τον Θεόδωρο Πάγκαλο. Είχε προηγηθεί η περιπέτεια με τον Οτζαλάν. Μόνο που αυτή τη φορά, το παράδοξο είναι πως περίμεναν –δήθεν- να γίνουν οι εκλογές, πριν εκδοθεί το βιβλίο, άλλα άφηναν να διαρρεύσουν επιλεκτικά «καυτές πληροφορίες», στους «επαΐοντες» κάποιων καναλιών και εφημερίδων.

Δεν είναι η πρώτη φορά, που ένα βιβλίο, επιχειρεί να παίξει πολιτικά παιχνίδια, στη χώρα, όπου όλοι νομίζουν πως η εθνική συνείδηση έχει πάει περίπατο. Η τουλάχιστον, έτσι εύχονται κάποιοι.

Αυτή τη φορά όμως, το βιβλίο «ΙΜΙΑ, Τα Απόρρητα Τηλεγραφήματα των Αμερικάνων» των δημοσιογράφων Μιχ. Ιγνατίου και Αθ. Έλλις, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Λιβάνη, έχει γνωρίσει πρωτοφανή προβολή από τα Μέσα του συρμού, προβολή ανάλογη δεν θυμάμαι να έχει γίνει για άλλα πλέον αξιόλογα βιβλία και πλέον αξιόλογων συγγραφέων.

«Πρωτοαποκαλυπτόμενα γεγονότα και σκοτεινές πλευρές» από το πολιτικό και διπλωματικό παρασκήνιο της νύχτας των Ιμίων καταγράφονται στο βιβλίο «ΙΜΙΑ, Τα Απόρρητα Τηλεγραφήματα των Αμερικάνων» των δημοσιογράφων Μιχ. Ιγνατίου και Αθ. Έλλις, που παρουσιάστηκε σε κεντρικό βιβλιοπωλείο της Αθήνας και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Λιβάνη.

Αίσθηση έχει προκαλέσει η παράγραφος που είχε διαρρεύσει από καιρό στον Τύπο:

«Τηλεγράφημα του τότε Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Γουόρεν Κρίστοφερ, που αποκαλύπτουν οι συγγραφείς με ημερομηνία την 31η Ιανουαρίου 1996, ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ενημερώνει την εν Αθήναις αμερικανική πρεσβεία για τη συνομιλία που είχε με τον τότε Έλληνα ομόλογό του Θόδωρο Πάγκαλο (νυν αντιπρόεδρο της κυβερνήσεως), τον οποίο φέρει να του έχει πει ότι «οι ισχυροί άνεμοι θα καταστρέψουν την ελληνική σημαία και η κυβέρνηση Σημίτη δεν θα τοποθετήσει ξανά στα Ίμια»!

Τι ακριβώς είναι αυτό το βιβλίο. Παράθεση «κάποιων» επίσημων κειμένων της αμερικανικής κυβέρνησης Κλίντον την περίοδο του Ιανουαρίου 1996, οπότε διαδραματίστηκε η κρίση των Ιμίων. Λέμε κάποια, επειδή με τον αμερικανικό νόμος του 1967 για την Ελευθερία των Πληροφοριών (Freedom of Information Act) επιτρέπεται η αναζήτηση και δημοσίευση εγγράφων του Λευκού Οίκου και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Αλλά πάντοτε δίνονται από την αμερικανική κυβέρνηση κείμενα που δεν αφορούν σε απόρρητα έγγραφα. Πολλά από τα απόρρητα αυτά έγγραφα δεν αποχαρακτηρίζονται και δεν δίνονται στη δημοσιότητα, ακόμα και μετά την παρέλευση εικοσαετίας.

Έτσι τώρα, προφανώς δημοσιεύονται όσα έγγραφα αποφάσισαν οι Αμερικανοί να δημοσιοποιηθούν στην Ελλάδα (και γιατί όχι και στην Τουρκία) και όχι φυσικά με μόνο σκοπό να εκδοθεί ένα βιβλίο για να βγάλουν χρήματα οι συγγραφείς του.

Το παιχνίδι είναι πολύ πιο χοντρό. Αποτελεί μια προειδοποίηση στη νέα κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, να μην ξεχνά «ποιος είναι το αφεντικό». Βέβαια η προειδοποίηση αυτή είναι «αναίμακτη», επειδή τα Ίμια, στοίχισαν στην Ελλάδα, εθνική υπερηφάνεια, εδαφική κυριαρχία σε δύο βραχονησίδες, και τρεις ανθρώπινες ζωές.

Ακόμα δεν χρειάζεται να περιμένουμε να επαναληφθεί το «ευχαριστώ κύριε πρόεδρε» του τότε μόλις ολίγων ημερών πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη. Το «ευχαριστώ» θα πρέπει να φανεί μέσα από τις επόμενες κινήσεις του πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου, στο Σκοπιανό , το Κυπριακό και το Αιγαίο.

Ήδη η δήλωσή του στην Κωνσταντινούπολη, για το Κυπριακό, πως «θα πρέπει να φύγουν τα ξένα στρατεύματα, να σταματήσει η εξάρτηση από τις Μητέρες Πατρίδες και να εφαρμοστεί το ευρωπαϊκό κεκτημένο», πόρρω απέχει από το απερίφραστο εκείνο «ΝΑΙ» στο σχέδιο Ανάν.



Πολύωρη μεταμεσονύχτια τηλεοπτική εκπομπή χτες, του Κώστα Χαρδαβέλα, έφερε στο φως, για μια ακόμα φορά το μπάχαλο που επικρατούσε εκείνη τη δραματική νύχτα. Και πόσο κατώτεροι των περιστάσεων είχαν φανεί όλοι -πολιτικοί και στρατιωτικοί - να χειριστούν μια εθνική κρίση. Είναι ευτύχημα που δεν συμβαίνουν συχνά ανάλογα επεισόδια. Επειδή όπως είπε και ένας ναύαρχος (που λυπάμαι αλλά δεν συγκράτησα το όνομά του) στην εκπομπή αυτή, (ο οποίος μίλησε ελάχιστα ενώ έδειχνε καθαρά με τις κινήσεις του σώματός του και τις εκφράσεις του τη δυσφορία του): «Το πόσο ικανοί είμαστε ως κράτος να αντιμετωπίσουμε κρίσεις, φάνηκε με τις πρόσφατες πυρκαγιές στην Αττική. Εδώ τη μείωση της θητείας ο ΓΕΕΘΑ την πληροφορείται από τις εφημερίδες». Εκείνο που δεν ειπώθηκε στην πολύωρη εκπομπή, είναι πόσες ανάλογες παρεμβάσεις έχουν γίνει με τα περιβόητα αυτά έγγραφα που κατά καιρό μας ξεφουρνίζει το Στέητ Ντηπάρτμεντ.


Την παρουσίαση του βιβλίου των δύο ανταποκριτών των εφημερίδων ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ και ΕΘΝΟΣ, φυσικό ήταν να κάνουν οι διευθυντές των εφημερίδων αυτών. Ταυτόχρονα, από «σύμπτωση, ο διευθυντής της Καθημερινής, σε σχόλιό του εξαίρει το ρόλο του αντιπροέδρου της κυβέρνησης που ανατέθηκε στον Θ. Πάγκαλο.


Το Μαξίμου θέλει τον Πάγκαλό του

Του Αλεξη Παπαχελα
Οταν θα τελειώσει η επικοινωνιακή καταιγίδα της νέας κυβέρνησης και θα προσγειωθεί στην άκρως σκληρή δημοσιονομική και καθημερινή πραγματικότητα, δεν είναι λίγοι εκείνοι που ελπίζουν πως θα έλθει η ώρα του Θόδωρου Πάγκαλου. Ο διορισμός του στη θέση του αντιπροέδρου-συντονιστή θεωρείται ίσως η μεγαλοφυέστερη κίνηση του κ. Παπανδρέου. Πέραν της όποιας εσωκομματικής σημειολογίας που έχει αξία για τους «κρεμλινολόγους» του ΠΑΣΟΚ, στον κ. Πάγκαλο βασίζουν πολλοί τις ελπίδες τους για να μην κατατμηθεί σε αυτόνομα φέουδα η νέα κυβέρνηση.

Ο έμπειρος πολιτικός έχει ορισμένα χαρακτηριστικά τα οποία μπορούν να αποδειχθούν πολύτιμα, ειδικά όταν ξεσπούν διαφωνίες μεταξύ υπουργών. Είναι πρώτα απ’ όλα βαθύτατα ρεαλιστής και δεν συγκινείται από νεφελώδεις αναλύσεις και διακηρύξεις. Σε αυτό το σημείο της καριέρας του αντιμετωπίζει το πολιτικό κόστος σαν μια πάθηση ή όχληση, αλλά όχι σαν πραγματικό εμπόδιο για να γίνει αυτό που θεωρεί σωστό.(……)


Ο κ. Πάγκαλος έχει εξάλλου την τάση να θέλει να «καθαρίσει» τις πιο δύσκολες καταστάσεις, χωρίς να ζυγίζει με το δράμι το προσωπικό ρίσκο που αναλαμβάνει. Το έκανε στα Ιμια, όταν ο αρμόδιος επί αμυντικών θεμάτων συνάδελφός του τον κοιτούσε απλανώς και είχε να επιλέξει ανάμεσα σε δυνάμει καταστροφικές επιλογές. Τη χειρίσθηκε με ρεαλισμό, απέφυγε τη σύρραξη, αλλά και την αναγκαστική προσέλευση σε μια διάσκεψη υπό ατιμωτικούς όρους. Ακόμη και στην υπόθεση Οτσαλάν ο κ. Πάγκαλος ανέλαβε να «καθαρίσει» μια χαμένη υπόθεση, γνωρίζοντας ότι είχε σημαντικές πιθανότητες να καεί».
--

Το «παρών» στην εκδήλωση έδωσαν πρώην υπουργοί του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, νυν και πρώην βουλευτές και διπλωμάτες. Η παρουσίαση του βιβλίου έγινε από τον διευθυντή του «Εθνους» και του «Εθνους της Κυριακής» Γ. Χαρβαλιά και της «Καθημερινής» Αλ. Παπαχελά. Την προσωπική του κατάθεση για τα γεγονότα εκείνων των ημερών, όπως τα έζησε ως διπλωματικός συντάκτης, έδωσε ο κ. Χαρβαλιάς, αναφερόμενος στο ρόλο που διαδραμάτισε η τότε πολιτική ηγεσία. Ο κ. Παπαχελάς αναγνώρισε πως όλοι τότε -πολιτικοί και δημοσιογράφοι- απέτυχαν στον χειρισμό της υπόθεσης, η οποία ακόμη και σήμερα 13 χρόνια μετά δεν έχει γίνει καλό μάθημα για όλους μας, το οποίο ωστόσο πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη τους αυτοί που έχουν κάθε φορά την ευθύνη της εξωτερικής πολιτικής.
Πως γίνεται «και με τον χωροφύλαξ και με τον αστυφύλαξ», δεν μας εξηγεί.

ΥΓ. Κατάμεστη από κόσμο ήταν η αίθουσα όπου έγινε η παρουσίαση του βιβλίου των Μ. Ιγνατίου και Α. Έλλις για την κρίση των Ιμίων. Παραβρέθηκαν οι πρώην υπουργοί του ΠΑΣΟΚ Α. Λιβάνης, Κ. Λαλιώτης, Α. Πεπονής και Ι. Καψής. Οι πρώην υπουργοί της ΝΔ Π. Μολυβιάτης και Σ. Σπηλιωτόπουλος. Ο εκδότης του «ΕΘΝΟΥΣ» Γ. Μπόμπολας. Η βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Εύα Καϊλή, η βουλευτής του ΚΚΕ Λιάνα Κανέλλη και ο Ελληνας διαπραγματευτής για το Σκοπιανό, πρέσβης Α. Βασιλάκης. Από τους πρωταγωνιστές εκείνων των ημερών μοναδικός «παρών» ο πρώην αρχηγός της ΕΥΠ Λ. Βασιλικόπουλος.