Μαθήματα πολιτικής Οικονομίας

Πως οι Ισλανδοί Ψαράδες ρίξανε στη
Θάλασσα τους Οβριούς Τραπεζίτες

Του Σπύρου Χατζάρα

Οι χώρα του Πάγου, η Ισλανδία, κατελήφθη από τους αμερικανούς το 1942 και τον Ιούνιο του 1944 έγινε τυπικά ανεξάρτητη, αλλά υπό την αμερικανική κατοχή.
Ο τελευταίος αμερικανός στρατιώτης έφυγε από την Ισλανδία το 2006.

Οι 315.000 ντόπιοι, ένα κράμα Νορβηγών, Κελτών και Γερμανών, ήσαν, είναι και θα είναι ψαράδες, που δεν έχουν καν οικογενειακά ονόματα. Μόνο όνομα και πατρώνυμο. Σόν τα αγόρια , ντοτίρ τα κορίτσια. Εθνικό προϊόν ο μπακαλιάρος και το χάλιμπουτ. Η (μοντέρνα) γεωθερμία από τα ηφαίστεια τους κρατάει ζεστούς ζωντανούς, στο μακρύ και σκοτεινό χειμώνα. Εβραίους το νησί δεν σήκωσε.

Κάτι το πολύ κρύο, κάτι η φτώχεια και η δύσκολη δουλειά του ψαρά τους κρατήσανε μακριά, αν και οι Ισλανδοί μιλάγανε για τους Gydingar, από το 1100 όταν μεταφράσανε στη γλώσσα τους αποσπάσματα από τους Μακκαβαίους.
Ο πρώτος γιαχούντης έμπορος που πάτησε στην Ισλανδία, ήταν το 1625. Λεγόταν Δανιήλ Σολομόν, και ήταν από τους εβραίους της Πολωνίας, αλλά για εμπορικούς λόγους είχε γίνει χριστιανός. Πολλά χρόνια μετά ,το 1704. φάνηκε ό δεύτερος, που εγκαταστάθηκε μόνιμα. Λεγόταν Ιακώβ Φράνκο. Ήταν Εβραίος από την Ολλανδία , αλλά πορτογαλικής καταγωγής , που ζούσε στην Κοπεγχάγη, που διορίστηκε αποκλειστικός εμπορικός αντιπρόσωπος για τον καπνό, στην Ισλανδία και στα νησιά Φερόες. Το 1710 εμφανίστηκαν ακόμα δύο έμποροι καπνού. ο Αβραάμ Λέβιν και ο Αβραάμ Κάντορ. Το 1815, έπιασε στο Ρέυγκιαβικ, η Ulricha, ένα εβραϊκό εμπορικό πλοίο μισθωμένο από τον Μωυσή Ρούμπεν Ενρίκες.
Ωστόσο το 1853, η τοπική βουλή των Ισλανδών απέρριψε την πρόταση του βασιλιά της Δανίας να επιτραπεί η εγκατάσταση των Εβραίων στο νησί. Το 1855 μετά από πιέσεις αλλάξανε γνώμη αλλά κανένας εβραίος δεν εγκαταστάθηκε. Όσοι πήγαν είχαν γίνει από πριν χριστιανοί.

Το 1955, όλοι οι Εβραίοι που είχαν εγκατασταθεί στην Ισλανδία είχαν ισλανδικά ονόματα, και κρατούσαν χαμηλό προφίλ .Οι περισσότεροι δεν ήσαν θρησκευόμενοι και έκρυβαν την προέλευση και το παρελθόν τους από τους γνωστούς τους. Το 2000, η Ισλανδία συμμετείχε στη διάσκεψη της Στοκχόλμης για το Ολοκαύτωμα και υπέγραψε δήλωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που υποχρεώνει τα κράτη μέλη να διδάσκουν το «Ολοκαύτωμα» στα σχολεία τους.

Το 2003, οι ψαράδες Ισλανδοί, παρόλο που δεν έχουν συναγωγή στο νησί, κάνανε έναν νατουραλιζέ εβραίο Νταβίντ πρωθυπουργό, επειδή τους υποσχέθηκε καλύτερες μέρες. Αμέσως ο Νταβίντ άρχισε τα εβραϊκά κόλπα, ντερεγκιουλέισον και ιδιωτικοποίηση του τραπεζικού τομέα, και μέσα σε 4 χρόνια , η Ισλανδία, το νησί των ψαράδων, έγινε κέντρο χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, επενδυτικών τραπεζικών υπηρεσιών και e-banking.

O Νταβίντ κράτησε τον λόγο του. Μέσα σε 4 χρόνια οι ψαράδες έγιναν μαχαραγιάδες. Η Ισλανδία γινόταν γρήγορα μια από τις πιο πλούσιες χώρες του κόσμου.

Μέχρι το 2008, που με την χρεοκοπία της Lehman Brothers , o λογαριασμός στάλθηκε πρώτα στους Ισλανδούς. Οι ψαράδες πρώτα έστειλαν στον διάολο τον Νταβίντ, και μαζί τους τοκογλ΄λυφους όλου του κόσμου. Μετά την χρεοκοπία της μεγαλύτερης ιδιωτικής τράπεζας , της Landsbanki, η Ισλανδία επανεθνικοποίησε επειγόντως το τραπεζικό της σύστημά, προστάτευσε τους Ισλανδούς καταθέτες και άφησε στο έλεος του Γιαχβέ θεού, τους Βρετανούς και Ολλανδούς αποταμιευτές που είχαν στο e-banking σχεδόν 4 δις ευρώ.
Όσο για τις υποχρεώσεις των τραπεζών που χρεοκόπησαν σε τρίτους, τις παρέπεμψαν στην εκκαθάριση.

Οι ψαράδες Ισλανδοί, που δεν είναι μάγκες προοδευτικοί, δημοκρατικοί, χασικλήδες, πρεζάκηδες, και λαμόγια, κάθε χρώματος, (ΠΑΣΟΚ-ΝΔ-ΚΚΕ-ΣΥΡΙΖΑ) το 2010 και στη συνέχεια το 2011 με δημοψήφισμα , απέρριψαν τις συμφωνίες που έκαναν οι κυβερνήσεις τους με την Ευρώπη για αποζημίωση από την ισλανδική Δημοκρατία και τον Ισλανδικό λαό, των καταθετών των ιδιωτικών τραπεζών. Οι Ισλανδοί ψαράδες κατάλαβαν ότι δεν είχαν νομική υποχρέωση να αναλάβουν τις ζημιές μιας ιδιωτικής τράπεζας.

Τέλος πάντων, το 2008, η Ισλανδία γονάτισε. Υποτίμησε την Κορώνα της, και φώναξε το ΔΝΤ, αλλά τρία χρόνια μετά, ήταν ξανά στα πόδια της και το 2012 είχε ανάπτυξη 2,8%.

Ο πρόεδρος της Χώρας, ο Ολαφ, ο γιός του Γκριμ (Γκρίμ-σον), είπε στην Deutsche Welle: «Πετύχαμε επειδή αφήσαμε τις τράπεζες να χρεοκοπήσουν». Αυτή ήταν η συνταγή της επιτυχίας. Ρίξτε τους τραπεζίτες στη Θάλασσα. «Η Ισλανδία δεν διέσωσε τις προβληματικές της τράπεζες. Διερωτήθηκα πολλές φορές γιατί να αντιμετωπίζουμε τις τράπεζες σαν να είναι οι Άγιοι Τόποι της οικονομίας. Τι είναι αυτό που ξεχωρίζει τις τράπεζες από άλλες επιχειρήσεις; Οι τράπεζες είναι μεγάλες ιδιωτικές επιχειρήσεις και όταν διαπράττουν μεγάλα λάθη θα πρέπει να χρεοκοπούν. Σε διαφορετική περίπτωση τους δημιουργούμε την εντύπωση πως μπορούν να παίρνουν μεγάλα ρίσκα χωρίς ευθύνη. Δεν γίνεται όταν έχουν επιτυχία να σημειώνουν μεγάλα κέρδη και όταν αποτυγχάνουν να καλείται ο φορολογούμενος να πληρώσει τον λογαριασμό. Επιδιώξαμε να αποδώσουμε δικαιοσύνη και παράλληλα να αλλάξουμε τους μηχανισμούς λήψης αποφάσεων», είπε ο Ολαφ και συνέχισε, « ο δεύτερος λόγος της επιτυχίας είναι ότι δεν τηρήσαμε τις δυτικές συνταγές για την αντιμετώπιση της κρίσης. Δεν ακολουθήσαμε τις ευρωσυνταγές και καταφέραμε να βγούμε από την κρίση, επειδή την αντιμετωπίσαμε με εντελώς διαφορετικό τρόπο από ό,τι οι χώρες της ευρωζώνης. Στηρίξαμε το σύστημα προνοίας .Δώσαμε τη δυνατότητα στους πολίτες να συμμετάσχουν στις πολιτικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις. Αφήσαμε τις τράπεζες να χρεοκοπήσουν και φτιάξαμε άλλες. Αυτά θα τα κάναμε ακόμη και εάν ήμασταν μέλος της ευρωζώνης».

Αυτά είπε ο πρόεδρος των ψαράδων, που δεν έκρυψε ότι δέχθηκε έντονες πιέσεις από τον «σκληρό πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Άλλωστε οι περισσότεροι «ευρωπαϊκοί θεσμοί» εξέφρασαν την αντίθεσή τους στον ισλανδικό δρόμο.
Λίγο πριν τη συνέντευξη του Όλαφ στη Deutsche Welle, το Δικαστήριο της ΕΖΕΣ, της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελευθέρων Συναλλαγών δικαίωσε την Ισλανδική κυβέρνηση, για την μη αποζημίωση των καταθετών στις e-τράπεζες, αποφασίζοντας τελεσίδικα ότι δεν ήταν υποχρεωμένη η Ισλανδία να αποζημιώσει τους Βρετανούς και Ολλανδούς καταθέτες που έχασαν χρήματα όταν χρεοκόπησε η ισλανδική τράπεζα Icesave το 2008 .

 Εμείς αντίθετα χωρίς να μας ρωτήσουν έχουμε δώσει ως τώρα 300 δια για να σωθούν οι τράπεζες, που χρωστάνε σε άλλες Τράπεζες.

Αυτό είναι το μάθημα από τους Ισλανδούς Ψαράδες.
Πετάξτε τους εβραίους στη θάλασσα. Αφήστε τις τράπεζες του να χαροκοπήσουν και σώστε τον Ελληνικό λαό.

Ο Όλαφ ο γιός του Γρίμ πιστεύει πως η ισλανδική εμπειρία μπορεί να λειτουργήσει ως «εγερτήριο κάλεσμα» για τους άλλους λαούς. «Να τους κάνει να επανεξετάσουν τις κατεστημένες στρατηγικές των τελευταίων 30 ετών».