Μια εκπληκτική υπόθεση Ρουφιανιάς

Πράκτορες και κατάσκοποι στην εποχή
της Ελληνικής Επανάστασης

του Σπύρου Χατζάρα

Η τύχη της ελληνικής επανάστασης άλλαξε την 1η Δεκεμβρίου 1825, με το «πραξικόπημα» των Δεκεμβριστών στο Ταγκανρόγκ, και την απομάκρυνση του Τσάρου Αλέξανδρου, που «κηδεύτηκε» βιαστικά και θάφτηκε επιτόπου, χωρίς να ανοίξουν ποτέ το φέρετρο του, για τον «ύστατο ασπασμό».
Οι «Δεκεμβριστές», υποστήριξαν την άνοδο στον θρόνο του νόμιμου διαδόχου Μεγάλου Δούκα Κωνσταντίνου, τον οποίο είχε αποκλείσει ο Αλέξανδρος, αλλάζοντας την σειρά της διαδοχής υπέρ του μικρότερου αδελφού Νικολάου.
Η μεταβολή στην ρωσική πολιτική ήταν ουσιαστική καθώς στη ρωσική ηγεσία ανήλθε η «φιλοπόλεμη παράταξη», και ο ρώσο-τουρκικός πόλεμος με πρόσχημα το ελληνικό ζήτημα φαινόταν αναπότρεπτος για την άνοιξη του 1826.
Σε αυτό το κλίμα ο Κολοκοτρώνης, ο Δ.Υψηλάντης, ο Καραϊσκάκης , ο Νικηταράς, και άλλοι , υπέγραψαν μια έκκληση προς τη Ρωσία, που μέσω Γενεύης και Καποδίστρια, έφτασε, στο τέλος Δεκέμβριου του 1825, στην Πετρούπολη.
Στις 29 Δεκεμβρίου 1825/ 10 Ίανουαρίου 1826, ο νέος άγγλος πρεσβευτής Στράτφορντ Κάννινγκ, πηγαίνοντας στην Κωνσταντινούπολη, σταμάτησε στα ανοιχτά της Ύδρας και συνάντησε, τον τοπικό άγγλο πράκτορα Μαυροκορδάτο, και τον ενημέρωσε για τις «φιλελληνικές» προτάσεις που μετέφερε. Αυτονομία για την Πελοπόννησο με τουρκικές φρουρές σε ορισμένα «φρούρια κλειδιά».

Ο Μαυροκορδάτος του είπε πώς ορισμένοι "Έλληνες, δε θα ήταν αντίθετοι, σε μια «λύση» πού θα έδινε στην Πύλη το δικαίωμα ενός ετήσιου φόρου, αλλά που θα προέβλεπε την αποχώρηση του τουρκικού πληθυσμού από την Ελλάδα Βρετανίας, και για να διευκολύνει την αγγλική πλευρά, ήταν έτοιμος να δεχτεί ως πολίτευμα του υποτελούς στο Σουλτάνο ελληνικού κράτους τη μοναρχία. Με αυτές τις συμφωνίες, ξεκίνησε ο Ουέλλιγκτον για την Αγία Πετρούπολη, για να ματαιώσει τον ενδεχόμενο ρωσο-τουρκικό πόλεμο, γνωρίζοντας ότι οι «Μαυροκορδάτοι» είχαν δεχθεί ως λύση την «αυτονομία», ενός φόρου υποτελούς στο σουλτάνο Κράτους, στο οποίο οι Έλληνες θα απολάμβαναν «πλήρη αυτοδιοίκηση», και θα ήταν «ελεύθεροι να εκλέγουν τους κυβερνήτες τους», ενώ, οι μουσουλμάνοι κάτοικοι των απελευθερωμένων επαρχιών, θα εγκατέλειπαν το ελληνικό έδαφος, λαμβάνοντας όμως αποζημίωση για την ακίνητη «περιουσία» τους. Εμπόδιο σε αυτή την πολιτική ήσαν ο Καποδίστριας και οι Καποδιστριακοί, που οργάνωναν από την Κέρκυρα , την αντίσταση κατά της αγγλικής πολιτικής, την οποία είχε παρουσιάσει ο Στράτφορντ Κάννινγκ στον Καποδίστρια τον Νοέμβριο του 1825 στη Γενεύη.

Το Λονδίνο ήταν πολύ καλά πληροφορημένο σχετικά με τα όσα συνέβαιναν στην Ελλάδα, για τη δράση του Καποδίστρια και των φίλων του, τις δραστηριότητες και τους ανταγωνισμούς των ντόπιων πολιτικών και κυρίως την εξέλιξη των κινήσεων πού οργάνωναν οι γάλλοι πράκτορες. Οι βρετανικές αρχές, άνοιγαν όλα τα γράμματα που έφταναν στα Επτάνησα και στην Κέρκυρα συγκεντρώνονταν αντίγραφα, μεταφράσεις και περιλήψεις.

 Ο Άνταμ αποκτούσε και άλλα έγγραφα, χάρη στους πράκτορές του, οι οποίοι του υπέβαλλαν επιπλέον και γραπτές ή προφορικές εκθέσεις. Για να ακυρώσει τις προσπάθειες του Καποδίστρια και για να τον εξουδετερώσει το Λονδίνο προσπάθησε να τον εμφανίσει ως «δεκεμβριστή», που συνωμοτούσε μαζί με τον μητροπολίτη Ιγνάτιο, τον Κολοκοτρώνη, τον Καραϊσκάκη, τον αδελφό του Βιάρο και άλλους, για να αποστατήσει ο Δούκας Κωνσταντίνος και να επιτεθεί στην Τουρκία.
Αυτές οι «εμπιστευτικές πληροφορίες» των Άγγλων προς τον Τσάρο Νικόλαο, συνέβαλαν στην απόρριψη του αιτήματός του να επισκεφτεί την Αγία Πετρούπολη τον Ιούνιο του 1826 επειδή, «η άφιξη του στη Ρωσία θα έδινε αφορμή να δημιουργηθεί η εσφαλμένοι εντύπωση ότι ο αυτοκράτορας είχε την πρόθεση να κηρύξει τον πόλεμο στην Τουρκία».

Για την εκπλήρωση της μυστικής αποστολής εξουδετέρωσης του καποδίστρια επιστρατεύτηκε τον Δεκέμβριο του 1825 από τον Άνταμ, ο πράκτορας Σπύρος Μεταξάς, που τον έβλεπαν στην Ζάκυνθο να επισκέπτεται συχνά, τον κ. Παναγιώτη-Μαρίνο Στεφάνου ιατροχειρούργο και ανιδιοτελή Τραπεζίτη, (που μεσολάβησε με εντολή του Μέτλαντ για την απελευθέρωση του χαρεμιού του Χουρσίτ Πασά), και τον Ζακυνθινό «πατριώτη» και «Προέξαρχο των εν Zακύνθω Φραμασώνων», ιατρό Kωνσταντίνο Δραγώνα, της (αγγλόφιλης) Επιτροπής Ζακύνθου.

 Ο πράκτορας στάλθηκε πρώτα στον Κολοκοτρώνη, μετά πήγε στον Καποδίστρια και έδρασε για δύο σχεδόν χρόνια μέχρι την αποκάλυψη του.

Διαβάστε ολόκληρη την έκθεση του Νικολάου Σπηλιάδη για την υπόθεση Σπηλιάδου Μεσθενοπούλου, στο http://kapodistrias1821.blogspot.gr