Ο απεσταλμένος του Ριζοσπάστη στη διάσκεψη του Σαν Φρανσίσκο για την δημιουργία του ΟΗΕ, ο Κώστας Γυφτοδήμος ενημερώθηκε από την OSS για την τύχη του Ζαχαριάδη, την πρώτη Μαΐου, αμέσως μετά τον εντοπισμό του και έστειλε το ακόλουθο επείγον τηλεγράφημα στο Κόμμα:
"ΑΓΙΟΣ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ, 1 του Μάη, (Ιδ. επείγον τηλεγράφημα. Ωρα 1.45′ π.μ.). Στο διαβόητο χιτλερικό στρατόπεδο συγκέντρωσης του Νταχάου, κοντά στο Μόναχο, που το κατέλαβαν χθες τα αμερικανικά στρατεύματα, οι σύμμαχοί μας Αμερικανοί απελευθέρωσαν μεταξύ των 32.000 κρατουμένων και τον αγαπημένο μας αρχηγό σ. Νίκο Ζαχαριάδη. Εζήτησα από τις αμερικανικές αρχές λεπτομέρειες για τις συνθήκες της απελευθέρωσης του σ. Ζαχαριάδη, τις οποίες και θα σας μεταδώσω αμέσως μόλις τις λάβω".
Ο Νίκος Ζαχαριάδης στις 15 Αυγούστου 1946, υπέβαλε στην Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ σημείωμα στο οποίο αναφερόταν στην ζωή του στο Νταχάου και περιέγραφε την απελευθέρωση του ως εξής.
"Όταν στις 29 του Απρίλη ήρθαν οι Αμερικάνοι στο Νταχάου, εγώ έφυγα και πήγα στο Μόναχο, στους εκεί δικούς μας αιχμάλωτους πολέμου (εαμίτες και ελασίτες). Μετά 2 μέρες (δηλ. την 1η Μαΐου),ήρθαν οι Αμερικάνοι και με πήραν και με κράτησαν, ως τη μέρα που μ’ έστειλαν αεροπορικώς στο Παρίσι, σ’ ένα είδος περιορισμού. Στο Παρίσι παρουσιάστηκα στην Ελλην. Πρεσβεία, αυτή ενήργησε στην αγγλική Πρεσβεία, και έτσι έφτασα στις 29.5.45 στην Αθήνα με το όνομά μου σαν αξιωματικός του ελληνικού στρατού. Αυτό έγινε για να ευκολυνθεί το ταξίδι».
Από την πρώτη Μαΐου μέχρι να εμφανιστεί στην Ελληνική Πρεσβεία στο Παρίσι μεσολάβησαν 27 σκοτεινές ημέρες όπου βρισκόταν «σ’ ένα είδος περιορισμού»,στα χέρια των Άγγλων.
Πέρασε δηλαδή από τη διαδικασία de briefing , η έκθεση για την οποία δεν έχει βρεθεί εισέτι. Κάποιοι την κρύβουν και κάποιοι τρέμουν μην και δημοσιευτεί.
Με αυτή άλλωστε συνδέεται και η δήλωση του για τη Β. Ήπειρο που έγινε στις 25 Μαΐου.
ΥΓ. Ευχαριστώ τον Χ.Δεμέτη και το http://news247.gr που αναφέρθηκαν στο βιβλίο μου ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΜΕΛΙΓΑΛΑΣ
Ενδειαφερον παρουσιαζει και η μαρτυρια ενος Κρητικου που συναντησε τον Ζαχαριαδη στο στρ. συγκεντρωσης και εδειχνε τον ξεχωριστο και αρχηγικο ρολο του.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ τιτλος ειναι (ενας κρητικος στο νταχαου).