4 Νοεμβρίου 1944. Η σφαγή των 7000 Εθνικοφρόνων στο Κιλκίς

του Σπυρίδωνα Χατζάρα

 

Στις 26 Σεπτεμβρίου 1944 υπογράφηκε η Συμφωνία της Καζέρτας και ο ΕΛΑΣ τέθηκε υπό την διοίκηση των Συμμάχων. Στις 26 Οκτωβρίου αποχώρησαν οι Γερμανοί από τη Θεσσαλονίκη. Μετά από διαπραγματεύσεις με τους Άγγλους και τους εκπρόσωπους της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας οι Ένοπλοι Εθνικόφρονες των Ταγμάτων Ασφαλείας αποχώρησαν από την Θεσσαλονίκη στις 30 Οκτωβρίου και κατευθυνθήκαν στο Κιλκίς περιμένοντας να παραδοθούν στους Άγγλους και την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας. Μαζί τους συγκεντρώθηκαν και οι άνδρες των ταγμάτων από την υπόλοιπη περιοχή καθώς και άμαχοι και γυναικόπαιδα από χωριά που χαρακτηρίζονταν «αντιδραστικά» από το ΚΚΕ, για να προστατευθούν.

Στην πόλη του Κιλκίς, είχαν συγκεντρωθεί περίπου 8000 ένοπλοι, στην πλειοψηφία τους Πόντιοι πρόσφυγες, και 9.000 άμαχοι, κυρίως γυναικόπαιδα.

Οι αντικομουνιστές Πόντιοι, όπως ο Κισά Μπατζάκ έλεγαν ότι "οι μπολσεβίκοι υπήρξαν οι βασικοί σύμμαχοι του Κεμαλικού εθνικισμού, προμήθευαν τους κεμαλικούς με όπλα, χρήματα, και συμβούλους. Οι μπολσεβίκοι όχι μόνο δώσανε όπλα στον Κεμάλ για να χτυπήσει τους Έλληνες αλλά απελευθέρωσαν όλους τους Τούρκους στρατιώτες που είχαν συλλάβει αιχμαλώτους όταν μπήκαν στην Τραπεζούντα», και κατέδιδαν στους Τούρκους του Πόντιους Αντάρτες που προσπαθούσαν να αγοράσουν όπλα από τη Ρωσία".
Οι κομμουνιστές άλλωστε είχαν εκτελέσει τη γυναίκα του Κισά Μπατζάκ το 1943.

Οι Άγγλοι διέταξαν τα Τάγματα Ασφαλείας να παραδοθούν στην ΧΙ Μεραρχία του ΕΛΑΣ, που ήταν «κυβερνητική στρατιωτική δύναμη», και είχε περικυκλώσει το Κιλκίς με 6000 άνδρες. Ο ΕΛΑΣ και η Συμμαχική Στρατιωτική Αποστολή είχαν εγγυηθεί για την ασφάλεια τους.
Ο νομάρχης Δ. Αμπατζόγλου, που μεσολαβούσε ενημέρωσε τον ΕΛΑΣ πως μέσα στο Κιλκίς δεν βρίσκεται ο Παπαδόπουλος, αλλά ένα Σύνταγμα ΕΔΕΣιτών, μαζί με πολλά τμήματα του Κισσάμπατζακ, , πως οι συμμαχικές σημαίες κυμάτιζαν στους δρόμους και κατέληγε :«Δια ταύτα εκφράζομεν ομόθυμον θέλησιν του λαού του Κιλκίς και την ευχήν της Εκκλησίας, όπως με κάθε θυσίαν επέλθει μία συνεννόησις και αποφευχθεί πάσα νέα αιματοχυσία αυτήν μάλιστα την στιγμήν όπου άπασα η μητέρα Ελλάς ελευθερώθη και ουδαμού επί ελληνικού εδάφους υπάρχει ίχνος κατακτητού» .

Οι κομμουνιστές με το πρόσχημα ότι δέχθηκαν πυροβολισμούς, διέκοψαν τις διαπραγματεύσεις, και επιτέθηκαν στους εγκλωβισμένους, τα ξημερώματα της 4ης Νοεμβρίου. Οι μάχες κράτησαν 9 ώρες και μετά οι ταγματασφαλίτες παραδόθηκαν Σύμφωνα με τον ΕΛΑΣ ,οι νεκροί Ελασίτες ήταν 120 και από τους ταγματασφαλίτες σκοτώθηκαν 1500. Στην πραγματικότητα και με το δεδομένο ότι οι Ελασίτες έριχναν στον γάμο του Καραγκιόζη, στον αριθμό αυτό περιλαμβάνονται οι εκτελεσθέντες αιχμάλωτοι.

Ο Κυριάκος Παπαδόπουλος (1884-1944), γνωστός ως Κισάμπατζάκ, επικεφαλής 800 περίπου ανδρών του, κατάφερε να απεγκλωβιστεί αλλά περικυκλώθηκε από την ελαστική Ταξιαρχία Ιππικού του Μπουκουβάλα, και εξοντώθηκαν όλοι.

Μετά τη παράδοση των «αντιδραστικών» εκδηλώθηκε ο «αμείλικτος ταξικός αγώνας». Στήθηκαν λαϊκά δικαστήρια και έγιναν «πράξεις προσωπικής αντεκδίκησης». Οι 7.500 αιχμάλωτοι οδηγήθηκαν σε 3 αποθήκες μέσα στο Κιλκίς. Κατά το πρότυπο του Μελιγαλά, στο Κιλκίς ακολούθησαν μαζικές εκτελέσεις των παραδοθέντων. 

 Σύμφωνα με μη εαμικές πηγές οι εκτελεσθέντες αιχμάλωτοι μέσα στο Κιλκίς ήταν περίπου 2.100. Στον Προμαχώνα των Σερρών και στην Τριάδα, μεταφέρθηκαν και εκτελέστηκαν περίπου 800 αιχμάλωτοι . 

Σύμφωνα με την αναφορά του τότε νομάρχη Κιλκίς, Δ. Αμπατζόπουλου, πλέον των 300 αιχμαλώτων ταγματασφαλιτών (μεταξύ αυτών και ο διευθυντής Χωροφυλακής, μοίραρχος Λειβαδίτης), μεταφέρθηκαν στο χωριό Μεταλλικό, όπου οι ΕΛΑΣίτες τους εκτέλεσαν με τσεκούρια, «ίνα ικανοποιήσουν τους εκεί παλαιμάχους κομμουνιστάς».

Πάνω από 1900 αιχμάλωτοι εκτελέστηκαν σε διάφορες άλλες τοποθεσίες. 840 αιχμάλωτοι που επέζησαν οδηγήθηκαν στη συνέχεια στο στρατόπεδο του «Παύλου Μελά». Εκτελέσεις αιχμαλώτων και πράξεις αντεκδίκησης, υπήρξαν σε πιο περιορισμένο βαθμό και στη Θεσσαλονίκη. 

Ανάμεσα στους μεταφερθέντες στην Θεσσαλονίκη ήταν ο γεννημένος στην Αρτάκη, στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, Αντώνιος Δάγκουλας. Ο αιχμάλωτος Δάγκουλας πέθανε στις 21 Νοεμβρίου σε Νοσοκομείο στη Θεσσαλονίκη «λόγω ουραιμίας», που προκλήθηκε από τον «ακρωτηριασμό», που τους έκαναν οι κομμουνιστές. Μετά το θάνατό του, το πτώμα του διαπομπεύτηκε από τους κομμουνιστές.

 Αν προσθέσουμε τα επιμέρους στοιχεία ο αριθμός των σφαγιασθέντων στο Κιλκίς ξεπερνάει τις 6500. Ο αριθμός των θυμάτων του σκληρού ταξικού αγώνα μέσα και έξω από το Κιλκίς σύμφωνα με τη δίκη μου εκτίμηση ήταν 7.342.