Η Βυζαντινή καταγωγή των ηγετών των Κλεφτών και οι Νερουλάδες και οι Χασάπηδες του Φαναρίου

 

Η μεγάλη ώθηση στη «νέα ηγεσία» των Ρωμιών στην Οθωμανική Αυτοκρατορία δόθηκε την εποχή μεσουρανούσε στην Κωνσταντινούπολη η ελληνίδα Χασεκί Σουλτάν Αναστασία, (Κιοσσέμ Σουλτάν), που μπορεί να καταγόταν από τη Τήνο.

 Η Αναστασία, με τις συμμαχίες της με τους αλβανούς, κατέστρεψε τη χριστιανική αριστοκρατία της γης , και στη θέση εκείνων, προώθησε τη «μέση αστική τάξη»,των εμποράκων, των γιατρών, και των μεταφραστών, από την οποία προήλθε η « νεα αριστοκρατία» των «τουρκοφρόνων» Ρωμιών.

Στην εποχή της αντιβασιλείας της σουλτάνας «Αναστασίας» , εκδόθηκε το Φιρμάνι του 1627, με το οποίο η Πύλη αφαίρεσε από τους Χριστιανούς Σπαχήδες τη φρούρηση στα «Δερβένια»,(Κλεισούρες), και το οποίο υποχρέωσε τους χριστιανούς να γίνουν κλέφτες, όπως περιγράφει το δημοτικό τραγούδι που κατέγραψε ο Σάθας.

«Κι αν τα δερβένια τούρκεψαν τα ‘πήραν Αρβανίταις /Όσο ‘νε ο Στέριος ζωντανός πασά δεν προσκυνάει/ πάμε να λημεριάσωμε, που λημεριάζουν λύκοι».

 Τέτοιος χριστιανός Κλεισούραρχος ήταν και ο Τριαντάφυλλος Τζεργίνης, που τα παιδιά του έγιναν Κλέφτες, και από τους οποίους καταγόντουσαν οι Κολοκοτρωναίοι.

 Το 1635, επί του γιού της Αναστασίας Κιοσσέμ, Μουράτ Δ, εκδόθηκε το Φιρμάνι που απαγόρευε στους Χριστιανούς την κατοχή Τιμαρίων.

 Η πολιτική του διωγμού των Χριστιανών Σπαχήδων ήταν σχέδιο των Αλβανών βεζύρηδων για να αρπάξουν τα κτήματα οι δικοί τους, με πρόσχημα την εκτεταμένη συνομωσία των Χριστιανών με τον Δούκα της Ναβέρ, Κάρολο Γονζάγα για απελευθέρωση του Βυζάντιου, της οποίας η δικτύωση ξεκίναγε από την Χειμμάρα και έφθανε στο Ταίναρο.

 Ο δούκας της Ναβέρ, ήταν δισέγγονος της Μαργαρίτας Παλαιολογίνας και τρισέγγονος του Βονιφάτιου Β΄ Παλαιολόγου, και επομένως απόγονος του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β' Παλαιολόγου (1282-1328) από έβδομη γενιά, και διεκδικούσε τον βυζαντινό θρόνο. Για να πετύχει το στόχο του προσπάθησε να οργανώσει μια σταυροφορία για την απελευθέρωση της Κωνσταντινούπολης. Η προσπάθεια του εξελίχθηκε από το 1603 μέχρι το 1625.

 Ο Κάρολος Γονζάγα στο διάστημα αυτό συναντήθηκε , με τον δούκα της Τοσκάνης Κόζιμο Β', τον αυτοκράτορα της Γερμανίας Ματθία, τον πάπα Παύλο Ε', τον βασιλιά της Δανίας Χριστιανό Δ', τον βασιλιά της Γαλλίας Λουδοβίκο ΙΓ', τη βασιλομήτορα Μαρία των Μεδίκων, τον δόγη της Βενετίας και με τον βασιλέα της Ισπανίας, Φίλιππο Γ΄. Οι πρώτες επαφές με τους Μανιάτες ξεκίνησαν το 1603, και οι εντατικές επαφές ξεκίνησαν το 1606, με τον μητροπολίτη Λακεδαίμονος Χρύσανθο Λάσκαρη και με τον επίσκοπο Μαΐνης Νεόφυτο, που το 1612 του έγραψε, «ο Θεός θέλει ευλογήσει το έργο σου ως καταγομένου από τού οίκου των Παλαιολόγων, τελευταίων και νομίμων αυτών Χριστιανών βασιλέων».

 Το κίνημα του 1611 του Διονύσιου του Φιλόσοφου έγινε σε αυτό το πλαίσιο, καθώς και η επανάσταση στην Κύπρο , με την υποκίνηση του Δούκα της Σαβοΐας Καρόλου Β΄, με πρωταγωνιστές τον οπλαρχηγό Βίκτωρα Ζέμπετο και τον αρχιεπίσκοπο Κύπρου Χριστόδουλο.

Ο Δούκας της Ναβέρ που ταξίδεψε προσωπικά στη Σερβία, την Ερζεγοβίνη, τη Βουλγαρία, την Αλβανία, τη Χειμμάρα , για να συναντήσει μυστικά με τους συνωμότες, χριστιανούς Σπαχήδες, το 1615 υπέβαλε στον Φίλιππο Γ' της Ισπανίας, λεπτομερές υπόμνημα, στο οποίο εξέθετε τη συμφωνία του με τους Μανιάτες, σε περίπτωση πού η Μάνη αποκτούσε την ανεξαρτησία της.

 «Οι Έλληνες θα παρέμεναν ορθόδοξοι, όλα τα κτήματα που είχαν αρπάξει οι Τούρκοι και οι Ιουδαίοι, θα επιστρέφονταν βάσει των τίτλων ιδιοκτησίας, και οι Έλληνες θα ήσαν ελεύθεροι παντός φόρου επί των κληρονομιών, των εμπορευμάτων και των τροφίμων».

 Από τις υπογραφές στην αναφορά των Πελοποννησίων προς τον Δούκα, προκύπτει η κοινωνική τους θέση. Υπέγραφαν: «Γληγόρης Κλινοδής με την γενεά μου και με τον τόπο μου όλον. Δημητράκης Κοντόσταυλος με την γενεά μου και με τον τόπο μου όλον. Δημήτριος Νίκλος με την γενεά μου όλην και με τον τόπον .Κωνσταντής Πούβαλος με την γενεά μου και με όλη τη Ζαρνάτα. Γεώργιος Σκούμπλος ταβουλάριος Αρδουβίτσας, με όλην μου τη χώρα. Νικήτας Μελισσηνός ταβουλάρης χώρας Πραστίου. Οικονόμος Κουτήφαρης με την γενεά μου και με τα χωρία του Ζυγού. Γεώργιος Κορωναίος με τά χωριά μου. Θεόδωρος Στεφανόπουλος με την γενεά μου και με το Βοίτυλο. Μιχαλάκης Κοσμάς με την γενειά μου και με το χωριό μου.»

 Η αριστοκρατική βυζαντινή οικογένεια των Παντελεάνων, αναφερόταν στην επιστολή που έστειλε στις 8 Οκτωβρίου 1612 στον δούκα της Ναβέρ, ο επίσκοπος Μάνης Νεόφυτος, την οποία προσυπόγραφαν και οι ισχυρότερες οικογένειες της Μάνης, οι Κοντόσταυλοι, οι Νίκλοι, και οι Κατελάνος, Καλαπόθος και Πανταλέων από του Κοσμάδες, ενώ ο Αντρέας Κοσμάς, συνυπέγραφε την επιστολή προς τον Πάπα το 1603.

 Στην περιοχή του Ταινάρου, που ήταν η γη των Κοσμάδων, υπάρχει ακόμα μια γόνιμη έκταση που λέγεται «Πάνου Κοσμάδικα» και «Κάτου Κοσμάδικα», ενώ στην ίδια περιοχή υπάρχει και η τοπωνύμια «Παντελεούνια».

Στη Λάγια, μέχρι σήμερα λέγεται η φράση «αν το κάμεις αυτό χαιρετίσματα στους Παντελεάνους» που σημαίνει ότι σε περιμένει συμφορά μεγάλη, ενώ η παροιμιώδης έκφραση στη Μάνη, «χαιρετισμούς στους Παντελεάνους» δείχνει ότι η οικογένεια αυτή βρέθηκε κάποτε στην ανάγκη να απομακρυνθεί από τη Μάνη.

 Η φυγή των Κοσμάδων-Παντελεάνων εκτός Μάνης, έγινε λόγω της συμμετοχής τους στο κίνημα του Δούκα της Ναβέρ, και στη συμμαχία της Μάνης με τους Βενετούς, στον Κρητικό Πόλεμο.

Τότε, υποχρεώθηκαν να φύγουν και οι Στεφανόπουλοι και οι Κομνηνοί από το Οίτυλο.

Ένας κλάδος των Παντελεάνων εγκαταστάθηκε στο Αρκουδόρεμα, και από αυτούς καταγόταν ο Ζαχαριάς.

 Οι άρχοντες της Μάνης, του Οιτύλου, του Γυθείου και της Καλαμάτας, στις επιστολές τους προς τον Πάπα και τον Δούκα της Ναβέρ, υποσχόντουσαν,  «δέκα χιλιάδας άνδρας οπλισμένους και διατρεφομένους δι' εξόδων των» , και την σύμπραξη των «αναγκαστικώς εξ αυτών γενομένων γενίτσαρων».

 Η εξαφάνιση των χριστιανών Σπαχήδων, με το Φιρμάνι του 1637, εξασθένησε πολύ την Οθωμανική αυτοκρατορία, στο δυτικό μέτωπο, και κατά τον Κρητικό Πόλεμο, και για να μπορέσει να αντισταθεί μετά την αποτυχημένη πολιορκία της Βιέννης, στον νέο πόλεμο με την Βενετία και τους Αυστριακούς, του 1683-1699, χρειάστηκε να συμμαχήσει και πάλι με τους ορθοδόξους χριστιανούς, επιστρέφοντας στην πολιτική της αξιοποίησης της «πατροπαράδοτης» έχθρας των Ορθοδόξων προς τους Λατίνους.

 Έτσι δημιουργήθηκε μια νέα χριστιανική ελίτ, που όμως δεν εξισώθηκε ποτέ με τα προνόμια των Χριστιανών Σπαχήδων. Στο πλαίσιο αυτής της νέας συμμαχίας, ο Γερακάρης, έγινε «Γκιαούρ Πασάς».

.Ο Ζαχαριάς Παντελεάνος, γεννήθηκε στο χωριό Μπαρμπίτσα, στην δυτική πλευρά του Πάρνωνα στις 22 Οκτωβρίου του 1759.'Ηταν δευτερότοκος γιός του κλέφτη Θεόδωρου Παντελάκου ή Παντελεάνου ή Παγώνη που σκοτώθηκε κατά τα Ορλοφικά. Τον διαδέχθηκε ο μεγαλύτερος γιός του Παντελής που τον σκότωσαν οι Αλβανοί κατά την Αλβανοκρατία που ακολούθησε τα Ορλοφικά.

 Ο Ζαχαριάς, κατατάχτηκε το 1775 στην ομάδα του Κλέφτη Μάντζαρη, και το 1777, μετά τη μάχη στο μοναστήρι της Ρεκίτσας, σχημάτισε σύμφωνα με το πατρογονικό του δικαίωμα , δικό του σώμα Κλεφτών αποτελούμενο από 60 άνδρες. Η φήμη του παγιώθηκε μετά την μάχη στο χωριό επάνω Σάλεσι, το 1781, όπου ο ίδιος ο Ζαχαριάς σκότωσε τον αρχηγό της Τούρκικης δύναμης, Τζίκο.

Το1784 κατατάχθηκε στο σώμα του Ζαχαριά ο Θόδωρος Κολοκοτρώνης, του οποίου τα πατρογονικά δικαιώματα αναγνώρισε ο Ζαχαριάς και τον έχρισε αμέσως πρωτοπαλίκαρο, ενώ το 1785 δημιούργησε την ομοσπονδία των Αρματολών, με υπαρχηγούς τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και τον Αθανάσιο Πετμεζά. Το 1787 ο Ζαχαριάς εξόντωσε τη δύναμη των Αλβανών, που είχε στείλει στην Πελοπόννησο, ο Αλής, υπό τον Εμίρ (Ομέρ) ή Εμιράκο η Μεράκο στον πύργο του Δαφνίου.

Το 1790 διορίστηκε με Φιρμάνι, Δερβέν Ζαπίτης του Μοριά, ανακτώντας το πατρογονικό του αξίωμα του Κλεισούραρχου.

Ο Ζαχαριάς δολοφονήθηκε στις 20 Ιουλίου 1805 στα Τσέρια, στον πύργο του κουμπάρου του Κουκέα, ο οποίος έστειλε το κεφάλι του στη Τρίπολη.

 

 Σπυρίδων Χατζάρας