19 Απριλίου 1941. Ο Εστεμμένος τενεκές και η Φαυλοκρατία αφού κατέστρεψαν τη Ελλάδα το έβαλαν στα πόδια μαζί με τα χρυσαφικά τους. Τον εθνικό χρυσό τον είχαν ήδη στείλει στην Κρήτη από την Καθαρή Δευτέρα

Η προδοσία του 1941 και το εθνοσωτήριο  πραξικόπημα που δεν έγινε. Οι Γερμανοί μπήκαν στην Λάρισα και τα Τρίκαλα. Προκήρυξη του ΚΚΕ στο μέτωπο

Η 19η Απριλίου 1941, ήταν Μεγάλο Σάββατο. 

Οι Γερμανοί απείχαν 350 χιλιόμετρα από την Αθήνα και πλησιάζαν.

Την επομένη της «αυτοκτονίας» του Κορυζή, από τον Διάκο, με δυο σφαίρες, έγινε η κηδεία του, ενώ οι Γερμανοί , μπήκαν στη Λάρισα, κατάλαβαν το αεροδρόμιο και συνέχισαν προς τη Λαμία. Οι Άγγλοι προέβαλαν αντίσταση στον Βόλο.

Η  «Ακρόπολις» , ψευδόμενη, έγραφε στις 19 Απριλίου ότι,  «Έλληνες και Άγγλοι αμιλλώνται αλλήλους προς συγκράτηση του εχθρού».

 Η Αλήθεια ήταν ότι όλοι έτρεχαν για να φύγουν.

Στα δυτικά, οι Γερμανοί κατέλαβαν τα Τρίκαλα και προωθηθήκαν προς τα Ιωάννινα. Η Λουφτβάφε βομβάρδισε για δεύτερη φορά τη Λαμία και την Άρτα.

Το Τμήμα Στρατιάς Ηπείρου, (Πιτσίκας) με την Α. Π. 8694)19-4-1941 αναφορά του Σώματος γνώρισε στην Αθήνα και στις Μεραρχίες την κυκλοφορία προκήρυξης των Κομμουνιστών με τίτλο « π ό λ εμος    κ α τ ά  τ ο υ  π ο λ έ μ ο υ» .

Στο πλαίσιο της Συμφωνίας με τον Άξονα, ο βουλγαρικός στρατός εισήρθε στην Βαρντάρσκα και οι «Κομιτατζήδες» ανέλαβαν τη διοίκηση των πόλεων.

Το πρωί του Μεγάλου  Σαββάτου, ο Γεώργιος Μπάκος έλαβε δια του ασυρμάτου πρόσκληση του στρατηγού Πιτσίκα, για να πάει στα Ιωάννινα. 

Ο στρατηγός Δεμέστιχας παρακίνησε τον Μπάκο τηλεγραφικά να μεταβούν, αλλά ο Μπάκος , φοβούμενος την σύλληψη του στα Ιωάννινα και κατεχόμενος από την ιδέα της αμέσου λύσεως λόγω της προσέγγισης των Γερμανών, δεν έδωσε απάντηση , αλλά επικοινώνησε προσωπικά με τον στρατηγό Τσολάκογλου, τον οποίον ενημέρωσε επί της αποφάσεως που είχε λάβει με του στρατηγό Δεμέστιχα. 

Σε αυτή τη συνομιλία ο Μπάκος είπε στον Τσολάκογλου για τους αργυρώνητους των Αθηνών.

 «Δεν πρέπει να ανεχθώμεν να μας προδίδουν οι εν Αθήναις ανάλγητοι και αργυρώνητοι […] ούτε πρέπει να ανεχθώμεν το αίσχος να μας διοική ο ανόητος Κοτζιάς και να κανονίζη την τύχην της Πατρίδος και των σφαγιαζομένων τέκνων της».

Η απόφαση για πραξικόπημα των Δεμέστιχα-Μπάκου προέβλεπε τον σχηματισμό προσωρινής Επαναστατικής Κυβέρνησης Εθνικής Σωτηρίας με έδρα το Μέτσοβο, που δεν θα δεσμευόταν από υποχρεώσεις έναντι των Βρετανών, με πρωθυπουργό τον Μητροπολίτη  Σπυρίδωνα, που θα απευθυνόταν στον Χίτλερ και θα ζητούσε ανακωχή με «γαλλικούς όρους».

Αργότερα το πρωί του Σαββάτου, έφθασε στο σταθμό διοίκησης του Δευτέρου Σώματος στο Καλπάκι,ο Μητροπολίτης Ιωαννίνων, που συνιστούσε την επίσπευση της αποστολής κηρύκων προς τους Γερμανούς, λόγω της κατάστασης που είχε δημιουργηθεί στα Ιωάννινα, όπου συγκεντρωνόντουσαν οι φυγάδες, και θα πήγαινε και ο ίδιος, προς τους Γερμανούς ως αντιπρόσωπος της προσωρινής Κυβερνήσεως.

Περίμεναν το στρατηγό Δεμέστιχα για να μεταβούν μαζί και οι τρείς στον Σταθμό διοικήσεως του Τσολάκογλου.

Επειδή εκείνος αργούσε και δεν υπήρχε τηλεγραφική επικοινωνία, απεφάσισαν να μεταβούν ο Μητροπολίτης, ο Σωματάρχης, και ο διοικητής πυροβολικού του Α Σώματος ,Μαυρογιάννης στο Σταθμό διοικήσεως του Δεμέστιχα. Αναχώρησαν, αλλά τους καθήλωσε η Λουφτβάφε και επέστρεψαν .

Ο Μητροπολίτης Ιωαννίνων αναχώρησε στις 20.00 του Μ. Σαββάτου για το Βοτονάσι, όπου ο Σταθμός διοικήσεως του στρατηγού Τσολάκογλου μαζί με τους στρατηγούς Μουτούση και Ζυγούρη και τους συνταγματάρχες Μπαλή , που ήταν διοικητής πυροβολικού του Β' ΣΣ και Μαυρογιάννη.

Ο Μπάκος , έδωκε γραπτό σημείωμα στον συνταγματάρχη Μπαλή, που ανέφερε: «Σχηματισμός, λόγω αναχωρήσεως της Κυβερνήσεως Αθηνών, προσωρινής τοιαύτης υπό τον Μητροπολίτην με μέλη τους 3 Σωματάρχαρχας. Διάγγελμα προς τον λαόν, ίνα ενημερωθή δια την κατάστασιν και τους λόγους της αποφάσεως. Ανακοίνωσις της αποφάσεως προς την Γερμανικήν Κυβέρνησιν. Αίτησιν ανακωχής με βάσιν την κατάπαυσιν των εχθροπραξιών, έντιμον κατάθεσιν όπλων και επ' ουδενί λόγω παράδοσιν ουδενός.Εν περιπτώσει μη αποδοχής των αιτήσεων τούτων, συνέχεια του αγώνος έστω και υπό την αθλίαν κατάστασιν, Δι' ομάδων εθελουσίως παραμενουσών με μονίμους αξιωματικούς και εφέδρους όσοι θα παρέμενον». 

Η επιστολή που είχε συντάξει ο Σπυρίδων προς τον Χίτλερ ανέφερε:

 «Εκπροσωπούντες τας μαχομένας ελληνικάς δυνάμεις και τον λαόν της μικράς, αλλά ενδόξου χώρας ταύτης, παρακαλούμεν θερμώς τον ηγέτη του μεγάλου γερμανικού έθνους να σταματήση τας εχθροπραξίας εις το μακεδονικόν και το αλβανικόν μέτωπον και είμεθα βέβαιοι, ότι η ηρωική προσπάθεια, η τιμή του Ελληνικού Στρατού και η τύχη της Ελλάδος θα ρυθμισθούν κατά τρόπον αντάξιον της μεγάλης ιστορίας της». 

Ζητούσαν δηλαδή μια Ελεύθερη Ελλάδα, χωρίς πλήρη στρατιωτική κατοχή με ελληνική πολιτική κυβέρνηση.

 Οι τρείς ετοίμασαν επίσης ένα διάγγελμα προς τον ελληνικό λαό.

 Ο Τσολάκογλου , διαφωνούσε με τον σχηματισμό επαναστατικής κυβέρνησης πριν τη συνθηκολόγηση για να μην διασπαστεί η «Εθνική Ενότητα» και να μην καταγγελθεί η συμμαχία με την Αγγλία, «μετά της οποίας συνεταυτίσαμεν την τύχην της Ελλάδας».

Η άποψη του Τσολάκογλου που δεν ήθελε να κάνει πραξικόπημα και ήθελε να παραδοθεί σαν τον Μπακαλόπουλο, ήταν ο σχηματισμός κυβέρνησης μετά τη συνθηκολόγηση όπως και έπραξε.

Μετά τον θάνατο του Κορυζή, ο Βρετανός πρεσβευτής Πάλερετ ,συμβούλεψε τον Γεώργιο να σχηματίσει κυβέρνηση «εθνικής συνεργασίας».

 Ο Βασιλιάς αποφάσισε αρχικά να ασκήσει αυτός προσωρινά τα καθήκοντα του προέδρου της κυβέρνησης με αντιπρόεδρο το Κωνσταντίνο Κοτζιά. Μετά, άλλαξε γνώμη και ανέθεσε στον Κοτζιά τον σχηματισμό κυβέρνησης που δεν βρήκε ανταπόκριση και εν συνεχεία Γεώργιος και Πάλερετ απευθύνθηκαν στον απόστρατο στρατηγό Αλέξανδρο Μαζαράκη-Αινιάν, που δεν δέχθηκε την εντολή λέγοντας ότι ήταν πολύ αργά και ότι η καλύτερη λύση ήταν η εκκένωση της Ελλάδας από «τα συμμαχικά στρατεύματα». 

Εν τω μεταξύ εφθασε στην Αθήνα ο έμπιστος του  διοικητή του Γ΄ Σώματος Στρατού Αντιστράτηγοου  Γεώργιου Τσολάκογλου,   συνταγματάρχης Αθανάσιος Χρυσοχόου, που είχε εντολή να να μεταφέει  στον Παπάγο το αίτημα για "άμεση λήψη αποφάσεων για τη συνθηκολόγιση". 

Ο Χρυσοχόου είδε τον Παπάγο, και διαπίστωσε ότι ο Παπάγος δεν μπορούσε να λάβει καμιά απόφαση.Τη νύχτα της 19ης απέστειλε από το Φρουραρχείο Αθηνών προς τον Τσολάκογλου  το εξής τηλεγράφημα: 

«Απόρρητος προσωπική διά Στρατηγόν. Ενέργεια ανάγεται αρμοδιότητα Στρατιάς. Εάν αναλάβετε σεις, δέον πρώτον λάβητε εξουσιοδότησιν λοιπών Σωμάτων Στρατού, αναθετόντων υμίν ενέργειαν ως έχοντα επαφήν με Γερμανούς». 

Το τηλεγράφημα στάλθηκε με την έγκριση του συνταγματάρχη Αθανάσιου Κορόζη με τον κωδικό που χρησιμοποιούσε ο Παπάγος. Ηταν δηλαδή ενα πραξικόπημα .

 Ο Τσολάκογλου, έλαβε το τηλεγράφημα στις 02:00 π.μ. της Κυριακής του Πάσχα 20 Απριλίου και το εξέλαβε ως εντολή του Παπάγου.

Σπυρίδων Χατζάρας