14 Απριλίου 1941. Μεγάλη Δευτέρα. 169η ημέρα του Πολέμου , για την Ελλάδα. 9η ημέρα της Γερμανικής επίθεσης. Οι Γερμανοί το πρωϊ μπήκαν στην Κατρίνη. Διάλυση του ελληνικού Στρατού και δημιουργία του ΑΚΕΛ στην Κύπρο από τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες

14 Απριλίου 1941. 

Η Είσοδος των Γερμανών στην Κατερίνη 

Η SoE δημιούργησε εσπευσμένα στην κατεχόμενη Κύπρο το «Υποπρακτορείο» "ΑΚΕΛ" που καλούσε τους Έλληνες της Κύπρου να πολεμήσουν στο πλευρό των Άγγλων κατακτητών.

 Μετά το διάβημα του Γεωργίου στις 12 Απριλίου για την παραχώρηση στην Ελλάδα μικρού τμήματος της Κύπρου, και το διάβημα  των      Κορυζή/Σιμόπουλου στο Φόρειν Όφφις στις 13 Απριλίου, οι Αγγλικές μυστικές υπηρεσίες δημιούργησαν  εσπευσμένα στη Λευκωσία  με μπροστινούς δωσίλογους προοδευτικούς αστούς, πολιτικούς και κομμουνιστές, το Υποπρακτορείο, «Ανορθωτικό Κόμμα του       Εργαζόμενου Λαού» (ΑΚΕΛ), που καλούσε τους Ελληνοκυπρίους να πολεμήσουν στο πλευρό των Άγγλων κατακτητών.

Ο Κορυζής που είχε ακόμα 4 ημέρες ζωής, επέμενε για την Κύπρο. 

Τα έγγραφα του διαλόγου Κορυζή -Λονδίνου για την Κύπρο και η

 ίδρυση του ΑΚΕΛ στις 14 Απριλίου 1941 αποδεικνύουν 1000% ποιος

 και γιατί το ίδρυσε . 

 Στις 21.25, της 14ης Απριλίου, ο πρέσβης της Ελλάδας στο Λονδίνο Σιμόπουλος τηλεγράφησε στον Κορυζή την απάντηση του Λονδίνου

 για την Κύπρο, και ανέφερε: 

 «Είδον προ ολίγου κ. Ηντεν, εις ον ανακοίνωσα απογοήτευσιν ην προεκάλεσεν απάντησις αυτού και απόφασιν Α.Μ. Βασιλέως μεταβή 

εν ανάγκη νήσον Ελλάδος, και παρεκάλεσα επιμόνως όπως

 αναθεωρηθή απόφασις Κυβερνήσεως και γίνη δεκτή πρότασις ήμών. Κύριος Ήντεν μοι απήντησεν ότι ελυπείτο ότι απάντησις αυτού δεν 

εκρίθη ικανοποιητική και, αναφερόμενος εις δύο συνομιλίας ας 

έσχε μεθ' ημών, μοι ειπεν ότι είχεν ήδη παραστήσει υμίν δυσχερείας

 αποδοχής προτάσεως ημών . 

Μοι προσέθηκεν ότι τίθεται εις λίαν στενόχωρον θέσιν, διότι 

επιθυμία του ήτο πράξη πάν δυνατόν υπέρ ημών, και εθεώρει 

απόφασιν Α.Μ. Βασιλέως λίαν παρακεκινδυνευμένην. 

Επέμεινα ότι έδει να αναλογισθή κρίσιμον συνθηκών και εξεύρη 

τρόπον ικανοποιήσεως ημών. Κύριος Ήντεν μοι ειπεν ότι δεν 

έβλεπεν ουδέν εμπόδιον εις άσκησιν δικαιωμάτων Α.Μ. Βασιλέως

 κατά ενδεχομένη, έν Κύπρω παραμονήν αυτού υφ' ας συνθήκας και 

οι ενταύθα διαμένοντες ξένοι αρχηγοί κρατών. 

Επέμεινα εκ νέου ότι από απόψεως γοήτρου εις τας παρούσας 

στιγμάς ενεδεικνύετο μία χειρονομία έκ μέρους Κυβερνήσεώς του. Κύριος Ήντεν προφανώς στενοχωρημένος μοι ειπεν ότι δεν ήδύνατο

 μοί δώση απάντησιν πριν ή συνεννοηθή μετά Υπουργικοΰ Συμβουλίου, όπερ θά συνήρχετο εσπέραν ταύτην και προ τού όποιου θά έφερε το

 ζήτημα. Αλλά μοί έτόνισεν ότι δεν έπρεπε να τρέφω αισιοδοξίαν, 

διότι τό ζήτημα ήτο λίαν πολύπλοκον και δυσχερές. 

Καθ' όσον άφορα εις μεταφοράν στρατού άγυμνάστων έν

 Πελοποννήσω, εις ήν αποδίδει σπουδαιότητα, είσηγήθη, έάν δεν θά

 ήτο σκόπιμον νά γίνη μεταφορά εις Κρήτην και κατόπιν έκείθεν 

εις Κύπρον, τοιαύτην δε εισήγησιν διεβίβασε και διά Πρεσβευτού

 Αγγλίας».

Η 14η Απριλίου 1941 ήταν Μεγάλη Δευτέρα. 

169η ημέρα που η Ελλάδα βρισκόταν σε πόλεμο και 9η ημέρα της Γερμανικής Επίθεσης. 

 Ενόσω ο Γεώργιος και η Βασιλική Συνοδεία, (Σεφέρης και Σια) 

περίμεναν με τις βαλίτσες στο χέρι να πάνε στην Κύπρο, ο Στρατός πολεμούσε. 

Η Στρατιά Ηπείρου που είχε διαταχθεί να υποχωρήσει δεχόταν 

Ιταλικές επιθέσεις.

 Μια εικόνα για τα γεγονότα της 14ης Απριλίου που άρχισε η

 σύμπτυξη, δίνει το ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 3ου Τάγματος του

 29ου Σ.Π. 

 "14 Απριλίου 1941.Καιρικαί Συνθήκαι: Αίθριος Ηθικόν ανδρών: 

Ακμαίον.Γεγονότα της ημέρας.Ώραν 6ην πρωϊνήν εκδήλωσις

 επιθετικής εχθρικής ενεργείας κατά τοποθεσίας μας κάτωθι υψ. 

800. Η επίθεσις κατελύθη και απεκρούσθη υπό του 9ου και 10ου 

Λόχου δι΄ εύτοχων πυρών πολυβόλων ολμιδίων και χειροβομβίδων.

 Εν συνεχεία εξεδηλώθη επίθεσις εχθρική κατά του δεξιού Κ.Α.

 υψοδ. 802 ήτις και εσημείωσε επιτυχίαν τινάν.. προς φράξιν του ρήγματος επί του δεξιού κέντρου εζητήθη η επέμβασις του 

 Λόχου, όστις άλλωστε αυθορμήτως έσπευσε προς το σημείο τούτο 

επί τη όψιν των υποχωρούντων τμημάτων από ύψ. 802. 

Είχε άλλωστε ο Λόχος μεταξύ των εντολών του και την ενίσχυσιν του

 σημείου εκείνου (Κ.Α. 802) δι΄ ενός ουλαμού. Ούτως το ρήγμα του 

δεξιού Κ.Α. εφράχθη, το δε ημέτερον Κ.Α. παρέσχε επί ωφελειά 

τούτου προοριζόμενα πυρά ευστόχως.

 Εσυνεχίσθη μέχρι των απογευματινών ωρών η ανταλλαγή πυρών πολυβόλων και όλμων και κατόπιν της υπ αρθ…. 

Διαταγής του Συν/τος την 21.15 ώραν το Τάγμα εγκαταλείψαν

 δια την διατήρησιν της φυσιογνωμίας του μετώπου μιάν διμοιρίαν, συνεπτύχθη και σχηματησθέν εις πορείας ήχθη Β.χωρίου .

Το….. εγκατασταθέν εν προφυλακαίς. Ένθα και αφίχθη η διμοιρία 

του 11ου Λόχου εκ του υψ. 800 ως και η διμοιρία ετέρα του 11ου αφεθείσα εν επαφή μετά του εχθρού υπό του Ι Τάγματος.

 Απώλειαι: Αξ/κοί τραυματίαι: ο Ανθ/γός του 9ου Λόχου Λογοθέτης Αριστείδης. Οπλίται: Νεκροί 5 Τραυματίαι 35". 

 Στο «Μακεδονικό μέτωπο» που είχε καταρρεύσει, κατελήφθη

 η Κοζάνη από τους Γερμανούς. 

Η 9η Μεραρχία Πάντσερ, αφού κατέλαβε την Κοζάνη , κατευθύνθηκε 

νότια και καταδιώκοντας τους Βρετανούς και έφτασε στην κατεστραμμένη γέφυρα του Αλιάκμονα βόρεια των Σερβίων.

 Ο στρατηγός Γουίλσον,που το είχε βάλει στα πόδια και ετοίμαζε 

τη γραμμή των Θερμοπυλών είχε διατάξει την ελληνική 20η 

Μεραρχία να υποχωρήσει στην γραμμή του Βίστριτσα, (και όχι του Αλιάκμονα). 

Οι μισοί περίπου άνδρες της, που περέμεναν προσπάθησαν τρέχοντας

 να καταλάβουν θέσεις και να κρατήσουν στο στενό, αλλά χωρίς τα πυρομαχικά που δεν έτρεχαν και είχαν μείνει στην Πτολεμαΐδα.

Ο συνταγματάρχης Παναγιώτης Δέδες, πρώην διοικητής της 21ου Συντάγματος, που είχε οριστεί τις πρώτες πρωινές ώρες της 14ης Απριλίου, από την «Ελληνική Διοίκηση», αρχηγός των επιχειρήσεων

 δεν έτρεχε γρήγορα, και δεν μπόρεσε να φθάσει εγκαίρως και 

τη διοίκηση ανέλαβε ο αντισυνταγματάρχης Βασίλης Μαντζουράνης

 του 80ου Συντάγματος.

 Έως το απόγευμα της 14ης Απριλίου, η κωμόπολη της Κλεισούρας 

και οι γύρω ορεινές περιοχές είχαν καταληφθεί και ο δρόμος 

προς Καστοριά ήταν ανοιχτός.

 Την 13η Απριλίου είχαν σκοτωθεί 50 από τους άνδρες της 20ης Μεραρχίας. Μαζί τους και ο ταγματάρχης Ιωάννης Παπαρρόδου

 που έπεσε ηρωικά τις απογευματινές ώρες της 13ης Απριλίου 1941.

Οι νεκροί της 14ης Απριλίου ποτέ δεν μετρήθηκαν. 

Οι Γερμανοί συνέλαβαν 1600 αιχμαλώτους. 

Οι γερμανικές απώλειες ήταν ένας αξιωματικός και επτά οπλίτες 

νεκροί και 17 τραυματίες. 

Ότι απέμεινε από την 20η Μεραρχία ενσωματώθηκε στο 35ο 

Σύνταγμα που είχε τοποθετηθεί στην στενωπό της Βλάστης. 

Την ίδια ημέρα η Λουφτβάφε βομβάρδισε την Αθήνα, τα Ιωάννινα

 και την Πρέβεζα . 

Οι Ιταλοί ανακοίνωσαν πλησίαζαν την   Κορυτσά. 

Το Ιταλικό πολεμικό ανακοινωθέν No. 311 της

 14^ης Απριλίου 1941,ανέφερε:

«Στη Γιουγκοσλαβία συνεχίζεται η προέλαση της 2ης Στρατιάς μας, της οποίας οι φάλαγγες έχουν περάσει από το Γκόσπιτς. Στο μέτωπο του Ζάνταρ, οι δυνάμεις μας ξεπερνώντας την ισχυρή αντίσταση του εχθρού, έφτασαν κ στο σιδηροδρομικό κόμβο του Κνίν,   συλλαμβάνοντας αιχμαλώτους και άφθονο υλικό. Κατελήφθησαν         τα νησιά Sestrugno, Eso, Raviane και Puntadura.                                     Στην Αλβανία, στη βόρεια Σκόδρα, μια εχθρική επίθεση συνετρίβη από τα στρατεύματά μας, τα οποία, αφού αντεπιτέθηκαν, προκάλεσαν βαριές απώλειες στον εχθρό και αιχμαλώτισαν πάνω από 500 αιχμαλώτους, πολυάριθμους αξιωματικούς και μεγάλη ποσότητα υλικού.                   Στη δράση αυτή διακρίθηκε ιδιαίτερα το 31ο Σύνταγμα Τεθωρακισμένων της Μεραρχίας Κενταύρων. Τα βομβαρδιστικά μας έπληξαν στρατιωτικούς στόχους στο Κότορ. Στο βόρειο τμήμα της Σκόδρας, πραγματοποιήθηκαν βομβαρδισμοί,  εχθρικών  στρατευμάτων. Η αεροπορική βάση του Μόσταρ δέχθηκε επανειλημμένες επιθέσεις με ιδιαίτερη ένταση. Εξήντα δύο           εχθρικά αεροσκάφη καταστράφηκαν και δεκαπέντε άλλα υπέστησαν ζημιές. Η βάση υδροπλάνων του Ντίβουλιε  υπέστη νέα επίθεση .Βυθίστηκε  ένα εχθρικό υδροπλάνο. Σε αερομαχίες, καταρρίφθηκε     ένα αεροσκάφος τύπου Gloster. Ένα από τα αεροσκάφη μας δεν επέστρεψε στη βάση.

Στο ελληνικό μέτωπο, η 9η Στρατιά, έχοντας κάμψει την αντίσταση     του εχθρού, προελαύνει από χθες το πρωί προς την Κορυτσά.               Οι υποχωρούσες ελληνικές φάλαγγες πιέζονται συνεχώς από τα μαχητικά αεροσκάφη μας, ενώ οι σχηματισμοί βομβαρδισμού επιχειρούν      σε εχθρικές θέσεις, στρατώνες και γραμμές    επικοινωνίας.

Τις νύχτες της 13ης και 14ης, αεροσκάφη της Γερμανικής      Αεροπορίας βομβάρδισαν αεροδρόμια και ναυτικές βάσεις στη     Μάλτα. Ένα αντιτορπιλικό χτυπήθηκε. ένα αεροσκάφος    καταρρίφθηκε. Τις πρώτες πρωινές ώρες της 14ης, οι σχηματισμοί μαχητικών μας έπληξαν το αεροδρόμιο Μιχάμπα, καταστρέφοντας πολλά αεροσκάφη στο έδαφος.

Στη Βόρεια Αφρική, οι ιταλογερμανικές φάλαγγες κατέλαβαν τη Μπάρντια και έφτασαν στα ανατολικά σύνορα της Κυρηναϊκής, η   οποία ανακαταλήφθηκε μετά από 12 ημέρες σκληρών, νικηφόρων μαχών. Μια βρετανική φρουρά εξακολουθεί να αντέχει στο          Τομπρούκ, πολιορκημένη από τα στρατεύματά μας και  σφυροκοπούμενη αδιάκοπα από αεροπορικές δυνάμεις.

 Η σύλληψη των κρατουμένων συνεχίζεται. 

Τα λάφυρα σε όπλα και υλικό είναι τεράστια. Στην Ανατολική       Αφρική, δεν υπάρχουν σημαντικές ειδήσεις.

Ο νεαρός Βασιλιάς της πρώην Γιουγκοσλαβίας, Πέτρος δραπέτευσε

 με αεροπλάνο από το Νίκσιτς του Μαυροβουνίου, και αφού 

προσγειώθηκε για ανεφοδιασμό στο αεροδρόμιο της Παραμυθιάς,

το βράδυ έφθασε  στο Τατόι.

 Βρετανικά αεροσκάφη πραγματοποίησαν τη δεύτερη αεροπορική επιδρομή κατά της Σόφιας χωρίς να υπάρξουν απώλειες. 

 Ο Τσώρτσιλ ανέγνωσε στο υπουργικό Συμβούλιο μυστική διαταγή για να μην αναφέρονται οι απώλειες του Βρετανικού Ναυτικού για να προστατευθεί το ηθικό του πληθυσμού. Οι Γερμανοί βομβάρδισαν το Μπλέφαστ.

Σπυρίδων Χατζαρας