17/9/19

17 Σεπτεμβρίου 1944 η σφαγή της «Πλατείας Ελλάς» στην Καλαμάτα και οι εκτελέσεις στη Νέδα

Δυστυχώς, δεν μπόρεσα να καταγράψω σε εικόνα όσο ζούσε, την συγκλονιστική αφήγηση του Κώστα Μπάκα για την σφαγή, «των 19», την οποία είχε ζήσει διότι ήταν παρών στην Πλατεία. 
Το 1944, ο Μπάκας ήταν 17 χρονών.
 Μου αφηγήθηκε τα γεγονότα αυτά το 1976, σε συζήτηση μας στη σχολή του Εθνικού θεάτρου.


 Στις 17 Σεπτεμβρίου 1944, ο Βελουχιώτης , ο Μπελογιάννης και οι συμμαχικοί σύνδεσμοι κατέβηκαν από τον Μελιγαλά στην Καλαμάτα. 
Συμφωνα με τον τροτσκιστή ταγματάρχη Ουίλκι, που ακολουθούσε τον «Άρη» στην κάθοδο από τον Μελιγαλά, «μισό μίλι έξω από την πόλη υποχρέωσαν τον Περρωτή να βαδίζει μπροστά από το φορτηγό δίπλα από το οποίο ως συνοδεία ήσαν και πεζοί και έφιπποι άνδρες του ΕΛΑΣ , και έτσι μπήκαν στην Καλαμάτα». 

Η κουκουέδικη εφημερίδα της Καλαμάτας «Ελεύθερη Μεσσηνία». στο φύλλο της επομένης 18 Σεπτεμβρίου περιέγραφε το λιντσάρισμα ως εξής: 

« «Η χτεσινή ημέρα θα μείνει ιστορική για την Καλαμάτα. Ο φουρτουνιασμένος Λαός της Μεσσηνίας, ξεχειλισμένος από αγανάχτηση και εκδικητικό μίσος για τους εθvοπροδότες πήρε το αίμα των παιδιών του πίσω με τα ίδια του τα χέρια. Ο λαός της Καλαμάτας μανιασμένος από μίσος κατά των αρχιπροδοτών τους ελυντσάρισε στην Κάτω Πλατεία….Πρώτος πού ξαπλώθηκε στο πεζοδρόμιο ήταν ο Περρωτής….το φορτηγό σταμάτησε στη μέση της οδού Αριστομένους, απέναντι από την Τράπεζα και περικυκλώθηκε, ενώ κατέβαζαν κάτω από τα γιουχαίσματα του κόσμου το πρώτο ζευγάρι, που ηταν ο Περρωτής μ έναν άλλο δεμένο μαζί του. Αμέσως, μια μαυροφορεμένη, χαροκαμένη γριά τού ρίχνει μια θηλιά σκοινιού που τον πετυχαίνει και του περιβάλλει τον τράχηλο. Με το τράβηγμα τού σκοινιού, το ζευγάρι πέφτει στο έδαφος κι αμέσως ορμάει πάνω τους ένα πυκνό πλήθος με ξύλα, ρόπαλα και μαχαίρια που τους αποτελειώνει στα γρήγορα ...» 

Οι Κατακρεουργηθέντες υπό του «λαού» στην Πλατεία ΕΛΑΣ της Καλαμάτας στις 17 Σεπτεμβρίου 1944 ήσαν: 1. Δημήτριος Περρωτής, ιατρός, Νομάρχης Μεσσηνίας από 15-10-1943 2. Περικλής Μπούτος, πρώην βουλευτής, 3. Ιωάννης Φραγκουδάκης, ταγματάρχης διοικητής Χωροφυλακης Καλαμών, 4. Νικόλαος Καής, ταγματάρχης υποδιοικητής της Χωροφυλακης, 5. Άλεξανδρος Γαλόπουλος, αντεισαγγελέας, Λοχαγός του Τ Α Καλαμάτας επικεφαλής του 2ου Γραφείου. 
6. Ιωάννης Χριστόφιλος, επίλαρχος, πρώην διοικητής του Τ Α Καλαμάτας,
7. Φράγκικος Μορφωνιός, επίλαρχος, 8. Γεώργιος Μπερδούσης, λοχαγός ΤΑ Καλαμάτας, 9. Ηλ. Μαυρομιχάλης, γεωπόνος, εφεδρος ανθ/γός ΤΑ Καλαμάτας, 10. Ηλ. 'Ηλιόπουλος, ανθυπασπιστής Τ Α Καλαμάτας 11. Β. Καπότης, ανθυπομοίραρχος Χωροφυλακης ε.α., 12. Λ Σαββίδης, ανθυπασπιστής Χωροφυλακης,13. Δ. Φωτόπουλος, ανθυπασπιστής Τ Α Καλαμάτας, 14. Λάζαρος Φατούρος, ανθυπασπιστής ΤΑ Καλαμάτας, 15. Ν. Βαρελόπουλος, ενωματάρχης Χωροφυλακης,. 16 Αντωνης Δρούγας, όπλίτης,17. Δ. Παπατσώρης, όπλίτης, 18. Γ. Πουλαρίκας, χωροφύλακας.19 Αθ. Κατσιρής. 

Ο Ουίλκι ως βουλευτής των εργατικών το 1946 για να απαλλαγεί των ευθυνών του και για να υπερασπίσει τον φίλο του Δάλλα που οργάνωσε το λυντσάρισμα είπε ότι εκείνος και ο λοχαγός Γκίμπσον βρισκόντουσαν στο Ξενοδοχείο Ρεξ, αλλά «ήσαν απασχολημένοι και δεν γνώριζαν για την θριαμβευτική είσοδο των στρατιωτών τού ΕΛΑΣ , αλλά πληροφορήθηκαν μέσα σε δύο -τρία λεπτά, όσα συνέβησαν, από άλλους αυτόπτες, και το λιντσάρισμα ήταν «τελείως αυθόρμητο». 
Το βράδυ της 17ης Σεπτεμβρίου, ο Ουίλκι και ο Γκίμπσον είχαν στείλει αναφορά στην Force 133 από την Καλαμάτα στην οποία ανέφεραν ότι, 
« ... ο νομάρχης Περρωτής απηγχονίσθη την 17η Σεπτεμβρίου μετά είκοσι εταίρων προδοτών... ο ΕΛΑΣ ελέγχει άπασα τη Νότιο Πελοπόννησο πλην των Γαργαλιάνων».
 Η αναφορά των συνδέσμων περιείχε και την απολύτως ψευδή αναφορά ότι, οι 
« προδότες» «ευθύνονταν για τη μαζική σφαγή αμάχων Ελλήνων ομήρων στο Μελιγαλά και στην Καλαμάτα, κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων με τον ΕΛΑΣ.

 Τα μεσάνυχτα της 17ης Σεπτεμβρίου, με απόφαση του ανταρτοδικείου εκτελέστηκαν στις όχθες του Νέδοντα  άλλοι 19 «εθνοπροδότες», μεταξύ των οποίων και ο δήμαρχος της Καλαμάτας φαρμακοποιός Καρατζάς.

3 σχόλια:

  1. Συγχαρητήρια για το άρθρο. Επιτρέψτε μου μια μικρή διόρθωση. ΤΟ ποτάμι της Καλαμάτας λέγεται (ο) Νέδων (Νέδοντας) κ όχι (η) Νέδα. Η Νέδα είναι ποτάμι που βρίσκεται στα όρια των νομών Μεσσηνίας-Ηλείας, δηλ. πού μακριά απ'την πόλη της Καλαμάτας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. μηπως ητΑΝ όμως ψηφοφοροι της ΕΣΠΟ ολοι αυτοι χατζαρα κ κανεις λαθος?...….

    ΑπάντησηΔιαγραφή