Ο Μοσχοπολίτης που θυσίασε γυναίκα, παιδιά και γονείς για την Πατρίδα

 

Κατά την πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου από τον Ομέρ Βρυώνη οι Τουρκαλβανοί σχεδίασαν να επιτεθούν για να καταλάβουν την πόλη τα ξημερώματα της 25^ης Δεκεμβρίου την ώρα που οι Χριστιανοί  θα βρίσκονται στις εκκλησίες για να παρακολουθήσουν την ακολουθία των Χριστουγέννων και στο τείχος   θα ήσαν  ελάχιστοι πολεμιστές.

 Το σχέδιο αποκάλυψε στους Μεσολογγίτες ο Μοσχοπολίτης κυνηγός του Ομέρ Βρυώνη Κωνσταντίνος Ζούκας που καταγόταν από το Κεράσοβο των  Ιωαννίνων . Η οικογένεια προερχόταν από την ονομαστή φάρα  των Ζουκαίων και είχαν βρεθεί πρόσφυγες  στο Κεράσοβο μετά τη  καταστροφή της Μοσχόπολης το 1770 .

 Ο Κωνσταντίνος Ζούκας  έγινε κυνηγός και ονομάστηκε Γούναρης γιατί κυνηγούσε γουνοφόρα θηράματα. Εντάχθηκε στην αυλή του Αλή Πασά ως κυνηγός και τραγουδιστής με το παρανόμι   Γούναρης . Ο Γούναρης ήταν παντρεμένος και είχε αποκτήσει και παιδιά. 

Το 1822 όταν ο Ομέρ Βρυώνης ανέλαβε το πασαλίκι των Ιωαννίνων μετά την πτώση του Αλή Πασά ο Γούναρης παρέμεινε στην υπηρεσία του Πασά με εγγ΄θηση της Πίστης του τα κεφάλια της γυναίκας και τον παιδιών του. 

Ο Γούναρης/Ζούκας  ακολούθησε την εκστρατεία   προς το Μεσολόγγι τον Οκτώβριο του 1822.  Ως κυνηγός του Ομέρ Βρυώνη ο  Γούναρης είχε μια  ελευθερία κινήσεων στο στρατόπεδο και εξερχόταν κάθε ημέρα για κυνήγι. 

Την παραμονή των Χριστουγέννων έφυγε από το στρατόπεδο και κατευθύνθηκε προς τα ανατολικά του Μεσολογγίου. Στην περιοχή των αλυκών, στον δρόμο προς το Αιτωλικό, είδε μια βάρκα προς  με Έλληνες πολεμιστές. Αμέσως άρχισε να τους φωνάζει να πλησιάσουν. Στην βάρκα,  επέβαινε και ο Αθανάσιος Κραββαρίτης,   γραμματικός  του καπετάνιου του Ζυγού Δημήτριου Μακρή.

Ο  Γούναρης/Ζούκας τους αποκάλυψε τον ακριβή χρόνο της επίθεσης αλλά και το σημείο που θα γινόταν.

Η βάρκα  επέστρεψε άμεσα στο Μεσολόγγι και οι καπετάνιοι έμαθαν το μυστικό.

 Ύστερα από πολύωρη σύσκεψη αποφασίστηκε να σημάνουν κανονικά οι καμπάνες την ώρα της ακολουθίας και να προσέλθουν στις εκκλησίες οι μή δυνάμενοι να φέρουν όπλα.

Οι υπόλοιποι να ταμπουρ΄ψθηκαν κανονικά στις θέσεις τους και να περιμέναν τον εχθρό. Η επίθεση των Τούρκων ήταν σφοδρή αλλά και η άμυνα των Ελλήνων γενναία. 

Μετά από πολύωρη μάχη οι Τούρκοι υποχώρησαν αφήνοντας πίσω τους περίπου 500 νεκρούς. Μετά από λίγες μέρες, στις 31 Δεκεμβρίου 1822 οι Τούρκοι, μαθαίνοντας ότι ο Ανδρούτσος ερχόταν προς το μέρος τους αναγκάστηκαν να λύσουν την πολιορκία. Το Μεσολόγγι είχε σωθεί.

 Η ενέργεια του Γούναρη μπορεί να έσωσε το Μεσολόγγι και την επανάσταση στην Δυτική Ελλάδα, αλλά καταδίκασε την γυναίκα του και τα παιδιά του στον θάνατο. 

Ο Ομέρ Βρυώνης, μαθαίνοντας την προδοσία, αμέσως κατάλαβε ότι ο κυνηγός του είχε προδώσει το σχέδιό και ξέσπασε τον θυμό του στην οικογένειά του, την οποία κρατούσε αιχμάλωτη στην Άρτα. 

Ο Γούναρης ξέροντας την μοίρα του, εάν επέστρεφε στο στρατόπεδο, αποφάσισε να κρυφτεί στα μέρη του Ζυγού, σε μια σπηλιά στην περιοχή που ονομάζεται Κλεισούρα. 

Η σπηλιά αυτή είχε χρησιμοποιηθεί ως καταφύγιο, σύμφωνα με την παράδοση, και πριν περίπου έναν αιώνα, από κάποιον Κουμπούρα από το χωριό Χρυσοβέργι, ο οποίος κατέφυγε εκεί προκειμένου να γλυτώσει από τους Τούρκους που τον καταδίωκαν. 

 Ο  Κώστας Γούναρης  έχοντας χάσει τα πάντα εκτός από την πίστη του, αποφάσισε να γίνει καλόγερος χρησιμοποιώντας την σπηλιά ως κελί.

 «Ο Μερ΄ Πασσάς μαθαίνει του κυνηγού την προδοσιά και στην απελπισιά του,

σαν πήρε κ Κώστας τα βουνά, του σφάζει τα παιδιά του,

 Τόπαν του Κώστα στα βουνά και τ΄ άρματα πετάει

 Και στης Κλεισούρας το μικρό το΄ ρημοκκλήσι πάει

 Και γίνεται καλόγηρος, ντύνεται ράσα μαύρα…»

 

Κώστας Κρυστάλλης - Ο καλόγερος της Κλεισούρας

 

Στην σπηλιά αυτή ο Γιαννιώτης ήρωας έζησε μόνος και αφανής, προσευχόμενος και ασκητεύων. Το 1837, τον επισκέφθηκε ο  Όθωνας με την  Αμαλία. Θέλοντας να τον τιμήσει για την προσφορά του προς το Έθνος τον ρώτησε τι επιθυμεί να του δωρίσει.                Ο Γούναρης ζήτησε μόνο να παραχωρηθεί στην Μονή όλη η περιοχή από την είσοδο έως την έξοδο της Κλεισούρας.