Το πρώιμο «αντιστασιακό κατόρθωμα» των Κομμουνιστών της Κοζάνης που προκάλεσαν τη σφαγή του Μεσόβουνου στις 23 Οκτωβρίου 1941 για να υπερασπιστούν την Σοβιετική Ένωση

 

 Η Σοβιετική Ένωση δέχτηκε επίθεση από τη Γερμανία στις 22 Ιουνίου 1941, και 8 ημέρες μετά, 6η Ολομέλεια της ΝΚΕ του ΚΚΕ, (1-3 /7/ 1941), προσδιόρισε με σαφήνεια ότι το άμεσο και επιτακτικό καθήκον για το Κόμμα, το λαό και τις οργανώσεις του, την  καθημερινή υποστήριξη και υπεράσπιση της Σοβιετικής Ένωσης.

Ακολούθως, το Μακεδονικό Γραφείο του ΚΚΕ και της ΟΚΝΕ έδωσε γραμμή για συγκρότηση ανταρτικών ομάδων, με τα όπλα που είχαν απαλλοτριώσει κατά την κατάρρευση  που ακολούθησε την είσοδο των Γερμανών.

Στο χωριό Μεσόβουνο του νομού Κοζάνης, η «δεκαρχία» του ΚΚΕ για να υπερασπιστεί την Σοβ.Ενωση  εκτέλεσε τον πρόεδρο της Κοινότητας, έπιασε όμηρους 11 χωροφύλακες και προκάλεσε την καταστροφή των χωριού και την εκτέλεση 165 ανδρών.

 Οι Γερμανοί εκτέλεσαν 135 άνδρες ηλικίας 16-69 ετών, (σύμφωνα με την αναφορά του νομάρχη Κοζάνης), ενώ η γερμανική διοίκηση ανέφερε 142,  και οι συγγενείς που επέζησαν 165. Μεταξύ των εκτελεσθέντων δεν ήταν ο βουλγαροκομμουνιστής δημοδιδάσκαλος Χατζητάσσος, και ο δολοφόνος του Κοινοτάρχη Μεσόβουνου Ιγνατιάδης που προκάλεσαν τη σφαγή. Το χωριό κάηκε «δι' εμπρηστικών βομβών», «εκτός πέντε οικιών και της εκκλησίας». Τα περίπου 900 γυναικόπαιδα που επέζησαν, μεταφέρθηκαν στην Πτολεμαΐδα και διασκορπίστηκαν, στα χωριά του νομού, αλλά και στους νομούς Ημαθίας και Φλωρίνης.

 Αναλυτικά το ιστορικό.

Οι Γερμανικές αρχές κατοχής αποφάσισαν την απομάκρυνση του «Μεταξικού» Κοινοτάρχη και του Κοινοτικού Συμβουλίου του Μεσόβουνου, που σύμφωνα με την προπολεμική απογραφή πληθυσμού είχε 1.171 άτομα,  και διόρισαν τριμελή επιτροπή, από τους Παύλο Κωνσταντινίδη ως προέδρου και τους Λεων. Αϊβατζίδη και Ευσταθίο Παπαδοπούλο, ως μέλη της επιτροπής.

Στο Μεσόβουνο υπήρχε αποθήκη του στρατού που μετά την συνθηκολόγηση λεηλατήθηκε και τα όπλα και τα πυρομαχικά βρίσκονταν χέρια του ΚΚΕ.

Στα τέλη του Σεπτεμβρίου, έφτασαν στο χωριό οι 5 κομμουνιστές που είχαν εκτοπιστεί στην Ανάφη και συγκρότησαν την Κομματική οργάνωση του χωριού.

Το πρωί της 10ης Οκτωβρίου 1941, απόσπασμα της χωροφυλακής συνοδευόμενο από 2 Γερμανούς υπαξιωματικούς έφθασε στο χωριό αναζητώντας 11 «σεσημασμένους κομμουνιστές» και έκανε έρευνα για κρυμμένα όπλα.

Οι καταζητούμενοι όμως , είχαν ειδοποιηθεί και είχαν φύγει . Το ίδιο βράδυ,          ο διορισμένος κοινοτάρχης Κωνσταντινίδης δολοφονήθηκε στην πλατεία  του χωριού, μετά από απόφαση της κομματικής Οργάνωσης , «διά περιστρόφου», από τον «παλαίμαχο κομμουνιστή», Κώστα Ιγνατιάδη.

 Ο καθοδηγητής Εορδαίας, Βασίλης Τσουκαλίδης, που επέζησε και του εμφυλίου, ισχυρίζεται στις αναμνήσεις του ότι ο ίδιος είχε εισηγηθεί μονάχα την απαγωγή του, αλλά οι ντόπιοι κομμουνιστές έδρασαν, «όπως αυτοί ήθελαν».

Στις 11 Οκτωβρίου, απόσπασμα χωροφυλακής μ' επικεφαλής τον ενωμοτάρχη Ζαφειράκη πήγε στο χωριό για να διενεργήσει ανακρίσεις, για το φόνο, και οι κομμουνιστές τους συνέλαβαν, και βγήκαν στο βουνό υπό την καθοδήγηση του καπετάν δασκαλάκου, Χατζητάσσου.

Στις 12 Οκτωβρίου, ο κοινοτάρχης του γειτονικού χωριού Κομνηνά, πέτυχε μετα από διαπραγματεύσεις την απόλυση όλων των ομήρων χωροφυλάκων, πλην του ενωμοτάρχη. Σχετική εντολή στην τοπική οργάνωση του ΚΚΕ, υποστηρίζει ότι είχε δώσει και ο «αχτιδικός» Τσουκαλίδης.

Στις 14 Οκτωβρίου, γερμανικό απόσπασμα 100 περίπου οπλιτών, πήγε στο Μεσόβουνο, και βρήκαν σε μια καλύβα έξω από το  χωριό, 6 κιβώτια πλήρη πυρομαχικών τυφεκίων Μάνλιχερ. Εκεί βρήκαν τον 19χρονο κομμουνιστή Θεόδωρο Ακριτίδη που οπλοφορούσε, και τον εκτέλεσαν .

Ακολούθως , οι «αντάρτες κομμουνιστές», άφησαν ελεύθερο τον ενωμοτάρχη και διέφυγαν προς τη Ναόυσα.

Στις 23 Οκτωβρίου, οι Γερμανοί επέστρεψαν. 

Έκαψαν το χωριό και εκτέλεσαν 165 Αθώους. Μεταξύ των εκτελεσθέντων, δεν ήσαν ο βουλγαροκομμουνιστής δημοδιδάσκαλος Χατζητάσσος, και ο δολοφόνος του Κοινοτάρχη Μεσόβουνου Ιγνατιάδης που προκάλεσαν τη σφαγή.

 Μετά τα ολοκαυτώματα της Δράμας, του Ανω και Κάτω Κερδύλιου, στο Αμπελόφυτο, την Κυδωνιά ,το Κλειστό, και το Μεσόβουνο, που εγιναν για την υπεράσπιση της Σοβιετικής Ένωσης  η επαναστατική αιμορραγία σταμάτησε, γιατί η ΝΚΕ , στην 7η Ολομέλεια,  αποφάσισε  να στείλει  στη Θεσσαλονίκη τη συντρόφισσα Χρύσα Χατζηβασιλείου, με εντολή να ελέγξει την κατάσταση, και «να σταματήσουν οι παρακινδυνευμένες ενέργειες», και να αναστείλει πλήρως την ένοπλη δράση στη περιοχή της Μακεδονίας.

 Για τις προβοκατόρικες και τυχοδιωκτικές ενέργειες υπεράσπισης της Σοβιετικής Ενωσης , που προκάλεσαν, 3593 θανάτους και την καταστροφή 7 χωριών, στη Μακεδονία ,στο διάστημα Ιούλιος-Οκτώβριος 1941, δεν θα ακούσετε καμιά αυτοκριτική ούτε από τους κομμουνιστές ούτε από τους αριστερούς «ρουφαινοπατριώτες». Αντίθετα είναι υπερήφανοι για την δήθεν αντίσταση που έκαναν χύνοντας   το αίμα των άλλων

Θα διαβάσετε για τις «αγνές προθέσεις των Ελλήνων, κομμουνιστών», «που πήραν τα όπλα κατά των κατοχικών αρχών», θα διαβάσετε ,για τις «ελληνικές δωσιλογικές αρχές», που φταίνε πάντα, και θα μάθετε ότι «οι χιτλερικοί, μαζί με τους ντόπιους συνεργάτες τους, την πλουτοκρατία και τις ηγεσίες των κομμάτων της, βρήκαν απέναντί τους την ένοπλη αντίσταση του ελληνικού λαού», και ότι , «οι πρώτες εκδηλώσεις της ένοπλης πάλης» σημειώθηκαν στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη.Θα μάθετε και για το ΕΑΜ και για την πολιτική των συμμάχων. Ο τυχοδιωκτισμός και η εγκληματική ανευθυνότητα ονομάζονται λαϊκές εξεγέρσεις.

 ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΧΑΤΖΑΡΑΣ

ΥΓ. Και αυτά έγιναν πριν φθάσουν οι αγγλικές λίρες και πριν βγει ο Άρης για να αγοράσει πατάτες στη Λαμία με τις λίρες της SOE.