Οι σκοτεινές διαπραγματεύσεις του Ζαχαριάδη με τους Άγγλους που δεν απέδωσαν τίποτα καλό ούτε σε εκείνο ούτε στον τόπο μας

γράφει ο Σπυρίδων Χατζάρας  

Στις 4 Ιουνίου 1945 ο Ζαχαριάδης είχε μακρά συνομιλία με τον πράκτορα Λήπερ στην αγγλική πρεσβεία. Μαζί του ήταν ο υπουργός Εξωτερικών του ΚΚΕ  Μιλιτιάδης Πορφυρογένης. Η είδηση για συνάντηση δημοσιεύτηκε στον Ριζοσπάστη.. 

Την επομένη , ο Ριζοσπάστης φιλοξένησέ κύριο άρθρο του "αρχηγού του ΚΚΕ"  με τίτλο "Ελλάδα και Αγγλία" που αποτύπωνε τους όρους του ΚΚΕ,  και οι οποίες ήταν  οι "εγγυήσεις της Βάρκιζας". Η ουσία βρισκόταν στο  τι εγγυήθηκε ο σύντροφος Νίκος προς τον Λήπερ.

Στο άρθρο του ο Ζαχαριάδης εγγυήθηκε για τα αγγλικά συμφέροντα και έγραψε ότι πρέπει να ξεπεραστεί η δυσπιστία του "Δημοκρατικού Κόσμου" προς την Αγγλία και οτι για τα στρατηγικά συμφέροντα της Αγγλίας "θα τα βρούμε". Ωστόσο δύο ημέρες πριν το ΕΑΜ έκανε "στροφή" στην Μεγάλη Ιδέα, και ζήτησε την απελευθέρωση της Βορείου Ηπείρου, της Κύπρου, της Ανατολικής  Θράκης και διόρθωση των συνόρων με την Βουλγαρία.

Φαντάζομαι οτι ο Ζαχαριάδηςθα εξήφησε στον Λήπεε τον "ελιγμό" αυτό.

Ο σ. Ζαχαριάδης έγραφε:

Εκτός από την δυσπιστία έγραψε:

"Θα συζητήσουμ  με την Αγγλία το ζήτημα για τα συμφέροντά της που εχει στη Μεσόγειο σε σχέση με τη γεωγραφική θεση της Ελλάδας και θα συμφωνήσουμε μαζί της"

Τα συμφέροντα της Αγγλίας τα; είχε συζητήσει και τα είχε συμφωνήσει με την Ιντέλιτζενς Σέρβις,  και την διάρκεια της κράτησής του στο Λύνεμπουργκ. Και ο Λήπερ ήταν Ιντέλιτζενς Σέρβις.

Στο ιδιόχειρο αυτοβιογραφικό σημείωμα που έγραψε ο ίδιος ο Νίκος Ζαχαριάδης και το κατέθεσε στην Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ στις 15-08-1946 ανέφερε: 

« Όταν στις 29 του Απρίλη ήρθαν οι αμερικάνοι στο Νταχάου, εγώ έφυγα και πή­γα στο Μόναχο, στους εκεί δικούς μας αιχμάλωτους πολέμου (εαμίτες και ελασίτες). Μετά 2 μέρες ήρθαν οι αμερικάνοι και με πήραν και με κράτησαν, ως τη μέρα που μ’ έστειλαν αεροπορικώς στο Παρίσι, σ’ ένα είδος περιορισμού. Στο Παρίσι παρουσιάστηκα στην Ελλην. Πρεσβεία, αυτή ενήργησε στην αγγλική Πρεσβεία, και έτσι έφτασα στις 29.5.45 στην Αθήνα με το όνομά μου σαν αξιωματικός του ελληνικού στρατού. Αυτό έγινε για να διευκολυνθεί το ταξίδι».

 Ο σ. Νίκος βρισκόταν σε "ένα είδος περιορισμού" στην Βρετανική Ζώνη. 

Συγκεκριμένα βρισκόταν 45 χιλιόμετρα από το Αμβούργο, στο Λύνεμπουργκ, ( Lüneburg), στην Ülzener Straße αριθ. 31 στο Κέντρο Ανακρίσεων. Το αρχηγείο του Μοντγκόμερυ τότε, (τον Μάιο του 1945), ήταν στο Häcklingen, 6 χλμ από το Λύνεμπουργκ , το οποίο είχε αεροδρόμιο.

 Ο Ζαχαριάδης μεταφέρθηκε αεροπορικά από το Μόναχο, στην αγγλική ζώνη κατοχής, στο Λύνεμπουργκ και κρατήθηκε στο 31ο Ανακριτικό Κέντρο, «Civilian Interrogation Camp», ανακρινόμενος από τη SIS (MI6).

 Όπως προκύπτει και από τα Αρχεία του «Public Records Office» το , 31ο Ανακριτικό Κέντρο , βρισκόταν σε συνεχή επαφή με το Foreign Office. Επομένως ο Ζαχαριάδης από το Λύνεμπουργκ μιλούσε με το Λονδίνο.  

Τη 13η μέρα, αφότου ανέλαβε την ηγεσία του ΚΚΕ ο Ζαχαριάδης, είχε διαφοροποιηθεί από , «τα λάθη του Δεκέμβρη» και τη Συμφωνία της Βάρκιζας, και στις 12 Ιουνίου δια του Ριζοσπάστη ανακοινώσε την καταδίκη και απομόνωση του Άρη Βελουχιώτη. Με τις συμφωνίες αυτές άλλωστε συνδέεται και η δήλωση του για τη Β. Ήπειρο που έγινε στις 25 Μαΐου. Η αποκήρυξη του Βελουχιώτη, η αποχή από τις εκλογές της 31ης Μαρτίου 1946 και η διακριτική συμμετοχή στο Δημοψήφισμα για την επάνοδο του Γεωργίου ήσαν στο πλαίσιο αυτών των συμφωνιών που βρίσκονται αποτυπωμένες στο απόρρητο έγγραφο για την ανάκριση Ζαχαριάδη, που παραμένει ακόμα μυστικό, και ποτέ κανείς δεν θέλησε να ψάξει στα Αγγλικά και τα Αμερικανικά αρχεία, για να το αποκαλύψει.

 Τη 13η μέρα, αφότου ανέλαβε την ηγεσία του ΚΚΕ ο Ζαχαριάδης, είχε διαφοροποιηθεί από , «τα λάθη του Δεκέμβρη» και τη Συμφωνία της Βάρκιζας, και στις 12 Ιουνίου δια του Ριζοσπάστη ανακοινώσε την καταδίκη και απομόνωση του Άρη Βελουχιώτη. Με τις συμφωνίες αυτές άλλωστε συνδέεται και η δήλωση του για τη Β. Ήπειρο που έγινε στις 25 Μαΐου. Η αποκήρυξη του Βελουχιώτη, η αποχή από τις εκλογές της 31ης Μαρτίου 1946 και η διακριτική συμμετοχή στο Δημοψήφισμα για την επάνοδο του Γεωργίου ήσαν στο πλαίσιο αυτών των συμφωνιών που βρίσκονται αποτυπωμένες στο απόρρητο έγγραφο για την ανάκριση Ζαχαριάδη, που παραμένει ακόμα μυστικό, και ποτέ κανείς δεν θέλησε να ψάξει στα Αγγλικά και τα Αμερικανικά αρχεία, για να το αποκαλύψει.

Στο άρθρο του που μεταδόθηκε από το ραδιόφωνο του βουνού στις 4 Ιουνίου 1948, ο σύντροφος Νίκος είπε οτι η ιδέα της Νέας Βάρκιζας, "δουλευότανε από δυτικοευρωπαϊκούς μήνες τους τελευταίους μήνες". Αυτοί οι κύκλοι είχαν ξαναπροσεγγίσει τον Πλαστήρα . και αυτοί οι Κύκλοι σχεδίασαν την δολοφονία του Πόλκ για να αποδυναμωθεί η αμερικανική στήριξη προς τους "αδιάλλακτους"

Ο Ζαχαριάδης  είχε διαρκή επαφή με τους Άγγλους. Αυτό είναι σίγουρο και  είε εγγυηθεί για τα συμφέροντα τους. Με τους Αμερικανούς δεν είχε επαφή.