Το τέλος της Μακράς Νύχτας και η επιστροφή του φωτός

 

ΣΥΜΜΟΡΙΤΟΠΟΛΕΜΟΣ. 21 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1948. Η ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΔΙΑΤΑΓΗ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΘΩΜΑ ΠΕΤΖΟΠΟΥΛΟΥ ΠΟΥ ΑΝΕΛΑΒΕ ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΠΕΛΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ .

«Η ΕΠΙΕΊΚΕΙΑ  ΔΥΝΑΜΩΝΕΙ ΤΗΝ ΠΡΟΔΟΣΙΑ ΚΑΙ ΣΚΟΤΩΝΕΙ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ. ΣΗΜΕΡΑ Ο ΥΠΕΡΤΑΤΟΣ ΝΟΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑΣ Η ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΟΣ»

Σάββατο 21 Δεκεμβρίου 1940. 55η ημέρα του Ελληνο-Ιταλικού Πολέμου. Ο μεσημεριάτικος βομβαρδισμός της Λάρισσας. 61 νεκροί και 150 τραυματίες.

 Ελληνικό "γκρέϊνερ" άνοιγε το δρόμο για να περάσουν τα μουλάρια με τα εφόδια. Η ανακοίνωση του Μανιαδάκη για τον βομβαρδισμό  της Λάρισας ανέφερε τον βομβαρδισμό , χωρίς να αναφέρει τον αριθμό των θυμάτων. Ελεγε  ότι τα περισσότερα θυματα ήταν γυναικόπαιδα. Η ανακοίνωση ανέφερε και τα ονόματα των Ομήρων που είχαν απαγάγει οι Ιταλοί από την Ηγουμενίτσα.

Η Ιταλική αεροπορία βομβάρδισε εκτός από τη Λάρισα , τα Ιωάννινα, την Πάτρα και τη Λευκάδα. 

Ο Παπάγος ανακοινωσε την κατάρριψη 6 ιταλικών αεροπλάων. Φαίνεται ότι ο Μεταξάς δεν είχε ενημερωθεί για τον αριθμό των νεκρών και βρισκόταν στο σπίτι του διότι στο ημερολόγιο του το βράδυ της 21ης έγραψε:

"Ησυχία. Ανάπαυσις,Ολα Καλά."

Η περιγραφή του βομβαρδισμού της Λάρσισας  από τον αυτόπτη Γ. Ζιαζιά: 

«Πλησίαζε μεσημέρι, ο καιρός ήταν σχετικά καλός, μόνο το μισό ουρανό πάνω από την πόλη σκέπαζαν σύννεφα. Άξαφνα άρχισαν να ηχούν οι σειρήνες συναγερμού. Με τα μάτια και προς τον ουρανό και προτού φθάσουμε στο κέντρο της πλατείας και ταυτόχρονα με τη λήξη των σειρήνων, είδαμε να ξεπροβάλει από τα σύννεφα ένα σμήνος τεσσάρων Ιταλικών βομβαρδιστικών και συγχρόνως να σκάζουν γύρω μας βόμβες, τα αέρια των οποίων μας πέταξαν, εμένα μεν στο παρτέρι της πλατείας, από τη μεριά, όπου σήμερα η Τράπεζα Εργασίας (τότε καφενείο «Παράδεισος»), τον φίλο μου δε προς την αντίθετη κατεύθυνση, χωρίς να μας πάρει ευτυχώς κανένα βλήμα από τις βόμβες, ούτε κανένα μεταλλικό φύλλο, που σε σχήμα λεπιών ψαριού, ήταν καλυμμένος ο τρούλος της λέσχης και που με τον βομβαρδισμό του τα φύλλα του, με την εκτίναξή τους, σκότωσαν και τραυμάτισαν τους περισσότερους της πλατείας περιπατητές και περαστικούς.....

 …..Η πλατεία και οι γύρω δρόμοι της έμοιαζαν με πεδίο μάχης. Πτώματα μπροστά και πίσω μου, όπου ήταν τα παλιά Δικαστήρια, τούβλα, πέτρες, θραύσματα από τζάμια, εκατοντάδες φύλλα μολύβδου του βομβαρδισθέντος τρούλου του κτιρίου της Στρατιωτικής Λέσχης, που ήταν εκεί όπου και σήμερα, αλλά σε κτίριο νεοκλασικού ρυθμού με τρούλο, δεκάδες τραυματίες που με γοηρές κραυγές ζητούσαν βοήθεια, ουρλιαχτά και κλάματα από το μέρος της Εθνικής Τράπεζας, στο πεζοδρόμιο της οποίας υπήρχαν σκοτωμένοι και τραυματίες και απελπιστικές φωνές, «βοήθεια», «ωχ, ωχ μάνα μου» και βουγγητά από τη μεριά της Ιονικής τράπεζας (τότε Λαϊκής), έξω από το πεζοδρόμιο της οποίας είχαν τραυματιστεί λούστροι και λουστράκια, που τότε με τα κασελάκια τους γυάλιζαν παπούτσια και μέσα σ' αυτή την κόλαση ν' ακούς μια μάνα, στη γωνία των οδών Κούμα και Παπαναστασίου, ανασκουμπωμένη και με το «πιστιμάλλι», όπως βγήκε από την κουζίνα της, ν' αναζητεί το γιο της φωνάζοντας συνέχεια «Κώτσιο - Κώτσιο παιδί μ'», χωρίς να νοιάζεται για τίποτε άλλο! 

 Περίμενα να ιδώ κανέναν άλλον, ώστε να τρέξω και εγώ για βοήθεια, πλην όμως και για ένα διάστημα δεν τολμούσε να ξεμυτίσει κανένας, μόνο ένας αξιωματικός χωρίς πηλίκιο, τον θυμάμαι σαν τώρα, που έμαθα αργότερα ότι ήταν γιατρός, έτρεχε εδώ και εκεί βοηθώντας τους τραυματίες, χωρίς τη βοήθεια κανενός άλλου αξιωματικού, από αυτούς που είχαν καταφύγει, όπως προαναφέρα στο «Ολύμπιο», οι οποίοι από τη σαστιμάρα τους στοιβαγμένοι στην είσοδο του ξενοδοχείου, παρακολουθούσαν αδρανείς το φρικιαστικό θέαμα, χωρίς να τολμούν να σπεύσουν σε βοήθεια, γιατί όπως άκουσα στις συζητήσεις τους κατόπιν περίμεναν ότι θα επακολουθούσε και άλλο σμήνος βομβαρδιστικών, αφού το πρώτο σμήνος πρόβαλε στον ουρανό, χωρίς να το αντιληφθεί έγκαιρα η αεράμυνα, κάτι τέτοιο άλλωστε φοβόμουν και εγώ και δεν τόλμησα να φύγω από όρυγμα και να πάω ή στο καταφύγιο του «Ολυμπίου» ή στο της Αγροτικής Tράπεζας στην οδό Ίωνος Δραγούμη, ή να τρέξω για βοήθεια όπως έτρεξαν για βοήθεια και τρεις Καναδέζοι ή Νεοζηλανδοί, δεν θυμάμαι καλά, μόνο θυμάμαι ότι ήταν πανύψηλοι που κατά την ώρα του βομβαρδισμού γυάλιζαν τις μπότες τους σε κασελάκια λούστρων που ήταν απέναντι από το καφενείο τότε «Παράδεισος», στην άκρη της πλατείας. 

Μάλιστα θυμάμαι ότι για τη μη έγκαιρη προειδοποίηση του κόσμου και το μακελειό που έγινε, κατηγορούσαν και έριχναν την ευθύνη στον τότε υπεύθυνο της Αεράμυνας αντισυνταγματάρχη, υποστηρίζοντας ότι δεν έπρεπε να σημάνει καθόλου συναγερμό γιατί με τον συναγερμό βρήκαν οι βόμβες τον κόσμο στους δρόμους τρέχοντας προς τα καταφύγια. Ένας λόγος ήτανε κι αυτός. 

 Πέρασαν λίγα λεπτά της ώρας και σαν τα μυρμήγκια άρχισαν να ξεθαρρεύουν και να βγαίνουν τρέχοντας, άλλοι για τα σπίτια τους, άλλοι για τα μαγαζιά τους και ελάχιστοι να βοηθούν τους πολιτοφύλακες, τους χωροφύλακες, τους αξιωματικούς και στρατιώτες που εν τω μεταξύ κατέφθαναν.

Βγήκα και εγώ από το όρυγμα κοιτώντας με ανατριχίλα τα πτώματα (ένα μάλιστα ήταν συνάδελφου μου), τους τραυματίες και τις γύρω καταστροφές και πήρα τον δρόμο προς την οδό Φιλελλήνων, στο μέσον της οποίας ήταν το μαγαζί του πατέρα μου, που με αγωνία με περίμενε και στη συνέχεια επέστρεψα στην πλατεία και βοήθησα τους πολιτοφύλακες στο φόρτωμα πτωμάτων σ' ένα διπλόκαρο όπως και στη μεταφορά τραυματιών. 

Στην πλατεία βρήκα τον φίλο συνάδελφο, σώο κι αυτόν, με στουμπισμένο όμως κορμί, όπως άλλωστε και το δικό μου. Πάνω στις μαρτυρίες αυτές έπιασε το αυτί μου για βόμβα στην οδό Τζαβέλλα όπου το σπίτι μου, που ήταν κλειστό, αφού η υπόλοιπη οικογένεια, είχε καταφύγει στη Ρέτσανη (Μεταξοχώρι) - Αγιάς και έντρομος έτρεξα να ιδώ. Πράγματι η πρώτη βόμβα είχε πέσει στη γωνία των οδών Τζαβέλλα - Σκουφά και ήταν εκεί σκοτωμένη μια γυναίκα και κάτι αίματα, σημείο ότι ήταν τραυματισμένοι, που έφυγαν ή τους πήραν. 

Κοιτάζω το σπίτι μου και βλέπω ότι από την πρόσοψη είχαν εκτιναχθεί πόρτες και παράθυρα, τα οποία αφού πρόχειρα ψευτομερεμέτισα κάρφωσα, πήρα πάλι τον δρόμο προς το μαγαζί. Φθάνοντας στη διασταύρωση των οδών Σκουφά και Ταγματάρχου Βελησσαρίου είδα τις καταστροφές της δεύτερης βόμβας, όπως και στη διασταύρωση των οδών Ανθ. Γαζή και Παπακυριαζή, όπου ήταν σκοτωμένοι και έπλεαν σε λίμνη αίματος τα πτώματα μιας γυναίκας και δύο μικρών παιδιών και πιο κει ένα άλλο πτώμα ενός ηλικιωμένου συνταξιούχου αξιωματικού. Την εικόνα αυτή των μικρών, όπως και το πώς πιάστηκα από μια κολόνα φωτισμού για να μη λιποθυμήσω τη θυμάμαι ακόμα και ανατριχιάζω. Συνεχίζοντας διαπίστωσα ότι η τέταρτη βόμβα είχε πέσει στο οικόπεδο της Εθνικής Τράπεζας, που ήταν τότε θερινός Κινηματογράφος και σήμερα μια σειρά ισογείων καταστημάτων, η πέμπτη όπως προανέφερα έπεσε στην Κεντρική πλατεία στον τρούλο της στρατιωτικής Λέσχης, η έκτη στην οδό Πανός, όπου έξω από τα ήδη γνωστά δύο ψητοπωλεία ήταν σκοτωμένος ένας χωριάτης, του οποίου τα άλογα του διπλοκάρου τραυματισμένα ψυχορραγούσαν και τα αποτελείωσε με το πιστόλι του ένας Εγγλέζος, η εβδόμη βόμβα έπεσε στην οδό Δήμητρας και μια άλλη πιο κάτω.

 Στην πλατεία και μπροστά στην Εθνική τράπεζα ένας πολιτοφύλακας, ράφτης στο επάγγελμα, μου γνώρισε ότι μεταξύ των νεκρών και ο αδελφός του πατέρα μου και ότι ο ίδιος τον είχε φορτώσει απέναντι από το κτίριο ΟΤΕ σ' ένα κάρο μαζί με άλλους, δεν γνώριζε όμως που τους πήγαν».

Το Αρχηγείο των Ιταλικών Ενόπλων Δυνάμεων στις 22 Δεκεμβρίου 1940 στο Πολεμικό Ανακοινωθέν 198 ανέφερε: 

«Στο ελληνικό μέτωπο, μια εχθρική επίθεση σταμάτησε με δράση πυροβολικού και με την αντεπίθεσή μας, η οποία προκάλεσε σημαντικές απώλειες στον αντίπαλο. Κατά τη διάρκεια της νύχτας της 21ης Δεκεμβρίου και καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας, πολυάριθμοι σχηματισμοί βομβαρδιστικών και προσέβαλαν αποτελεσματικά στρατεύματα, δρόμους, σιδηροδρόμους, και στρατόπεδα. Σημαντικές επιχειρήσεις σε εξέλιξη στην Αλβανία. Σε διάφορες αεροπορικές μάχες, έντεκα εχθρικά αεροσκάφη τύπου Gloster καταρρίφθηκαν φλεγόμενα. Τέσσερα από τα αεροσκάφη μας δεν επέστρεψαν.

Για το Παιδομάζωμα.

 

Ο «γόης» σύντροφος Δημήτρης ΜπαρτζΙώτας ο αδελφός του «Φάνη» που έκανε «δώρο» στην Ασπασία την εκτέλεση της Ελένης Παπαδάκη

Από το βιβλίο του Μάξιμου Δρακούλη τα Οικογενειακά του ΚΚΕ

Ο ΓΟΗΣ Δημήτρης, ο αδελφός του Βασίλη, του "Φάνη", συνδέθηκε ερωτικά με την ηθοποιό Ασπασία Π. και για το λόγο αυτό ο Φάνης άνοιξε το κομματικό θησαυροφυλακειο και έδωσε τις χρυσές λίρες 

στην Νύφη του, που νοίκασε το Θέατρο  που έπαιζε  το 

Λαϊκό Θέατρο τον Χειμώνα του 1944.

Η Ασπασία Π. που μισούσε την Ελένη Παπαδάκημ ζήτησε από τον Δημήτρη,  να εκτελέσει το Κόμμα την απόφαση του Λαοδικείου,

 και ο Δημήτρης το ζήτησε από τον Βασίλη και η Παπαδάκη εκτελέστηκε.

Τόσο απλά.

Και η Ασπασία Π. Μετά την Μεταπολίτευση γύρισε στην Ελλάδα  ως μεγάλη Κομμουνίστρια Τραγωδός. Τη γνώρισα στο Θέταρο του

 Παπάγου το 1975 όπου εκανε Πρόβες. Σχημάτισα πολύ κακή γνώμη γι το άτομό της και έφυγα από το θίασο.

Δεκεμβριανά 18η ημέρα. Πέμπτη 21 Δεκεμβρίου 1944. Το "αλάτι της Γης" δολοφόνησε μια ανυπεράσπιστη γυναίκα. Την ηθοποιό Ελένη Παπαδάκη. Η Εκτέλεση ήταν δώρο του αδελφού του "Φάνη" , του Γιατρού που ηταν Μέγας Εραστής, στην αγαπημένη του Ασπασία που ζήλεβε την Ελένη. 46 νεκροί ΕΔΕΣίτες στην Ηπειρο. 5 νεκροί της 3ης Ορεινής στην Αθήνα.

ΟΛΗ η ουσία του τι έγινε κατά τον  'Κόκκινο Δεκέμβρη" βρίσκεται αποτυπωμένη στην εκτέλεση της Ελένης Παπαδάκη, και στο παλτό της που δόθηκε λάφυρο σε μια κόκκινη πουτάνα

 Γράφει ο Σπυρίδων Χατζάρας

 

 Το λεπτομερές σχέδιο για τη «συντριβή της εσωτερικής αντίδρασης» και την κατάληψης της εξουσίας διαμορφώθηκε σταδιακά από τους ηγέτες του ΚΚΕ Πλουμπίδη-Σιάντο-Ζευγο-Ιωαννίδη-Μπαρτζιώτα -Στέργιο Αναστασιάδη, με την συνδρομή στελεχών όπως ο Γλυνός από το φθινόπωρο του 1943 μέχρι τον Δεκέμβρη του 1944. 

Οι «λίστες» των «αντιδραστικών» της Αθήνας είχαν ετοιμαστεί

 από το Σεπτέμβριο του 1944, όταν δόθηκε εντολή στις οργανώσεις 

της ΚΟΑ, από τον πρώτο γραμματέα Βασίλη Μπαρτζιώτα,

 να συντάξουν καταλόγους προγραφών κατά συνοικία , επάγγελμα

 και σωματεία. 

Αυτές οι λίστες χρησιμοποιήθηκαν στα Δεκεμβριανά.

 Τα «χαρτάκια», και τα «καθήκοντα» μοιράστηκαν στους δολοφόνους 

μια μέρα πριν φύγουν οι Γερμανοί. Στις 11 Οκτωβρίου, στο

 αμφιθέατρο του Νοσοκομείου Ευαγγελισμός. 

Μέσα στο αμφιθέατρο κουμάντο έκανε ο Γιώργης Καζιάνης, ο αρχινοσοκόμος στη «Σωτηρία» και άνθρωπος του Πλουμπίδη. 

Ο Καζιάνης ήταν στα Δεκεμβριανά ο «στρατοπεδάρχης» στο άσυλο

 της Κοκκινιάς, με το επαναστατικό ψευδώνυμο «Μπάρμπας» που ήταν και το ψευδώνυμο του Πλουμπίδη. 

Ήταν δηλαδή επαναστατική ταυτοπροσωπία. 

 Η τελική εξόρμηση δόθηκε με την εντολή «Να ξεμπερδέψουμε \με μιας με όλους αυτούς» .

 

Την εντολή του ΚΚΕ αναπαρήγαγε η ΚΕ του ΕΑΜ, με την ανακοίνωση 

με αριθμό πρωτοκόλλου 7313 στις 21-11-1944 που καλούσε 

τις τοπικές επιτροπές να στήσουν δίκες για τους Εδεσίτες τους

 Χίτες και ΟΛΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ.

 Η Ελένη Παπαδάκη εκτελέστηκε στο πλαίσιο αυτής της πολιτικής

 καθώς και χιλιάδες άλλοι. 

 Σε εφαρμογή αυτής της οδηγίας οι ΕΑΜίτες δημοσίευσαν στις

 23 Νοεμβρίου τη λίστα των «προδοτών ηθοποιών» των οποίων η

 «δίκη» έγινε στις 24 Νοεμβρίου στο λαϊκό δικαστήριο που στήθηκε

 στο θέατρο Διονύσια, όταν και αποφασίστηκε ουσιαστικά 

η εκτέλεση της Ελένης Παπαδάκη υπό τις κραυγές, «Θάνατος στην πουτάνα !». 

Στη διάρκεια αυτής της δίκης οι φωνές που ακούστηκαν πιο δυνατά

 ήταν των αντιπάλων της Παπαδάκη, όπως η «τραγωδός Ασπασία Παπαθανασίου και η φανατική κομμουνίστρια Μιράντα Μυράτ, ετεροθαλής αδελφή του Δημήτρη Μυράτ, και οι γνωστοί αριστεροί καλλιτέχνες όπως ο Σπύρος Πατρίκιος, ο Δήμος Σταρένιος, 

ο Λ. Δαρζέντας, η Ολυμπία Παπαδούκα ,  η Αλέκα Παΐζη, η Καίτη Ντιριντάουα, ο πολιτοφύλακας Πάνος Καραβουσάνος και ο υποβολέας θεάτρου Δημήτρης Σούλης. 

Την Παπαδάκη υπερασπίστηκαν ο Γιώργος Παππάς και ο Νίκος 

Δενδραμής. 

Την παραπομπή της Παπαδάκη σε Λαϊκό Δικαστήριο αποφάσισαν , 

στις 20 Οκτωβρίου 1944 στα γραφεία του ΣΕΗ στην οδό

 Σατωβριάνδου 52α. , οι ΕΑΜικοί , Αιμίλιος Βεάκης, Μάνος Κατράκης, Τίτος Βανδής, Δημήτρης Μυράτ,  και Χρήστος Τσαγανέας, που συνεδρίασαν με θέμα της ημερησίας διάταξης την, 

«Πρόταση διαγραφής Ελλήνων ηθοποιών που πρόδωσαν τον ιερό 

Εθνικό Ελληνικό αγώνα». 

Οι προδότες ηθοποιοί ήσαν: 1) Βεργή Έλσα 2) Δαδοκαρίδου Έλλη 

3) Ζαμάνου Χαρ. 4) Θάνος Διονύσιος 5) Ιακωβίδης Μιχάλης 

6) Πόπολα Αγγέλα 7) Κόππολα Αλφρέδος 8) Μοσχούτης Δ

. 9) Μπέλλα Σμάρω 

10) Παπαδάκη Ελένη 11) Παυλόφσκαγια Νίνα 12) Ραμασόφ Ροβέρτος

 13) Φελίτσης Δημήτριος και 14) Αγγελική Κοτσάλη. 

 Η δίκη στο ΛΑΟδικαίο ολοκληρώθηκε με απόφαση του προεδρείου

 που το αποτελούσαν ο Θεόδωρος Μορίδης, ο Σπύρος Πατρίκιος, ο Χρήστος Τσαγανέας, και ο Πάνος Καραβουσάνος, που διέγραψε την Παπαδάκη από το ΣΕΗ ως συνεργάτη των Γερμανών. 

 Η αιμοσταγής κοινοπραξία ΚΚΕ/ SOE & Co , και οι «ηρωικοί»

 Ελασίτες άρχισαν να μάχονται με τους εγγλέζους ιμπεριαλιστές, 

τους χίτες και τους ταγματασφαλίτες στις 4 Δεκεμβρίου 1944.

 Στις 21 Δεκεμβρίου, σύμφωνα με τον "Ριζοσπάστη" η κατάσταση περιγραφόταν ως εξής: 

«Με τη δυνατότητα αναπλήρωσης των απωλειών σε μαχητές και πολεμοφόδια να έχει εξαντληθεί από καιρό για τον ΕΛΑΣ, η επιθετική πρωτοβουλία περνούσε ολοένα και περισσότερο στις αντίπαλες 

δυνάμεις. 

Βασικός στόχος πλέον του ΕΛΑΣ ήταν η διατήρηση των θέσεών του, 

ενώ κάθε σπιθαμή γης υπερασπιζόταν μέχρι τη τελευταία σφαίρα ή

 τον τελευταίο υπερασπιστή της. 

Η ΚΕ του ΕΑΜ επέδωσε διαμαρτυρία στον πρόεδρο του 

Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, Ι. Ντε Ρενιέ, σχετικά με τους 

δολοφονικούς βομβαρδισμούς των βρετανικών δυνάμεων κατά 

του άμαχου πληθυσμού, «με πολλά θύματα εις νεκρούς και 

τραυματίας υπερβαίνοντα μέχρι σήμερον τας 2.500».    

Στη έκδοση του ΚΚΕ, «Οι Ανατολικές Συνοικίες το Δεκέμβρη του

 1944»,  όπου περιγράφεται η κρίσιμη ταξική σύγκρουση δεν γίνεται καμιά συγκεκριμένη αναφορά μαχών. Λέγεται  μόνον : 

«Μέχρι τις 26 Δεκεμβρίου οι Σκόμπυδες θερίζουν τις συνοικίες

 Αη Γιάννη—Κατσιπόδι—Φάρο με πυροβολικό και ρουκέτες, αλλά δεν τολμάνε να προχωρήσουν».

17 ημέρες λοιπόν μετά την έναρξη της μάχης για την Αθήνα μετά, 

και ενώ συνεχίζονταν  «σκληρές αψιμαχίες», η εκτέλεση της

 Παπαδάκη μας δίνει μια εικόνα της «ηρωικής αντίστασης» του λαού

 που υπεράσπιζε σπιθαμή προς σπιθαμή και  μέχρι τη τελευταία 

σφαίρα ή τον τελευταίο υπερασπιστή τις θέσεις του , ασχολούμενος 

με την σύλληψη και την εκτέλεση της Παπαδάκη και άλλων "αντιδραστικών" 

 Οι (ηρωικοί) ΕΑΜίτες Δημήτρης Μυράτ (ο γερμανομαθής 

Γραμματέας του ΕΑΜ ηθοποιών), και ο εβραίος , αρχιμουσικός της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών Σαμουήλ (Σαμ) Μπράντενμπουργκ, που ηταν ο σύντροφος της Ελένης και τον οποίο έκρυβε η Παπαδάκη στο σπίτι

 της καθ' όλη τη διάρκεια της Κατοχής, έπαιζαν χαρτιά 

και δεν πολέμαγαν με τους Άγγλους ιμπεριαλιστές 

στα οδοφράγματα

Στο σπίτι του Μυράτ, εμφανίστηκαν ένοπλοι, οι («ηρωικοί»)

 κομμουνιστές Κων. Μπιλιράκης, Θεόδωρος Μιχαλόπουλος, και ο υποβολέας Δημήτρης Σούλης απ΄το ΣΕΗ που δεν πολεμούσαν τους Σκόμπυδες και συνέλαβαν την καταζητούμενη Ελένη Παπαδάκη ,

που ήταν επί επτά χρόνια η σύντροφος του Σαμ. 

 Σε εφαρμογή της καταδικαστικής εις θάνατον  απόφασης του Λαϊκού Δικαστηρίου των Ηθοποιών, η Ελένη Παπαδάκη συνελήφθη

 από την ΟΠΛΑ το απόγευμα της 21ης Δεκεμβρίου 1944 

στο σπίτι του Μυράτ.

Ο επικεφαλής της Ομάδας σύλληψης ήταν ο 

φοιτητής  Κων. Μπιλιράκης.

 Μαζί ήταν ένας ο αστυφύλακας Θεόδωρος Μιχαλόπουλος (με πολιτικά), και ο υποβολέας Δημήτρης Σούλης, 

από την Κομματική Οργάνωση των ηθοποιών. 

Κανένας «Ορέστης» δεν τη συνέλαβε. 

 Η Κομματική Οργάνωση των ηθοποιών του ΚΚΕ την συνέλαβε 

και την παρέδωσε στην ΟΠΛΑ για τα …..περαιτέρω.

    Οι τρείς , με την Παπαδάκη που την συνόδευε η φίλη της Αιμίλια Καραβία και ο (φίλος της) γραμματέας του ΕΑΜ ηθοποιιών Δ. Μυράτ, κατευθύνθηκαν με τα πόδια, στα γραφεία της Λαϊκής Επιτροπής 

του ΕΑΜ, επί της οδού Πατησίων 314, χωρίς να συναντήσουν

 Εγγλέζους ιμπεριαλιστές και χωρίς να τους βομβαρδίσει η ΡΑΦ. 

Από εκεί πήγαν στα περιφερειακά γραφεία του ΕΑΜ, 

στη διασταύρωση Πολυλά και Μαρτζώκη, στην επιταγμένη έπαυλη Παπαλεονάρδου, όπου βρισκόταν ο Διοικητής της Πολιτοφυλακής Πατησίων , ένας νεαρός 23 ετών με το «καλλιτεχνικό ψευδώνυμο» Ορέστης τον οποίο εκτέλεσε αργότερα εκ μέρους του ΚΚΕ ο Νίκος Ανδρικίδης. 

 Ο «Ορέστης» που είχε τηλέφωνο ενημέρωσε αμέσως την ΚΟΑ και 

τον "Φάνη" τον Βασίλη Μπαρτζιώτα , που αποφάσισε την τύχη 

της Ελένης Παπαδάκη. 

Η εντολή για την σύλληψη και την εκτέλεση της Παπαδάκη 

είχε δοθεί από τον Φάνη για να ικανοποιήσει τον αδελφό του 

που ηταν μέγας

 γκόμενος και ηταν ο εραστής μιας Κόκκινης τατάνας,

  της Ασπασίας Π. που μισούσε την Παπαδάκη και απαιτούσε

 από το Κόμμα να υλοποιήσει την απόφαση του Λαοδικείου.

Στην έπαυλη Παπαλεονάρδου, ήταν παρών και ο «ηρωικός» κομμουνιστής και ΟΠΛΑΤΖΗΣ ηθοποιός Πάνος Καραβουσάνος, και μέλος του Προεδρείου

 του Λαοδικείου, στο Διονύσια, που υποδέχτηκε την Παπαδάκη με χειροφίλημα. 

 Η ενημέρωση του Μπαρτζιώτα  πάντως δεν ήταν κατ εξαίρεση 

αλλά ο κανόνας.

 Όλες οι εκτελέσεις των συλληφθέντων εγκρίθηκαν από την

 κομματική ηγεσία της ΚΟΑ του ΚΚΕ.

 Ο Φάνης (Βασίλης Μπαρτζιώτας) που έδωσε την εντολή εκτέλεσης

 της Παπαδάκη στο απομνημονεύματα του απεκδύθηκε κάθε ευθύνης

 και έγραψε, (ψευδώς):

 «Όταν τμήματα της Λαϊκής Πολιτοφυλακής συνέλαβαν τη γνωστή ηθοποιό Παπαδάκη, ερωμένη του αρχικουίσλιγκ Γιάννη Ράλλη.

Δώσαμε εντολή να μην πειραχτεί. Είχαμε να μάθουμε πολλά από 

αυτή».

Η αλήθεια ειναι ότι αυτός διέταξε την εκτέλεσή της.

 Εκεί στην Πολιτοφυλακή της Πατησίων υπήρχαν και άλλες

 κρατούμενες.

 Μαζί με την Παπαδάκη ήταν η Νιόβη Χαριτάκη.

Ένα κορίτσι γύρω στα είκοσι και εφτά μηνών έγκυος που την είχαν συλλάβει στις 18 Δεκεμβρίου μαζί με την αδελφή της, Μαρίκα, με την κατηγορία ότι ο πατέρας τους ήταν διευθυντής της Ούλεν και η Νιόβη γνώριζε καλά ότι επρόκειτο να την εκτελέσουν. 

 Ο «Ορέστης» πήρε το δαχτυλίδι και το ρολόι της κρατούμενης 

Παπαδάκη και τα έδωσε μετά την εκτέλεση της δώρο στην γκόμενα 

του. 

Πήρε και το γούνινο παλτό της Παπαδάκη όπως κατέθεσε στο 

δικαστήριο ο εκτελεστής της Μακαρώνας.

 Γύρω στα μεσάνυχτα με αυτοκίνητο της ΟΠΛΑ, έστειλαν

 τις κρατούμενος στον τόπο εκτελέσεων στα Διυλιστήρια 

της ΟΥΛΕΝ στο Γαλάτσι όπου οι (ηρωικοί) κομμουνιστές και

 στελέχη της ΟΠΛΑ Βλάσσης Μακαρώνας, Στέφανος Λιόλιος,

 Πέτρος Τζογανάκης, Ιωάννης Κουκούτσης και άλλοι, των οποίων τα ονόματα δεν τα διέσωσε η ιστορία παρίμεναν για να εκτελέσουν τα σιδηροδέσμια θύματα και να πάρουν τα ρούχα τους για τις ανάγκες 

του λαού. Αυτοί πήραν το γούνινο παλτό και τις γόβες της Παπαδάκη.

 

Ο δήμιος της Ελένης, Βλάσσης Μακαρώνας, στην δίκη του, είπε 

ότι την γούνα της ηθοποιού  την πήρε ο Ορέστης κι όχι ο ίδιος! 

 

Οι σφαγείς των Διυλιστηρίων της Ούλεν, οι φυσικοί αυτουργοί συνελήφθησαν δύο μήνες αργότερα τελείως συμπτωματικά.

 Μέσα σ’ ένα τραμ ένας επιβάτης αναγνώρισε ότι το πουλόβερ που φορούσε ένας τροχιοδρομικός υπάλληλος ανήκε σ’ ένα εκτελεσθέντα συγγενή του, που η Εθνική Αλληλεγγύη το έδωσε ως κοινωνικό 

μέρισμα στους πελάτες του ΚΚΕ, όπως έκαναν με τα παλτά και τα παπούτσια των σφαγμένων στον Φενεό, και τα παπούτσια των

σφαγμένων στον Μελιγαλά. 

 Έτσι σιγά-σιγά συνελήφθη όλο το συνεργείο των δημίων. 

Η αναπαράσταση των εγκλημάτων έγινε στα τέλη Μαρτίου 1945 στον τόπο των εκτελέσεων και έφερε στο φώς τις φρικιαστικές λεπτομέρειες. 

Ο Ορέστης δικάστηκε από το ΚΚΕ διαρκούντων των Δεκεμβριανών

 και εκτελέστηκε στην Πλατεία Κολιάτσου ως πράκτορας της

 Ιντέλιζενς Σέρβις στις γραμμές του ΚΚΕ. 

Το Ανταρτοδικείο του καταλόγισε πως έδρασε κατ’εντολή των

 βρετανών για να δυσφημίσουν το ΕΑΜ. 

Ανακριτής ο αρχισφαγέας των Ανατολικών Συνοικιών Νίκος 

Ανδρικίδης που πέθανε το 2002 εισπράττοντας σύνταξη αγωνιστού. 

Ο Ανδρικίδης ολοκλήρωσε την έρευνα του για τον Ορέστη και στην αναφορά του επεσήμανε πως «ο Ορέστης είχε από ύποπτη έως εγκληματική συμπεριφορά», και ότι «προχωρώντας η ανάκριση, αποκαλύφθηκε ότι ήταν πράκτορας της Intelligence Service »! 

 Ο Ορέστης εκτελέστηκε, γιατί κράτησε τα λάφυρα από τους δολοφονημένους για τον εαυτό του, και μοίραζε τα κοσμήματα στις ερωμένες του, αντί να τα καταθέτει στο ταμείο του Κόμματος! 

 Για το ποιος ήταν ο Ανδρικίδης είναι σημαντική η μαρτυρία του

 ΟΠΛΑΤΖΗ Ζάκου Νικηφοράκη που απήγαγε προς εκτέλεση  μια

κοπέλα με το επώνυμο Τζάλα.και δικάστηκε μετά από μήνυση των συγγενών της. Ο Νικηφοράκης είπε:

«Έγινε κανονική δίκη για μια συγκεκριμένη υπόθεση. Είχαμε πιάσει 

μια κοπέλα, με το επώνυμο Τζάλα, η οποία στη συνέχεια 

εξαφανίστηκε. Αυτή ήταν καλής οικογενείας, ήταν γειτόνισσά μας 

στο Παγκράτι. Δούλευε στην τράπεζα, και ήταν συνάδελφος της

 γυναίκας του Ανδρικίδη. Όμως, η γυναίκα του Ανδρικίδη είπε στον 

άντρα της ότι εξαιτίας της Τζάλα, την κατέβασαν και δούλευε στο υπόγειο της τράπεζας.

 Έτσι ο Ανδρικίδης μας είπε να πιάσουμε την Τζάλα και να την πάμε

 στο τμήμα. Αυτό κάναμε. Την πιάσαμε, την πήγαμε στο τμήμα και

μετά την εξαφάνισαν. Όπως έγινε γνωστό, την έστειλε για εκτέλεση 

στο τμήμα του Υμηττού. Έλεγαν ότι ξέφυγε τραυματισμένη και ότι 

την έπιασε κάποιος καπετάνιος. Πάντως εξαφανίστηκε. 

Διέδιδαν και μια άλλη φήμη, ότι δήθεν έφυγε με κάποιον, αλλά η 

αλήθεια είναι ότι τη σκότωσαν. Κι εγώ με έναν άλλον ήμασταν αυτοί

 που την είχαμε συλλάβει. Και την είχαμε φέρει στο τμήμα. Και εξαφανίστηκε η κοπέλα. Γι’ αυτή την υπόθεση δικάστηκα, αλλά αθωώθηκα.Δεν υπήρχαν στοιχεία που να έδειχναν ότι εγώ τη 

σκότωσα.

 Απλώς εγώ τη μετέφερα από το σπίτι της στο τμήμα το δικό μας». 

 Η ομάδα  των εκτελεστών ΟΠΛΑτζήδων του Γαλατσίου, που υπάκουν στον Μπαρτζιώτα, τον Αναστασιάδη και τον Πλουμπίδη, δεν 

συνάντησε ποτέ τους «ιμπεριαλιστές» δεν πολέμησε στα χαρακώματα.

 αλλά έκανε την (επαναστατική) δουλειά της σύμφωνα με τις εντολές

 που είχε.

 Αυτός ο «ηρωικός» μηχανισμός δεν «πολέμαγε» , αλλά δολοφονούσε όσους είχαν προγραφεί. 

Αυτά γινόντουσαν 17 ημέρες μετά την έναρξη των Δεκεμβριανών. 

Και τα ξέρουμε με λεπτομέρειες λόγω της Παπαδάκη. 

 Αυτά έγιναν και για χιλιάδες άλλα αθώα θύματα 

σαν την Παπαδάκη. 

Η σορός της Παπαδάκη, βρέθηκε στις 26 Ιανουαρίου 1945. 

Ήταν πρόχειρα θαμμένη σε κοινό όρυγμα με τέσσερεις άλλους. «Ανώνυμους». 

Φορούσε μόνο την κομπιναιζόν της που ήταν ανασηκωμένη γύρω 

από τον θώρακα, και οι ζαρτιέρες ήταν ζωσμένες στη μέση. 

Μία σφαίρα στον αυχένα με διέξοδο στην αριστερή μετωπική χώρα 

είχε δώσει τέλος στο μαρτύριο της… 

Τα μάτια της ήταν ορθάνοικτα από τρόμο και καθρέφτιζαν 

όλη τη φρίκη που είχε ζήσει. 

Τη Νιόβη την είχαν ρίξει σε άλλο λάκκο. 

 Ο Βλάσσης Μακαρώνας και ο Στέφανος Λιόλιος ομολόγησαν στο στρατοδικείο και εκτελέστηκαν. 

Ο γερμανομαθής εαμίτης Μυράτ έγινε θιασάρχης και πέθανε το 

1991 από γεράματα. Η Ασπασία Παπαθανασίου, έμεινε κομμουνίστρια. Αγωνίστηκε κατά της δικτατορίας από το Λονδίνο. Πέθανε στις 

 8 Ιουνίου 2020. Ήταν 102 ετών.Την γνώρισα το 1975.Σχημάτισα την γνώμη ότι ηταν πολύ κακός άνθρωπος και έφυγα από το θίασό της.

 Για τις μάχες με τους Εγγλέζους ιμπεριαλιστές, το ενημερωτικό

 Δελτίο του Α’ ΣΣ του ΕΛΑΣ, προς τον Σιάντο της 20:30 ώρας 

της 21ης Δεκεμβρίου 1944 που συνέταξε ο κομμουνιστής Κωτσάκης, έδινε την ακόλουθη διάταξη δυνάμεων. 

ΙΙ Σύνταγμα: Από λόφους νοτίως Ν. Σμύρνης παραλλήλως Λεωφ. Συγγρού-Κοίτη Ιλισσού-Καισαριανή. Δυνάμεις με ΙΙ/34 και τμήμα 1ου Συν/τος. Σύνολον 1.000 άνδρες με ένα ουλαμό Πεδινού Πυρ/κού. 3ον Σ.Π: Από φυλακάς Αβέρωφ-προωθημένας δυνάμεις προς δασύλλιον Λυκαβητού-Καλλιδρομίου-μέχρι Λεωφ. Αλεξάνδρας-Πατησίων μέχρι τέρματος, δύναμις 850 άνδρες. 4ον Σ.Π. Ψυρρή-πέριξ Ομονοίας. Δύναμις 750. 7ον Απόσπασμα: Γ’ Στρατιωτικόν Νοσοκομείον μέχρι Γηροκομείου, δύναμις 1.000 άνδρες. VIII Ταξιαρχία: Τάγμα εις Πετράλωνα (μεταξύ Θησείου και Κάτω Πετράλωνα). Πέντε τάγματα εις περιοχήν Κολωνού-Πλάτωνος και Πυριτιδοποιείον. Δύναμις 1.200 άνδρες…Δύναμις Πειραιώς 1.300 οπλισμένοι εφεδρικού. Δύο Τάγματα 52 Συν/τος των 200 ανδρών έκαστον. Ένας λόχος ΕΠΟΝ δυνάμεως 80 ανδρών…» Το δελτίο υπογράμμιζε: «δεν έχουμε πλέον τας δυνάμεις που απαιτούνται ίνα εκτελέσωμεν επιχειρήσεις ζωτικής σημασίας δια την σταθερότητα της διατάξεώς μας.». 

 Στη «Βάρκιζα», η «ηγεσία» της ΚΚΕ λτδ, (Σιάντος, Πλουμπίδης,

 Ιωαννίδης, Παρτσαλίδης, Μπαρτζιώτας κλπ), μαζί με τους

 συνεργάτες της , (Τσιριμώκος, Σβώλος), κλπ , συμφώνησε με τους Άγγλους και τους «αστούς», οι μεν ηθικοί αυτουργοί , η ηγεσία , που διέταξε τις «αγριότητες» και τις «υπερβασίες», να αμνηστεύονται, και να δικάζονται μόνο οι φυσικοί αυτουργοί. 

Δηλαδή, βγάλανε έξω τον εαυτό τους οι πολιτικά υπεύθυνοι και

 ρίξανε όλη την ευθύνη στους εκτελούντες τις εντολές και τις 

διαταγές. Στους φυσικούς αυτουργούς . 

 Αυτή ήταν και η ουσία της αποκήρυξης του «Άρη» και της 

απελπισμένης ανταρσίας του. 

Ο σ. Νίκος αφού γύρισε από το Νταχάου , στη 12η Ολομέλεια της ΚΕ

 του ΚΚΕ , το Δεκέμβριο του 1945 είπε ότι οι «αγριότητες» και οι «υπερβασίες» έγιναν από μέλη του Κόμματος που, είτε ήταν προβοκάτορες, είτε δεν ήταν «άξια νάναι μέλη του Κόμματος». 

Ο σ. Νίκος υιοθέτησε δηλαδή τις ρυθμίσεις της Συμφωνίας της

 Βάρκιζας και είπε ότι «το ΚΚΕ δεν έδωσε γραμμή για «αγριότητες»

 και «υπερβασίες» και ότι «το έψαξε και δεν υπήρχε ούτε μια 

περίπτωση, που νάχει δοθεί σαν γραμμή του ΚΚΕ να γίνουν

 αγριότητες».

 Οι σφαγές της Καλαμάτας, του Μελιγαλά, των Γαργαλιάνων, τα Δεκεμβριανά ήσαν «αγριότητες» και «υπερβασίες» που έγιναν από

μέλη του κόμματος, χωρίς κομματική εντολή και, «φυσικά οι 

πράξεις που κάναν τα μέλη του Κόμματος δημιουργούν ευθύνες και 

για το ίδιο» αλλά το ΚΚΕ, «απεκήρυξε και αποκηρύσσει», τις 

«αγριότητες» και τις «υπερβασίες», οπότε δε δημιουργείται 

ζήτημα ηθικής τάξης για το ΚΚΕ. 

Αυτή ήταν η θέση που συμφωνήθηκε στην Βάρκιζα, στο πλαίσιο 

της νόμιμης πάλης. 

Σε αυτό το πλαίσιο, δεν κατηγορήθηκαν οι Ζεύγος, Μπελογιάννης, Μπλάνας, Κουλαμπάς για τις σφαγές Καλαμάτας –Μελιγαλά 

και δεν δικάστηκαν οι Πλουμπίδης, Σιάντος, Μπαρτζιώτας, 

Αναστασιάδης, Κωτσάκης & Co για τα Δεκεμβριανά και για την «αγριότητα» και την «υπερβασία» του «λάθους» της «ομηρίας». 

 Στο πλαίσιο της εγκατάλειψης του ένοπλου αγώνα και του

 ειρηνικού περάσματος τα μέλη έρεπε να αναλάβουν τις ευθύνες 

τους απέναντι στην εργατική τάξη και τον λαό, για τις «αγριότητες» 

και τις «υπερβασίες», που έκαναν και που το Κόμμα τις «απεκήρυξε».

 Για το λόγο αυτό τα μέλη που σκότωναν ακολουθώντας τις εντολές

 των ανωτέρων τους, πέθαιναν στα αποσπάσματα επειδή δεν ήταν

 «άξια νάναι μέλη του Κόμματος».

 Ακριβώς αυτό μας το διέσωσε ο Γιώργος Ζαμπέτας, (βλ. Ιωάννας Κλειάσιου: «Γιώργος Ζαμπέτας βίος και πολιτεία», εκδ. ντέφι 1997), 

για τον παιδικό του φίλο Κώστα Γερανταλή, που ήταν δολοφόνος 

της ΟΠΛΑ. 

«….Και του είπα ότι όσοι πουν ότι αυτά που κάνανε, τα κάνανε επειδή είχανε διαταγή θα καθαρίσουνε. Και μου λέει, μπα τις χαμούρες… εγώ τα έκανα κι εγώ θα τα φορτωθώ. Καλά, γεια σου, γεια σου κι έφυγα». 

Έτσι ομολόγησαν και εκτελέστηκαν, ο Μπάρμπας, ο Λίολιος, ο Βλάσης Μακαρωνάς και το άγημα των εκτελεστών του Μελιγαλά. 

Οι φυσικοί αυτουργοί και όχι οι ηθικοί αυτουργοί.

Οι σύγχρονοι χαφιέδες, οι κληρονόμοι του τότε χαφιεδισμού, 

κρατάνε τη θεωρία για «αγριότητες» και «υπερβασίες» που έγιναν

 από μέλη του κόμματος, και μιλάνε ακόμα για «δικαιολογημένες

 πράξεις αντεκδίκησης» στον Μελιγαλά, και αποδίδουν την εκτέλεση 

της Παπαδάκη στον εικοσάχρονο Οπλατζή που τον εκτέλεσε 

ο Ανδρικίδης.

Οι εκκαθαριατικές Επιχειρήσεις

Με το πρώτο φως της 21ης Δεκεμβρίου, τμήματα της3ης Ορεινής Ταξιαρχίας του , μετά τινων βρετανικών τανκ, συνοδεύοντα δύναμιν Χωροφυλακής εκ  30 Αξιωματικών και 100 όπλιτών, εξώρμησαν   

από της πλευράς της οδού Μεσογείων προς την Λεωφόρο Κηφισίας.

 Οι ΕΛΑΣίτες αιφνιδιάσθησαν και ή Αντίστασίς των υπήρξε μάλλον      μετρία. Εντός ολίγου σχετικώς χρόνου κατελήφθη ολόκληρος ή       περιοχή, εκείθεν της οδού Μεσογείων, από του Θών                               (αρχή Λεωφόρου Αλεξάνδρας) μέχρις Ερυθροϋ Σταυρού.

 Η εκκαθαριστική επιχείρησις επέτυχε πλήρως, ο κλοιός της Σχολής Χωροφυλακήςε  διεσπάσθη και οι ΕΛΑΣίτες  απωθήθησαν εκείθεν της λεωφόρου Κηφισίας. Κατά την επιχείρηση αυτή εφονεύθησαν                       ο μοίραρχος Π. Νιαρχάκος, ο ανθυπασπιστής της χωροφυλακής                   Κ. Δάλλας, εις ύπολοχαγός του ΕΔΕΣ και δύο οπλίτες,        ετραυματίσθησαν δε εις Αξιωματικός και 7 οπλίται.

 Τα ονόματα των νεκρών χωροφυλάκων στις μάχες της                             21ης Δεκεμβρίου δεν τα έχω. Στη μάχη στο Γηροκομείο Αθηνών σκοτώθηκε ο Στρατιώτης  της 3ης Ορεινής Ταξιαρχίας Ανδρέας Μετάλλινος. Ήταν 37 χρόνων.

Στη μάχη στο Νοσοκομείο Ερυθρού Σταυρού σκοτώθηκε ο δεκανέας         της 3ης Ορεινής Ταξιαρχίας Ιωάννης Βιτάληςπου  είχε γεννηθεί               στην Κων/λη. Εκεί σκοτώθηκε και ο αγωνιστής του ΕΔΕΣ Κων/νος Δούλας. Ήταν 39 ετών .

Σε μάχη στην Καισαριανή σκοτώθηκε ο δεκανέας της 3ης Ορεινής Ταξιαρχίας Βασίλειος Τσαγκάς .Σε μάχη με τους ΕΛΑΣίτες στου Ζωγράφου σκοτώθηκε ο δεκανέας της 3ης Ορεινής Ταξιαρχίας       Σταμάτιο Καραμαρούδης.

 Στην πλατεία Βάθης, οι κομμουνιστές εκτέλεσαν  τον Εύζωνα       Σπυρίδωνα Λιβιεράτο και στο Παγκράτι εκτέλεσαν τον εύζωνα          Νικόλαο Μαϊδανό.Ηταν 24 ετών. Και οι δύο είχαν πιαστεί αιχμάλωτοι.

 Δεν ξέρω που σκοτώθηκαν ο Δεκανέας της 3ης Ορεινής Ταξιαρχίας Χαρίλαος Πόπορης πού είχε γεννηθεί στο Νεοχώρι Ηλείας   και ήταν 21 ετών, και ο Αγωνιστής, του Ε.Δ.Ε.Σ. Σωτήριος Κατικός.

 Από το Σύνταγμα Μακρυγιάννη συνεχίστηκε η εκκαθάριση                       των περιοχών προς Καλιθέα και Ομόνοια.

Οι Άγγλοι βομβάρδισαν με τα τηλεβόλα του Στόλου συγκεντρώσεις Κομμουνιστών. Ενας από τους στόχους που κτυπηθηκαν ήταν το    πάρκινγκ της Πάουερ στην Πλατεία Αττικής.

Οι Κομμουνιστές ανακοίνωσαν ότι στην αποτυχηνένη επίθεση κατά των Αγγλων  στην Δραπετσωνα  είχαν μόνο 2 νεκρούς.

Στην Ήπειρο, ο ΕΔΕΣ έδινε  σκληρές μάχες με τους Κομμουνιστές.

Πολύνεκρες μάχες έγιναν στις 21 Δεκεμβρίου, στοΜπισδούνι, στα Μάρμαρα και το Πέραμα Ιωαννίνων , στην Περάνθη, στην Βαλαώρα,

 στον Πρόφήτη Ηλία του Νομού Άρτας και  στην 

ίδια την Άρτα. 

Στις μάχες αύτές και σε άλλες μικρότερες  ο ΕΔΕΣ είχε στις 21 Δεκεμβρίου τουλάχιστον 40 νεκρούς ενώ έξι  που πιάστηκαν  

αιχμάλωτοι από τους Ελασίτες εκτελεστήκαν αυθημερόν. 

Πολλοί από αυτούς τους 46 νεκρούς ήσαν μαχητές του Κατσιμήτρου.

 Της 8^ης Μεραρχίας. Και πολλοί ησαν αδέρφια    και ξαδέρφια όπως οι Γαλάνηδες από το Κλειδί Άρτας και οι Ζαφείρηδες από τους 

Μπαουσούς Ιωαννίνων. 

ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΧΑΤΖΑΡΑΣ