Η κυβέρνηση και οι αγορές σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης

Ο λαθρο-πρωθυπουργός και «εργολάβος του φόβου» κήρυξε σήμερα την πράσινη Χούντα του σε κατάσταση μόνιμου συναγερμού και σε «κατάσταση εκτάκτου ανάγκης». Κάνοντας απολογισμό του χρόνου που συμπληρώθηκε από την υπογραφή του μνημονίου, ο ΠαπαΕβρέου είπε ότι «η δανειοδότηση ήταν απολύτως αναγκαία και το δάνειο μας επιτρέπει να συνεχίζεται η λειτουργία της χώρας».
Ο λάθρο- πρωθυπουργός απέρριψε για μια ακόμη φορά την εκλογολογία και τον ανασχηματισμό, υπογραμμίζοντας ότι αυτό που τον ενδιαφέρει είναι «να βγάλουμε τη χώρα από τη κρίση», (και τα ποσοστά από την Goldman και τον «θείο» Soros)


Οι αναλυτές των Standard & Poor’s και Fitch σε επικοινωνία που είχε μαζί τους η εφημερίδα «Ναυτεμπορική» επισήμαναν ότι η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους δεν αποτελεί μονόδρομο, συνεχίζει ωστόσο να είναι ένα ενδεχόμενο.


Από την πλευρά της Standard&Poor’s ο Moris Kraemer τόνισε πως δεν θα πρέπει να θεωρηθεί η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους ως αναπόφευκτη» ή ότι βρίσκεται «προ των πυλών». Πρόσθεσε όμως ότι το ενδεχόμενο της αναδιάρθρωσης συγκεντρώνει περισσότερες πιθανότητες σε σύγκριση με τα προηγούμενα 1-2 χρόνια.


Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά, «θα πρέπει όμως να έχουμε υπόψη μας ότι η οποιασδήποτε μορφή αναδιάρθρωση χρέους υιοθετείται από τις αγορές ως πτώχευση. Κατά συνέπεια, όσοι το αποφασίσουν, θα πρέπει να προσέξουν πολύ τις κινήσεις τους».


Από την πλευρά του ο αναλυτής της Fitch, Paul Rawkins, τονίζει ότι με την εφαρμογή του μνημονίου, το φαινόμενο της χρεοκοπίας φαίνεται να απομακρύνεται, ενώ τάσσεται υπέρ μια αναδιαπραγμάτευση των όρων του μνημονίου, αλλά όχι και του συνολικού χρέους της Ελλάδας.


Ο αναλυτής της Fitch διατυπώνει τις αμφιβολίες του για το αν η Ελλάδα έχει την δυνατότητα να βγει στις αγορές μέσα στο 2012 και εκφράζει επίσης αμφιβολίες για το χρόνο και την ταχύτητα με την οποία μπορεί να αποκλιμακωθεί το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης, ως ποσοστό του ΑΕΠ «Υπό τις παρούσες συνθήκες υπάρχει σημαντικός κίνδυνος οι αγορές να μείνουν κλειστές για την Ελλάδα και για το 2012» αναφέρει, προσθέτοντας ότι ακόμη και με την πλήρη και επιτυχημένη υιοθέτηση των μεταρρυθμίσεων του μνημονίου, η βραχυπρόθεσμη δημοσιονομική κατάσταση της Ελλάδας θα βρίσκεται σε συνεχή επιδείνωση.


Ο Rawkins, σύμφωνα με το δημοσίευμα της «Ναυτεμπορικής», θεωρεί ως μόνη λύση τη συνέχιση της εξάρτησης της Ελλάδας από τα κεφάλαια της Ε.Ε. και της ΕΚΤ, με πιθανότητα και μιας παράτασης του μνημονίου.
Μια δραματική αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους θα ήταν τόσο επιζήμια για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τις κυβερνήσεις της ευρωζώνης που θα κάνουν τα πάντα για να την αποφύγουν, ακόμα και αν αυτό σημαίνει συνεχή στήριξη της Ελλάδας επί χρόνια, λένε ειδικοί σε θέματα χρέους.


Οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων εκτοξεύθηκαν αυτό το μήνα εν μέσω σεναρίων ότι η Αθήνα ίσως αναγκαστεί να αναδιαρθρώσει το χρέος της ύψους 327 δις ευρώ, επιλέγοντας μία ή περισσότερες εναλλακτικές λύσεις: παράταση αποπληρωμής, μείωση των επιτοκίων ή του κεφαλαίου.


Οι δύο πρώτες επιλογές θα είχαν πιο ήπιες επιπτώσεις στους ομολογιούχους και άρα θα ήταν πιο εύκολα αποδεκτές από τους ιδιώτες και θεσμικούς πιστωτές. Κάποιοι οικονομολόγοι όμως πιστεύουν ότι θα χρειαστεί μείωση του κεφαλαίου μέσω του λεγόμενου "κουρέματος" --κατά 50% ή και περισσότερο-- προκειμένου να βελτιωθούν οι προοπτικές της χώρας.


Νομικοί, ωστόσο, που έχουν μελετήσει περιπτώσεις προηγούμενων αναδιαρθρώσεων, καθώς και την περίπτωση της Ελλάδας πιστεύουν πως οι ευρωπαϊκές αρχές θα χρειαστεί να υποστούν και οι ίδιες μεγάλες ζημίες στην περίπτωση περικοπής (haircut) του χρέους.


Αυτό περιορίζει τις πιθανότητες να επιλέξουν αυτή τη λύση ή ακόμα και τα επόμενα χρόνια, όταν η έκθεσή τους στο ελληνικό χρέος θα έχει αυξηθεί.
"Εάν φθάσουμε στο σημείο όπου η Ελλάδα θα πρέπει να προχωρήσει σε κούρεμα, ο μόνος τρόπος για να λειτουργήσει αυτό είναι εάν οι θεσμικοί είναι πρόθυμοι όχι μόνο να υποστούν ζημίες, αλλά και να πρωτοστατήσουν σε κάτι τέτοιο", είπε ο Mitu Gulati, καθηγητής νομικής στο Πανεπιστήμιο Duke στις ΗΠΑ και ένας από τους συγγραφείς πρόσφατης έρευνας σχετικά με τις επιλογές που υπάρχουν στην περίπτωση της Ελλάδας.


"Αυτό είναι το εφιαλτικό σενάριο για αυτούς. Εάν χρειαστεί να εγγράψουν σημαντικές ζημίες, θα είναι πολύ δύσκολο και για τους ίδιους να μπουν σε πρόγραμμα διάσωσης στο μέλλον". Η βασική διαφορά ανάμεσα στις περιπτώσεις χρεωκοπίας της Ελλάδας και της Λατινικής Αμερικής τη δεκαετία του 1980 είναι ότι με τη διάσωση της Αθήνας, οι θεσμικοί δανειστές στην Ευρώπη ουσιαστικά αναλαμβάνουν χρέος που σε διαφορετική περίπτωση θα διακρατούσε ο ιδιωτικός τομέας. Αυτό περιπλέκει τους υπολογισμούς και αυξάνει τον αριθμό των παικτών που θα δέχονταν πλήγμα σε μια ενδεχόμενη αναδιάρθρωση.


Με το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων που ενεργοποίησε η ΕΚΤ πέρυσι, παρά τις έντονες διαφωνίες στο εσωτερικό της, η έκθεση της κεντρικής τράπεζας στο ελληνικό χρέος εκτιμάται στα 40 δις ευρώ, χωρίς να συνυπολογίζονται τα ομόλογα που έχει δεχθεί ως ενέχυρο από τις ελληνικές τράπεζες στις πράξεις αναχρηματοδότησης.


Οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης έχουν χορηγήσει μέχρι στιγμής στην Ελλάδα έκτακτα δάνεια ύψους 38,4 δις ευρώ και το ποσό αυτό αναμένεται να αυξηθεί στα 80 δις ευρώ το 2013, όταν θα λήξει το πακέτο διάσωσης με το ΔΝΤ. Έως τότε, οι θεσμικοί δανειστές θα κατέχουν περίπου το ήμισυ του συνολικού χρέους της Ελλάδας.




Ενώ το ΔΝΤ απολαμβάνει καθεστώς προτιμώμενου δανειστή για όλα τα δάνεια που χορηγεί και πιθανόν να είναι θωρακισμένο σε περίπτωση κουρέματος, η ΕΚΤ και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα δυσκολεύονταν να ζητήσουν ανάλογο καθεστώς και για αυτές.


Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις επιμένουν ότι θα πρέπει να απολαμβάνουν καθεστώς προτιμώμενου δανειστή στην περίπτωση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), του ταμείου διάσωσης της ΕΕ που θα ενεργοποιηθεί το 2013, αλλά η δανειακή σύμβαση που υπέγραψαν με την Ελλάδα προβλέπει ότι θα ικανοποιηθούν "pari passu" ή σε ισότιμη βάση, σε περίπτωση χρεωκοπίας.


Από την άλλη, η ΕΚΤ απέκτησε έκθεση στο ελληνικό χρέος μέσω της αγοράς ομολόγων της χώρας στην ελεύθερη αγορά, κάτι που τυπικά δεν της προσφέρει ειδική προστασία. Από καθαρά νομικής άποψης, η ΕΚΤ και οι κυβερνήσεις θα πρέπει να υποστούν τις ίδιες ζημίες όπως οι εμπορικές τράπεζες, τα ασφαλιστικά ταμεία και άλλοι ιδιωτικοί φορείς.


Οι ζημίες αυτές θα είναι περιορισμένες λόγω του γεγονότος ότι η ΕΚΤ αγόρασε τα ομόλογά από την αγορά σε χαμηλότερη τιμή, αλλά οι συνέπειες τους για την κεντρική τράπεζα και τον ρόλο της σε άλλες κρίσεις στο μέλλον θα είναι επικίνδυνες. Πληρώνοντας ουσιαστικά για την σπάταλη συμπεριφορά ενός κράτους της ευρωζώνης, η ΕΚΤ θα μπορούσε να κατηγορηθεί ότι παραβιάζει τις βασικές αρχές της συνετούς νομισματικής διαχείρισης.


Η ΕΚΤ θα μπορούσε να κάνει χρήση των αποθεμάτων της για να καλύψει αυτές τις ζημίες, αλλά πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι θα ζητήσει και πάλι από τις κυβερνήσεις της ευρωζώνης να βάλουν το χέρι στην τσέπη. Μόλις πέρυσι τον Δεκέμβριο, η ΕΚΤ ανακοίνωσε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ύψους 5 δις ευρώ, λέγοντας ότι χρειαζόταν τα κεφάλαια για να αντιμετωπίσει τις έντονες διακυμάνσεις των αγορών και τους πιστωτικούς κινδύνους.


"Δεν θα συνέφερε καμία κεντρική τράπεζα να δει την ΕΚΤ να υφίσταται κούρεμα των ελληνικών ομολόγων που διακρατά", σχολίασε η Anna Gelpern, καθηγήτρια νομικής στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον.


"Καμία κεντρική τράπεζα δεν θα ήθελε να περάσει αυτή τη γραμμή και θα περίμενε κανείς ότι και οι πολιτικές αρχές είναι της ίδιας άποψης. Η αναδιάρθρωση στα βιβλία της ΕΚΤ θα ήταν ακόμη χειρότερη από μια αναδιάρθρωση στα βιβλία του ΔΝΤ".


Κάτι που περιπλέκει περισσότερο την κατάσταση είναι ότι ο απερχόμενος πρόεδρος της ΕΚΤ Jean-Claude Trichet υποστήριξε σθεναρά πέρυσι την απόφαση για αγορά ελληνικών ομολόγων παρά τις αντιδράσεις άλλων στελεχών της κεντρικής τράπεζας και κυρίως του επικεφαλής της Bundesbank Axel Weber.
Το να εγγραφούν ζημίες από αυτά τα ομόλογα θα δημιουργούσε νέες αμφιβολίες για την ορθότητα της απόφασης του Trichet, που ελήφθη υπό έντονες πολιτικές πιέσεις, και θα μπορούσε να αμαυρώσει την εικόνα του.


Τις τελευταίες εβδομάδες, στελέχη της ΕΚΤ διατυπώνουν επανειλημμένως την έντονη αντίθεσή τους στην ιδέα αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, με το επιχείρημα ότι θα είχε καταστροφικές συνέπειες για τις ευρωπαϊκές τράπεζες και θα μπορούσε να σπείρει τον πανικό στις αγορές, δίνοντας τροφή σε νέα σενάρια πιθανής αναδιάρθρωσης του ιρλανδικού και του πορτογαλικού χρέους.


Αλλά ο αντίκτυπος στα ίδια τα οικονομικά και την αξιοπιστία της ΕΚΤ είναι πιθανόν ένας εξίσου σημαντικός παράγοντας που δικαιολογεί αυτή την διαφωνία.




Αλλά και για τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, η προοπτική περικοπής (haircut) των ελληνικών ομολόγων ίσως να είναι το ίδιο δυσάρεστη. Αν οι ιδιώτες ομολογιούχοι κληθούν να υποστούν ζημίες, θα υπάρξει μεγάλη πίεση στις δανείστριες χώρες να αποδεχτούν και αυτές κούρεμα των έκτακτων δανείων που έχουν χορηγήσει, ώστε να μοιραστεί ισότιμα το βάρος.


Από πολιτικής άποψης, αυτό θα μπορούσε να αποδειχτεί ιδιαίτερα επιζήμιο για τους Ευρωπαίους ηγέτες, που δικαιολόγησαν την χορήγηση των πακέτων διάσωσης, λέγοντας στους φορολογούμενους πολίτες τους να περιμένουν πλήρη ανάκτηση των δανείων αυτών.


Η άλλη εναλλακτική - να προσπαθήσουν να πείσουν την κοινή γνώμη να δώσει και άλλα χρήματα στην Αθήνα το 2012, το 2013 και αργότερα, για να αποφευχθεί χρεωκοπία της Ελλάδας - είναι το ίδιο δυσάρεστη, αλλά ίσως να αποτελούσε τη λιγότερο κακή λύση.


Ο David Skeel, καθηγητής στη νομική σχολή του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια που έχει γράψει για την χρεωκοπία της Αργεντινής, υποστηρίζει ότι μια τέτοια περίπλοκη λύση ίσως να είναι η μόνη αποδεκτή οδός για όλους τους εμπλεκόμενους, δεδομένου του ρόλου της ΕΚΤ και των κυβερνήσεων της ευρωζώνης ως βασικών κατόχων ελληνικού χρέους.


"Με την ΕΚΤ και τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να διασυνδέονται με τους ιδιώτες πιστωτές, οι μεταβλητές του παιχνιδιού έχουν αυξηθεί ραγδαίως," είπε.


"Οι υποθέσεις που ανέκαθεν ίσχυαν για την σειρά με την οποία υφίστανται ζημίες οι πιστωτές καταρρίφθηκαν με την περίπτωση της Ελλάδας. Και αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει μια ξεκάθαρη λύση."
Την ώρα που οι αποδόσεις των κοντινής λήξης ελληνικών ομολόγων παραπέμπουν σε επιτόκιο υπερημερίας πιστωτικής κάρτας (!), η ΕΚΤ προκαλεί έντονο προβληματισμό με την απαθή στάση της, καθώς έχει εξαφανισθεί από τη δευτερογενή αγορά ομολόγων όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά και των άλλων περιφερειακών οικονομιών της ευρωζώνης, επιτρέποντας να ξεφύγουν από κάθε όριο τα spread δανεισμού.
Αναλυτές του αγγλοσαξονικού «στρατοπέδου», όπως το blog Alphaville που φιλοξενείται στην ηλεκτρονική έκδοση των Financial Times σπεύδουν τώρα να κηρύξουν «νεκρό» το πρόγραμμα στήριξης των περιφερειακών ομολόγων από την ΕΚΤ («Εις μνήμην του προγράμματος αγοράς ομολόγων από την ΕΚΤ», είναι ο χαρακτηριστικός καυστικός τίτλος χθεσινού σχολίου).


Φαινομενικά, η στάση της ΕΚΤ είναι εντελώς αντιφατική: από τη μια πλευρά οι αξιωματούχοι της κεντρικής τράπεζας διαβεβαιώνουν συνεχώς ότι δεν τίθεται θέμα αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, από την άλλη όμως, με την απροθυμία τους να προχωρήσουν σε νέες αγορές ελληνικών ομολόγων, μοιάζουν να στέλνουν το μήνυμα ότι τελικά η αναδιάρθρωση, ακόμη και με «κούρεμα» πιστωτών είναι αναπόφευκτη και επικείμενη, γιʼ αυτό και η τράπεζα δεν προχωρά σε νέες αγορές ομολόγων, προκειμένου να αποφύγει ζημιές.


Αυτή η τακτική της ΕΚΤ εύλογα προκαλεί τις αγορές να δοκιμάσουν τα όρια πτώσης των τιμών των ομολόγων της περιφέρειας, με πρώτα βέβαια τα ελληνικά, για να διαπιστώσουν αν και σε ποια επίπεδα τιμών θα κάνει ξανά την εμφάνισή του το.. ιππικό της ΕΚΤ. Προς το παρόν, παρότι η ελεύθερη πτώση, ιδιαίτερα των ελληνικών ομολόγων, καταλήγει σε ακρότητες που εκ των πραγμάτων δυσφημίζουν την ίδια την ευρωζώνη, η Φραγκφούρτη σιωπά επιδεικτικά.


Αναλυτές τονίζουν ότι με τη σημερινή άθλια εικόνα που εμφανίζει η διαπραγμάτευση των ελληνικών ομολόγων, η ΕΚΤ θα μπορούσε να προκαλέσει τεράστια πτώση των spread με ασήμαντης αξίας κινήσεις στην αγορά. Όταν η καθημερινή αξία των συναλλαγών στα ελληνικά ομόλογα μετά βίας φθάνει τα 50 εκατ. ευρώ, η ΕΚΤ μπορεί να φέρει τα... πάνω κάτω ακόμη και μερικές επιλεκτικές παρεμβάσεις αμελητέας αξίας, αλλά επιλέγει να μην τις κάνει. Επιπλέον, ο κίνδυνος να βρεθεί αντιμέτωπη η ΕΚΤ με κάποιο κύμα πωλήσεων ελληνικών ομολόγων, σε περίπτωση που παρέμβει, είναι ουσιαστικά αμελητέος, καθώς το «βάθος» στην πλευρά των πωλητών είναι πλέον πολύ μικρό.


Όσοι γνωρίζουν καλά πώς παίζεται το ευρωπαϊκό πολιτικό παιχνίδι στο προσκήνιο και το παρασκήνιο προειδοποιούν ότι θα ήταν λάθος να σπεύσει κάποιος να οδηγηθεί στο συμπέρασμα ότι οι τραπεζίτες «νίπτουν τας χείρας των» μπροστά στην κρίση χρέους της ευρωζώνης, αφήνοντας τις χώρες της περιφέρειας στο έλεος των αγορών.


Το πιθανότερο είναι ότι η ΕΚΤ παίζει το δικό της πολιτικό παιχνίδι, αφήνοντας τις αγορές να «ποδοπατήσουν» τα ομόλογα των ασθενέστερων οικονομιών: ουσιαστικά αφήνει την κρίση να εξελιχθεί χωρίς τις «μαγικές», εξισορροπητικές παρεμβάσεις της για να «σφίξει τα λουριά» στις πολιτικές ηγεσίες των πλουσιότερων οικονομιών της ευρωζώνης, καθώς διαπιστώνει ότι μόνο σε συνθήκες ακραίας πίεσης από τις αγορές οι πολιτικοί συμμορφώνονται με τις υποδείξεις των τραπεζιτών.


Οι τραπεζίτες βλέπουν με ανησυχία ότι ενισχύονται οι φωνές στην Γερμανία, την Φινλανδία αλλά και σε άλλες χώρες του πλούσιου Βορρά, που τάσσονται κατά της ενίσχυσης των περιφερειακών οικονομιών με νέα «πακέτα» στήριξης, θέτοντας υπό αμφισβήτηση όχι μόνο τη διάσωση της Πορτογαλίας, αλλά και την ίδια την ύπαρξη του μόνιμου Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας από το 2013. Όμως, στην ΕΚΤ γνωρίζουν ότι αυτές οι «αποκλίσεις» θα διορθωθούν, όπως συμβαίνει πάντα, αν στις αγορές επικρατήσει τέτοια αναταραχή, που θα θέσει υπό αμφισβήτηση ακόμη και την ίδια τη βιωσιμότητα της νομισματικής ένωσης.


Με αυτή τη στρατηγικοί, οι τραπεζίτες επιδιώκουν να «κλειδώσουν» τις αποφάσεις για την Πορτογαλία και το μόνιμο μηχανισμό στήριξης και ενδεχομένως να προκαλέσουν αναθεώρηση της απόφασης των ηγετών να μην εγκρίνουν την αγορά ομολόγων από το EFSF στη δευτερογενή αγορά, μια απόφαση που είναι γνωστό ότι είχε προκαλέσει έντονη δυσαρέσκεια στην Φραγκφούρτη, καθώς ανέτρεψε το σχεδιασμό της ΕΚΤ για «ξεφόρτωμα» των επικίνδυνων περιφερειακών ομολόγων, ώστε να συνεχισθεί χωρίς κινδύνους για την κεντρική τράπεζα το πρόγραμμα στήριξης που άρχισε τον περασμένο Μάιο.


Επιπλέον, ζητούμενο για τους τραπεζίτες είναι να βρεθεί μια φόρμουλα που θα αποτρέψει οριστικά την «πρόωρη» αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους (πριν από το 2013), την οποία όλοι στην Φραγκφούρτη χαρακτηρίζουν εν δυνάμει καταστροφική για τη σταθερότητα της ευρωζώνης. Αυτή η φόρμουλα θα πρέπει να έχει, σύμφωνα με την ΕΚΤ, δύο βασικά στοιχεία: να δεσμευθεί εκ νέου η Ελλάδα για λιτότητα και ιδιωτικοποιήσεις, αλλά να δεσμευθεί προκαταβολικά και η Ευρωπαϊκή Ένωση ότι το 2012 θα εγκρίνει νέο δάνειο προς τη χώρα μας, ώστε να καλύψει τις χρηματοδοτικές ανάγκες που μένουν ακάλυπτες από το δάνειο των 110 δισ. ευρώ και να αποφευχθεί μια αναδιάρθρωση χρέους.


Πρόκειται για ένα πολιτικό παιχνίδι των τραπεζιτών με ημερομηνία λήξεως, βεβαίως: στις 16 Μαΐου θα συναντηθούν οι υπουργοί Οικονομικών για να οριστικοποιήσουν το σχέδιο αντιμετώπισης της κρίσης, που θα πρέπει στην τελική του μορφή να εγκριθεί στη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου. Μέχρι τότε, η Φραγκφούρτη φαίνεται να «ποντάρει» με το δικό της τρόπο στις επιθέσεις των αγορών, για να..σφυρηλατηθεί το φρόνημα των Ευρωπαίων ηγετών και να λάβουν όλες τις αποφάσεις που οι τραπεζίτες θεωρούν αναγκαίες για την υπέρβαση της κρίσης.


Στο μεταξύ, όμως, η «εκφοβιστική» αυτή τακτική δεν παύει να εγκυμονεί κινδύνους. Τι θα συμβεί, για παράδειγμα, αν η αναταραχή επηρεάσει τους καταθέτες της Ελλάδας ή της Πορτογαλίας και βρεθεί ξαφνικά η κεντρική τράπεζα αντιμέτωπη με μια απότομη φυγή καταθέσεων; Στην ΕΚΤ φαίνεται να πιστεύουν ότι αυτοί οι κίνδυνοι είναι πολύ μακρινοί και σε κάθε περίπτωση μπορούν να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά με τα εργαλεία της νομισματικής πολιτικής. Αυτό που προέχει για τους τραπεζίτες είναι να..επιστρέψουν οι πολιτικοί του Βορρά στο μαντρί!