29 Δεκεμβρίου 1945. Οι συλλήψεις των Βορειοηπειρωτών *

«…Στίς 28 Δεκεμβρίου 1945 συνελήφησαν ὀδοντίατρος Γρηγόρης Λαμποβητιάδης, ὁ ἡρωικός ἱερέας Ἀλέξανδρος Καλούδης ἀπό την Πρεμετή, κ.ά. Μᾶς ἔκλεισαν ἀπανωτούς στήν τότε καθολική ἐκκλησία τῆς πόλης καί τό ἴδιο ἀπόγευμα μᾶς ἄρχισαν τά φρικτά βασανιστήρια. Γιά νά σπάσουν τό ἠθικό μας, μᾶς ἔκαναν ὁμαδικά βασανιστήρια. Θυμᾶμαι τόν μέγα βασανιστή τῶν Δροπολιτῶν τόν "Τζεμάλ", ὁ ὁποῖος ζητοῦσε νά πιεῖ αἷμα ἀπό μας. Ἐπίσης πολύ αὐστηρός καί μέ πέτρινη ψυχή ἦταν ὁ Γιασάρ Κασιμάτι , διευθυντής τῆς ἀσφάλειας. Ὁ κρατούμενος Γρηγόρης Λαμποβητιάδης τυραννίστηκε μέ μανία ἀπό τόν δήμιο τοῦ βορειοηπειρωτικοῦ ἑλληνισμοῦ, τόν εἰσαγγελέα Γιῶργο Κώτσια. Θυμᾶμαι, μία καταραμένη ἡμέρα ἀφοῦ τόν ξεγύμνωσαν, τόν ἔδεσαν ἀπό τά γεννητικά του ὄργανα καί τόν τραβοῦσαν στόν δεύτερο ὄροφο τῆς καθολικῆς ἐκκλησίας μέ σκοπό νά τοῦ ἀποσπάσουν μαρτυρία καί νά ἐνοχοποιήσει τούς ὑπόλοιπους συνεργάτες του. Τό παλικάρι ὅμως δέν λύγισε. Τό μόνον ποῦ ἔκανε, φώναζε τή μάνα του τή Γιαννούλα καί ἔλεγε : "Εἴμαστε ἀθῶοι".Ὁ Γρηγόρης καί ὅλοι ἐμεῖς ἤμασταν ἀθῶοι, τό μόνο «ἁμάρτημά» μας ἦταν ἡ ἑλληνική μας καταγωγή… Ἦρθε ἡ ὥρα τῆς μεγάλης δίκης. Πρόεδρος τοῦ στρατοδικείου ὁ συνταγματάρχης Μπετζέτ Μέμα ἀπό τη Μπολένα Κουρβελεσίου. 

Ἀπό τούς 13, ὁ Γρηγόρης καταδικάστηκε σε θάνατο. Τό μόνον ποῦ ζήτησε ὁ θανατοποινίτης πλέον ἀπό τούς δήμιους ἦταν νά πάρει ἀγκαλιά τό μικρό γιό του Γιῶργο, τόν ὁποῖο ἕσφιξε στήν ἀγκαλιά του καί τοῦ ἄφησε ὑποθήκη : «Ὅταν μεγαλώσεις, νά πάρεις τό αἷμα μου πίσω»… 

Ὁ πρῶτος πού βγῆκε ἀπό τό δικαστήριο ἦταν ὁ Γρηγόρης γιά τόν ὁποῖο τό πλῆθος ζητοῦσε νά τόν λιντσάρουν ἐνῶ ἐμᾶς πού βγήκαμε ἁλυσοδεμένοι ὅλοι μαζί, μᾶς ἔλουσαν μέ μαῦρα νερά καί ἀνθελληνικά συνθήματα οἱ γύφτοι τοῦ κάστρου. 

Μᾶς πῆγαν ὅλους στόν Καλιά ὕστερα ἀπό 20 βασανιστικές ἡμέρες στήν δικαστική αἴθουσα. Καταδικαστήκαμε μέ βαριές ποινές, πολλά χρόνια φυλάκισης, ἐνῶ ὁ ἱερέας Ἀλέξανδρος Καλούδης ἐκτελέστηκε μετά τόν Γρηγόρη…

 Ὁ Λαμποβιτιάδης ἔμεινε μόνος ὥσπου ἦρθαν ἕνα βράδυ, τόν πῆραν ἀπό τό κελί του καί δέν τόν ξαναείδαμε…» 

 * Μαρτυρία τοῦ Νίκου Ζέρη, Έλληνα Βορειοηπειρώτη