Το σχέδιο Κουτιλέιρο για τη Βοσνία Ερζεγοβίνη που θα μπορούσε να αποτρέψει τον πόλεμο της Βοσνίας

Στις 22 Φεβρουαρίου, 1992, επετεύχθη στη Λισαβόνα, συμφωνία για το σχέδιο του Πορτογάλλου υπθργού εξωτερικών Κουτιλέιρο για τη Βοσνία Ερζεγοβίνη που εγγυόταν ότι θα ήταν ανεξάρτητη εντός των σημερινών συνόρων της, ότι θα αποτελείτο από τρείς εθνικές οντότητες (καντόνια), και ότι το Σεράγεβο θα είχε ειδικό εδαφικό καθεστώς. Η συμφωνία προετοιμάστηκε από τον τότε ηγέτη του SDS Ράντοβαν Κάρατζιτς, τον αρχηγό της HDZ BiH Μπόμπαν και τον ηγέτη του SDA Αλία Izetbegović, ο οποίος αργότερα, με την παρότρυνση του τότε πρεσβευτή των ΗΠΑ στη Γιουγκοσλαβία, Γουόρεν Τσίμερμαν, απέσυρε την υπογραφή του. Η αποδοχή του σχεδίου από τους Σέρβους είναι ιστορικά σημαντική καθώς διαψεύδει την θεωρία της σερβικής ενοχής για τον πόλεμο της Βοσνίας Ερζεγοβίνης και τον ισχυρισμό ότι οι Σέρβοι ξεκίνησαν τη σύγκρουση, επειδή ήθελαν να καταστρέψουν τη Βοσνία Ερζεγοβίνη και να σχηματίσουν μια μεγαλύτερη Σερβία. 
Η συμφωνία της Λισαβόνας αποτελεί απόδειξη ότι οι Σέρβοι ήταν έτοιμοι να αποδεχθούν την ανεξαρτησία της Βοσνίας Ερζεγοβίνης , υπό τον όρο ότι θα σχηματιζόντουσαν μέσα στη Βοσνία Ερζεγοβίνη τα τρία εθνικά καντόνια.

 Κατά τη διάρκεια συνομιλιών της Λισαβώνας , οι Ευρωπαίοι εκπρόσωποι έδωσαν σε όλες τις πλευρές τη συμφωνία που προέβλεπε ότι η Βοσνία Ερζεγοβίνη θα ‘ήταν ανεξάρτητη και θα αποτελείτο από τρία εθνικά καντόνια, και το Σεράγεβο θα είχε επιπλέον ειδικό εδαφικό καθεστώς. 
Η μουσουλμανική πλευρά προέβαλε αντίρρηση για τα καντόνια. 
Σύμφωνα με πολυάριθμες μαρτυρίες, συμπεριλαμβανομένου του Κουτιλέιρο εξήγησαν στους μουσουλμάνους Αλία Ιζετμπέκοβιτς , Χάρις Σιλαΐντζιτς και Ρουσμίρ Μαχμουττσεχαγιτς, ότι οι άλλοι δύο λαοί, (Σέρβοι και Κροάτες), είχαν δεχθεί ένα νέο ανεξάρτητο κράτος. 
Η μουσουλμανική πλευρά δέχτηκε το σχέδιο στις 18 Μαρτίου, αλλά την παραμονή της ένοπλης σύγκρουσης, ο Αλία Ιζετμπέκοβιτς την απέρριψε. 

Καταθέτοντας ενώπιον του ICTY, ο Χοσέ Κουτιλέιρο κατηγόρησε τον Αλία Ιζετμπέκοβιτς ότι ήταν άμεσα υπεύθυνος για τον πόλεμο της Βοσνίας Ερζεγοβίνης καθώς απέρριψε δόλια τη λύση που του πρόσφερε εξ ονόματος της ΕΕ. 
Πριν απορρίψουν το σχέδιο Κουτιλέιρο Ο Ιζετμπέκοβιτς και η ηγεσία του SDA απέρριψαν επίσης το σχέδιο Κάρατζιτς- Μουχάμετ-Φιλίποβιτς το οποίο όριζε ότι η Βοσνία Ερζεγοβίνη θα παράμεινε στη Γιουγκοσλαβία, μαζί με τη Σερβία, το Μαυροβούνιο και τη Μπουγιουρουμού, με πρώτο πρόεδρο τον Ιζετμπέκοβιτς, που ήταν ένας από τους δημιουργούς αυτής της συμφωνίας, την οποία επίσης δέχτηκε το Βελιγράδι. Την παραμονή του δημοψηφίσματος της ανεξαρτησίας, στο οποίο οι Σέρβοι δεν συμμετείχαν , ο Αλία Ιζετμπέκοβιτς δήλωσε στην τότε Σοσιαλιστική Συνέλευση «θα θυσιάσω την ειρήνη για μια κυρίαρχη και ανεξάρτητη Βοσνία Ερζεγοβίνη. 
Η μουσουλμανική πλευρά απέρριψε άλλα δύο ειρηνευτικά σχέδια, το σχέδιο Βανς-Όουεν και το σχέδιο Όουεν-Στόλτενμπεργκ πριν δεχτεί την ειρηνευτική συμφωνία Ντέιτον το 1995.