Στις 20 Οκτωβρίου του 1940., οκτώ ημέρες πριν τον πόλεμο, ο Παπάγος και ο Μεταξάς έμαθαν ότι οι Ιταλοί δεν θα επιτίθονταν προς τη Θεσσαλονίκη

 

Στις 20 Οκτωβρίου του 1940, οκτώ ημέρες πριν τον πόλεμο, ο Έλληνας Πρέσβης στη Ρώμη, Ιωάννης Πολίτης, με επείγον κρυπτογράφημά του, ενημέρωσε τον Μεταξά και την ελληνική κυβέρνηση σχετικά για τις αποφάσεις της σύσκεψης που συνεκάλεσε στο Παλάτσο Βενέτσια ο Μουσολίνι στις 15 Οκτωβρίου. 

 Ο Πολίτης, με σπάνια ακρίβεια , ενημέρωσε την Αθήνα ότι αποφασίστηκε να γίνει η εισβολή στο ελληνικό έδαφος από την Αλβανία στις 26 Οκτωβρίου ,και ότι ο Χίτλερ δεν είχε ενημερωθεί. 

 Ο Πολίτης συνοπτικά και επιγραμματικά τόνισε: 

«Επίθεσις εις Ήπειρον, πίεσις προς Θεσσαλονίκην και εις δεύτερον χρόνον προέλασις προς Αθήνας.» Η περιγραφή ήταν απολύτως σωστή. «Πίεση προς την Θεσσαλονίκη» και σε δεύτερο χρόνο «προέλασις προς Αθήνας».

Άρα ο Παπάγος και οι Επιτελείς του, έπρεπε να αντιληφθούν ότι οι Ιταλοί γνώριζαν το απόρρητο σχέδιο ΙΒ, και ότι ο αντικειμενικός σκοπός τους ήταν η ταχεία κατάληψη της Ηπείρου, την οποία το σχέδιο Παπάγου , την παραχωρούσε στους Ιταλούς.

 Επομένως όταν έδινε εντολή στον Κατσημήτρο για σύμπτυξη εξυπηρετούσε τα Ιταλικά σχέδια. 

Ο Παπάγος γνώριζε πλέον από την πληροφορία του Πολίτη, ότι δεν θα γινόταν επίθεση προς τη Θεσσαλονίκη, και επομένως , όταν δεν επέτρεπε στον Τσολάκογλου να επιτεθεί , εξυπηρετούσε την Ιταλική υποχώρηση. 

 Το κρυπτογράφημα του Πολίτη αποκαλύπτει πλήρως τον τότε ρόλο του Βασιλιά, του Παπάγου και του καθοδηγητή τους Παπά-Δημήτρη Μπάλφουρ. 

 Η δίκαιη Ιστορική κρίση για τον Τενεκέ Παπάγο 

 Όσοι βασιλόφρονες θεωρούν, λόγω της ομοιότητος, τον διαγγελέα ως νόθο τέκνο του Γεωργίου και ετεροθαλή αδελφό του τέρατος ,(εξαδάκτυλου), έχουν υποχρέωση να τον χειροκροτούν και μετά θάνατον. 

 Το αυτό ισχύει και δια τα μέλη της μεγάλης Οικογενείας του Περιστυλίου. 

 Μέχρι το 1939 ο Παπάγος δεν θεωρούσε δυνατή την εισβολή της Ιταλίας στην Ελλάδα δια ξηράς. Μετά την κατάληψη της Αλβανίας εκπόνησε το αμυντικό σχέδιο, Ιταλία-Βουλγαρία (ΙΒ) που προέβλεπε πέντε μεραρχίες και δύο ταξιαρχίες στα ελληνοαλβανικά σύνορα και έξι μεραρχίες, συν μία ταξιαρχία στη γραμμή οχυρών στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. 

 Στα Ελληνοσερβικά υπήρχε κενό και εκεί παρατάχθηκαν οι Σύμμαχοι τον Απρίλιο του 1941. 

 Η εφεδρεία ήταν, πέντε μεραρχίες και μία ταξιαρχία, εκ των οποίων δύο μεραρχίες προορίζονταν για την Ήπειρο και οι υπόλοιπες κάλυπταν την Κεντρική και Ανατολική Μακεδονία. 

 Ο Παπάγος θεωρούσε ότι, οι ελληνικές μονάδες που υπερασπίζονταν την ελληνοαλβανική μεθόριο, έπρεπε να περιοριστούν στη φύλαξη της Δυτικής Μακεδονίας της σιδηροδρομικής γραμμής προς την Αθήνα και του οδικού άξονα προς την Αιτωλοακαρνανία. 

 Η 8η Μεραρχία είχε ως κύρια αποστολή την επιβράδυνση της ιταλικής προέλασης. Όταν ο διοικητής Πυροβολικού της 8ης Μεραρχίας σ/χης Παναγιώτης Μαυρογιάννης στάλθηκε από τον Κατσιμήτρο στην Αθήνα προκειμένου να πείσει τη Διοίκηση να χορηγήσει το απαραίτητο ποσό για τη περάτωση των οχυρώσεων στη γραμμή Ελαίας –Καλαμά το μόνο που κατάφερε ήταν να αποσπάσει ένα εκατομμύριο δραχμές. 

 Μόλις το 1.3% των δαπανών για τις οχυρώσεις Μακεδονίας-Θράκης. Το «επιτελικό» Σχέδιο του Διαγγελέα και του κύκλου του παρέδιδε αμαχητί στον εχθρό ολόκληρη την Ήπειρος και τη βορειοδυτική Μακεδονία και μετέφερε τη γραμμή άμυνας 200 χλμ εντεύθεν των συνόρων, στην «γραμμή του Αχελώου». 

 Ο Παπάγος διέταξε σύμπτυξη της 8ης Μεραρχίας νότια, και διεξαγωγή παράλληλα επιβραδυντικό αγώνα, επειδή θεώρησε ότι ο ελληνικός στρατός δεν ήταν σε θέση να αντιμετωπίσει το ιταλικό εκστρατευτικό σώμα. Μέσα σε όλα θεωρούσε αδύνατη και την επίθεση από την Πίνδο και για αυτό την άφησε εντελώς αφύλακτη. Το «επιτελικό σχέδιο Παπάγου» το υπηρέτησε ο παπαγικός τενεκές Λιούμπας που εγκατέλειψε την Θεσπρωτία στους Ιταλούς και άφησε ακάλυπτα της πλευρά του Κατσιμήτρου. Αυτά τα γνωρίζουν όλοι όσοι έχουν μελετήσει τις αποφάσεις εκείνων των ημερών. 

 Ο Κατσιμήτρος που δεν εφάρμοσε το σχέδιο Παπάγου, ανέτρεψε και το «σχέδιο Μουσολίνι». 

 Το ζήτημα για εμάς που κρίνουμε το παρελθόν δεν είναι να κρίνουμε την επιτελική ικανότητα του Διαγγελέα, το θάρρος η την ηττοπαθή του ψυχοσύνθεση. Αυτό που εχει κολοσσιαία σημασία είναι η μετέπειτα συμπεριφορά του Παπάγου προς τον Νικητή Κατσιμήτρο. Λάθη μπορούν να κάνουν όλοι. Μικρά η Μεγάλα. 

 Όμως ο φθόνος προς εκείνον που δικαιώθηκε, δείχνει είτε έναν Τενεκέ είτε έναν Εφιάλτη.