Η Μεγάλη 13η Αυγούστου του 1949 στο Βίτσι. Η Παναγία μας βοήθησε

 

Ο Ζαχαριάδης ο πρόεδρος του «Πολεμικού Συμβουλίου , πέρασε στην Αλβανία στις 13 Αυγούστου, μαζί με τους Γούσια, Μπαρτζιώτα, Γ. Ιωαννίδη, Δ. Βλαντά, Κ. Καραγιώργη, Γ. Ερυθριάδη (Πετρή), Κ. Κολιγιάννη , Στ. Γκιουζέλη και τους υπουργούς της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης. 

Δια νυκτερινής ενεργείας οι Γ και Δ Μοίρες της III Μεραρχίας Καταδρομών με αγώνα εκ του συστάδην ανέτρεψαν κάθε αντίσταση και κατέλαβαν την 05.15 ώραν την ΜΠΟΔΑΓΙΣΤΑ, και εν συνεχεία, μετά εδραίωση τμημάτων Πεζικού επί ταύτης εκινήθησαν προς ΚΑΡΥΕΣ. 

 Η Α' Μοίρα της III Μεραρχίας Καταδρομών κινήθηκε προς κατάληψη του υψώματος 1134 , (ΒΑΡΜΠΑ) έγινε αντιληπτή και δέχθηκε σφοδρά πυρά πυροβολικού .Η Μοίρα αναγκάσθηκε να συμπτυχθεί, έχοντας πολλές απώλειες, μεταξύ των οποίων ήταν και ο διοικητής της. Την κάλυψη του δεξιού της πλευρού, την παρείχε η Β' ΜΚ που έσπευσε να την βοηθήσει. 

 Η Β΄ Μοίρα ΜΚ κινήθηκε προς τη γέφυρα ΜΠΕΛΙΤΣΑ και με μεγάλη προσπάθεια κράτησε τα δεσπόζοντα υψώματα της περιοχής επί του δρομολογίου από και προς την Κρυσταλλοπηγή. Διλοχία της Μοίρας έκανε επίθεση στο ύψωμα 1078, και το κατέλαβε τήν 11.05 ώρα με απώλειες 40%. Την 1600 ώραν συνέδραμε ενέργεια Τάγματος Πεζικού της Χ Μεραρχίας προς κατάληψη ΜΑΥΡΗΣ ΡΑΧΗΣ. Τμήματα της 35ης Ταξιαρχίας της Χ Μεραρχίας κατόπιν προπαρασκευής Πυροβολικού και Αεροπορίας επετέθησαν κατά ΜΑΥΡΗΣ ΡΑΧΗΣ και την κατέλαβαν τήν 17.10 ώραν τής 13ης και συνέχισαν την κίνησίν τους προς Δυσμάς. 

 Τμήματα της 37ης Ταξιαρχίας αντικατέστησαν την 12.00 ώρα τα τμήματα Καταδρομών στο ύψωμα 1078 , και έτερα τμήματα της αυτής Ταξιαρχίας επιτεθέντα κατά του υψ.1134 κατέλαβον τούτο την 19.00 ώρα. 

Το 564 Τ.Π. υπό την διοίκηση 37ης Ταξιαρχίας κατόπιν επιθέσεως κατέλαβε τα υψ. 976 και 947. 

 -Τμήματα της 31 Ταξιαρχίας της ΧΙ Μεραρχίας κινηθέντα τη νύκτα εν συνεργασία μετά της Ε' Μοίρας. Καταδρομών κατόρθωσαν την 06.30 της 13ης να καταλάβουν κατόπιν σκληρού αγώνος και με την υποστήριξη Πυροβολικού και Αεροπορίας τη ΛΟΚΜΑ. 

 -Η 36η Ταξιαρχία της Χ Μεραρχίας ενήργησε επιθετικώς προς ΜΠΙΡΕΝΙΤΣΑ -ΤΣΟΥΤΣΕΡΑ -ΟΡΛΟΒΟ. -Τμήματα της 33ης Ταξιαρχίας δια νυκτερινής ενεργείας κατέλαβαν τον Αυχένα ΠΡΕΒΟΛ. 

Τμήματα της 42ης Ταξιαρχίας της IX Μεραρχίας κατόπιν σκληρού αγώνος κατέλαβαν περί την 17.00 ώρα το υψ.1093 και εν συνεχεία απέκρουσαν σφοδρές αντεπιθέσεις των Κ/Σ. 

 -Τμήματα της 42ης Ταξιαρχίας περί την 19.00 ώρα κατέλαβαν το ύψωμα 1277 αλλά κατόπιν αντεπιθέσεως Κ/Σ και Αλβανών το εγκατέλειψε. 

 Οι Κ/Σ πρόβαλαν επιτυχή αντίσταση στους τομείς της 3ης Ταξιαρχίας, και της 21ης Ταξιαρχίας, (ΓΚΟΛΙΝΑΤΑ-ΒΙΓΛΑ),υψώματα 1682, 1043,1311,1606. 

 -Η Κίνηση των Αρμάτων προς ΚΡΥΣΤΑΛΟΠΗΓΗ και ΛΑΙΜΟ κατέστη αδύνατος πέραν ΒΑΊΌΧΩΡΙΟΥ και αυχένος ΠΡΕΒΟΛ λόγω καταστροφής των οδών και σημειωθείσης επιβραδύνσεως κατά τήν άρσιν ναρκοπεδίων επί των δρομολογίων. -

Οι Κ/Σ μετά την κατάληψη της ΜΠΟΔΑΓΙΣΤΑΣ άρχισαν τη σύμπτυξη των τμημάτων τους από τη ΒΙΓΛΑ και το ΒΑΡΝΟΥΣ και από τού απογεύματος της 13ης, απέσυρε και τα τμήματα από το ΜΑΛΙ ΜΑΔΙ, καλύπτοντας τη σύμπτυξη από το συγκρότημα ΚΟΦΙΛΟΝ —ΜΑΖΙ, και ΒΑΡΜΠΑΣ και ΜΙΙΟΥΤΣΙ. -Σχετική ένδειξη περί συμπτύξεως ήταν και ή ρίψη 600 βλημάτων Πυροβολικού κατά τας άπογευματινάς ώρας εις περιοχή ΔΕΝΔΡΟΧΩΡΙ άνευ σοβαρού αποχρώντος λόγου και η έλλειψη της συνήθους αντιαεροπορικής αμύνης επί της ΒΙΓΛΑΣ κατά τάς ιδίας ώρας.

 -Ο Θ.Τσακωλώτος ως διοικητής του Β. Σώματος Στρατού ζητούσε εναγωνίως την κατάληψη του Λαιμού και αποκοπή της διαφυγής των Κομμουνιστών προς Αλβανία. 

 -Ο Παπάγος με την διαταγή (ΑΙΙ. 231486]4009]39) στις 15.00 ανέφερε: «Εκμετάλλευση επιτυχίας ιδία επί κατευθύνσεως κυρίας προσπαθείας εξελίσσεται με άπαράδεκτον βραδύτατον ρυθμόν. Λάβετε σύντομα μέτρα διά καταδίωξιν εχθρού πρός γενικάς κατευθύνσεις ΒΑΡΜΠΑ — ΜΟΣΧΟΧΩΡΙ και ΛΑΙΜΟΝ και άποκοπήν διαφυγής». Αρχιστράτηγος Α. ΠΑΠΑΓΟΣ.