Η 28η Αυγούστου το 1949 στον Γράμμο

 

Στο Βόρειο Γράμμο, η 51 Ταξιαρχία κατέλαβε την 04.00 ώρα της 28ης Αύγουστου το ΦΛΑΜΓΙΟΥΡΟ και συνέχισε προς ΦΑΡΜΑΚΗ—ΚΙΑΦΑ. Έτερον τμήμα την 03.00 ώρα ενεπλάκη μετά ΚΣ δυνάμεως 150— 200 εις την περιοχή ΒΕΓΕΡΝΙΚ—ΑΓ. ΖΑΧΑΡΙΑΣ. 

Οι Κ/Σ προσπάθησαν, εν διαλύσει να διαφύγουν προς ΑΛΒΑΝΙΑΝ διά μέσου ΦΟΥΣΙΑ. Την 06.45 ώρα τμήματα της 45ης Ταξιαρχίας κατέλαβαν το ύψωμα 1666 και συνέχισαν την κίνηση των προς ΕΠΑΝΩ ΑΡΕΝΑ. 

 Η 9η Μεραρχία συνέχισε με το πρώτο φως της ημέρας την προέλαση της κατά μήκος των συνόρων. 

 Την 09.15 ώρα, ο 1ος Λόχος του 521 Τάγματος της 41ης Ταξιαρχίας έστησε και πάλιν την κυανόλευκη επί του υψώματος 2520 του ΓΡΑΜΜΟΥ. 

 Η 3η Μεραρχία καταδρομών την 12.20 ώρα κατόπιν αγώνος κατέλαβε το ΣΚΙΡΤΣΗ. 

Οι Κ/Σ απεσύρθησαν καταδιωκόμενοι νοτίως της κορυφογραμμής ΚΙΑΦΑ—ΣΚΙΡΤΣΗ, ύψωμα 2520, προσπαθώντας να διαφύγουν προς ΑΛΒΑΝΙΑ κυρίως διά της διαβάσεως της ΜΠΑΡΑΣ.

 Περίπου το μεσημέρι της 28ης Αυγούστου άρχισε η σύμπτυξη των δυνάμεών των Κ/Σ προς το κέντρο του μετώπου και η οργάνωση της υποχώρησης τους προς την Αλβανία. Επιθετική ενέργεια υπό της 74 ης Ταξιαρχίας την 1200 ώρα κατά ΑΓΙΟΥ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ ουδέν απέδωσε. Οι Κ/Σ αμυνθήκαν μετά πείσματος.

Το μεσημέρι της 28ης Αυγούστου αφού έφτασε στο βουνό η απόφαση Ζαχαριάδη της προηγουμένης άρχισε η σύμπτυξη των δυνάμεων των Κομμουνιστοσυμμοριτών προς το κέντρο του μετώπου και η οργάνωση της υποχώρησης προς την Αλβανία. 

 Η 75η Ταξιαρχία μετά από προπαρασκευή Πυροβολικοί και βομβαρδισμού υπό της Αεροπορίας εξαπέλυσε την 13.30 ώρα επίθεση κατά ΠΡΟΦ. ΗΛΙΑ—ΚΑΜΕΝΙΚ. Διεξήχθη σκληρός άγων μέχρι της 19,00 ώρας οπότε και ολοκληρώθηκε η κατάληψη του υψώματος. 

 Την 14.25 ώραν τμήματα της 45ης Ταξιαρχίας κατέλαβαν την ΕΠΑΝΩ ΑΡΕΝΑ και το ΑΝΩΝΥΜΟΝ, ανατρέψαντα τις αντιστάσεις των Κ/Σ που επεχείρησαν αντεπίθεση από την ΤΣΙΟΥΜΙΑ αποκρούστηκε. 

 Την 14.45 ώρα τμήματα της 51ης Ταξιαρχίας κατέλαβαν το ύψωμα 2258 Β. ΚΙΑΦΑΣ. Την 14.55 ώρα κατέλαβαν την ΚΙΑΦΑ ολοκληρώνοντας την αποστολη της 51ης. Την 15.00 ώρα ολοκληρώθηκε η κατάληψη της κορυφογραμμής ΚΑΜΠΙΤΣΙΟ -ΕΙΙ. ΑΡΕΝΑ—ΤΣΙΟΥΜΙΑ υπό τμημάτων των 45 και 73 Ταξιαρχιών. 

Ό εχθρός συνεπτύχθη πρός ΑΕΤΟΜΗΛΙΤΣΑ, καταδιωκόμενος κατά πόδας. Την 15.30 ώρα κατελήφθη το ΦΑΡΜΑΚΗ υπό τμημάτων της 51 Ταξιαρχίας κατόπιν αγώνος 3 1/2 ωρών. Την 1600 ώρα η 41 Ταξιαρχία κατέλαβε τη διάβαση ΚΟΥΚΟΥΛΗ.

 Τμήματα της XV Μεραρχίας, προσέκρουσε σε ισχυρή αντίσταση των Κ/Σ επί ΜΑΥΡΗΣ ΠΕΤΡΑΣ.

 Το Α Σώμα ανέφερε ότι «φάλαγγες ΚΣ διέρχονται από την ΜΠΑΡΑ εισερχόμενες στην ΑΛΒΑΝΙΑ και διέταξε την 61η Ταξιαρχία και την 79η να συνεχίσουν άνευ αναπαύσεως την κίνηση τους προς την ΜΠΑΡΑ προς απόφραξη ταύτης. Την 18.00 ώρα διλοχία της 79ης Ταξιαρχίας εγκαταστάθηκε επί της διαβάσεως ΚΟΥΚΟΥΛΙ. ΙΙερί την 23.00 ώρα τμήματα της 78ης Ταξιαρχίας εγκαταστάθηκαν επί του ΣΤΑΥΡΟΥ και του ΛΙΟΚΟΥ, όπου βρισκόταν το πυροβολικό των Κ/Σ. Οι Κ/Σ προέβαλαν αντίσταση στην περιοχή της ΘΕΟΤΟΚΟΥ μέχρι του μεσονυκτίου.