Η τυχαία δολοφονία του Ρώσου Προξένου στο Μοναστήρι στις 27 Ιουλίου/ 8 Αυγούστου 1903 και ο αυτόπτης πράκτορας Κρίστε Μισίρκωφ

 

Όταν σκοτώθηκε ο Ρώσος Πρόξενος, το ημερολόγιο στην Θεσσαλονίκη, το Μοναστήρι, την Κωνσταντινούπολη και την Αγία Πετρούπολη  έγραφε 27 Ιουλίου 1903.

 Στο Λονδίνο ήταν 8 Αυγούστου. 

Δυο μέρες πρίν, το «Σκρίπ», είχε δημοσιεύσει το ακόλουθο κατατοπιστικέ τηλεγράφημα της 25^ης Ιουλίου για τις επαφές του Πρόξενου με τους Επαναστάτες του Ίλιντεν.

Ο Ρώσος πρόξενος στο Μοναστήρι Αλέξανδρος Αρκαντίεβιτς Ροστόφσκι που το όνομά του αναφέρεται συχνά στην ψευδομακεδονική ψευτοιστοριογραφία, ως «προστάτης του μακεδονικού λαού», υπηρετούσε στο Μοναστήρι από το 1895. 
Όταν τον σκότωσαν στις 27 Ιουλίου/,8 Αυγούστου 1903, οι Τούρκοι στρατιώτες, είχε ήδη 8 χρόνια στο πόστο.

 Ο Αλέξανδρος Αρκαντίεβιτς Ροστόφσκι σύμφωνα με την ψευδομακεδονική ψευτοιστοριογραφία ήταν «στενός φίλος με τον Κρστε Μισίρκοβ. 

Ο Κρστε Μιρσίρκοβ, δεν ήταν «φίλος του». 

Υπάλληλός του ήταν.

 Στις 27 Ιουλίου/ 8 Αυγούστου 1903, κατά τη διάρκεια του «Ίλιντεν», ο πρόξενος Ροστόφσκι επέστρεφε στο Μοναστήρι, από την Μονη «Μπούκοβο» και στην άμαξα ήταν μαζί του ο συνεργάτης του Κρστε Μισίρκοβ. 
Σταμάτησαν στην είσοδο της πόλης στο φυλάκιο των Τούρκων, οι φρουροί δεν χαιρέτησαν τον Πρόξενο δείχνοντας ασέβεια. 

Λόγο στο λόγο ένας φαντάρος πυροβόλησε δύο φορές και σκότωσε τον Πρόξενο.

Το βράδυ της 27ης Ιουλίου/8ης Αυγούστου οι Πρόξενοι εκαναν διάβημα διαμαρτυρίας 

Η κηδεία του Πρόξενου στη Θεσσαλονίκης.

Ο πρόξενος θάφτηκε στη Θεσσαλονίκη και η Ρωσική Αυτοκρατορία έκανε έντονα διαβήματα. Οι φρουροί που τον σκότωσαν καταδικάστηκαν σε θάνατο, και ο διοικητής της πόλης Αλή Ριζά Πασάς, στάλθηκε εξορία στη Λιβύη. 

Η παρουσία του Μισίρκοφ δίπλα στον Ρώσο πρόξενο φωτίζει πλήρως την προσωπικότητα του συγγραφέα των «Μακεδονικών Υποθεσεων», που βρέθηκε στην δίνη των ανταγωνισμών Ελλήνων Σέρβων και Βουλγάρων, για τα ευρωπαϊκά εδάφη της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και που έχει αναγορευτεί από τους ψευτοιστορικούς σε Προφήτη του «μακεδονισμού». 

Στα Σκόπια , αλλά και στην Βουλγαρία τον θεωρούν «μεγάλο επιστήμονα».

 Ο Κρίστε Μισίρκωφ ήταν 4 χρονών όταν υπογράφηκε η συνθήκη του Αγίου Στεφάνου. Γεννήθηκε κοντά στην Πέλλα (Πόστολ), στις 18 Νοεμβρίου 1874 και ήταν ένα φτωχό αγροτόπαιδο . 
Ο μικρός, που ήθελε να μάθει γράμματα και να ξεφύγει από τα κτήματα, όταν τον συνάντησε η ευκαιρία, την ακολούθησε περπατώντας τον δρόμο του χρήματος, και της εύκολη ζωής, στα μεγάλα αστικά κέντρα των Βαλκανίων και της Ρωσίας. Τα πρώτα γράμματα τα έμαθε σε ελληνικό σχολείο, όπου φοίτησε για δύο χρόνια , αλλά δεν συνέχισε, γιατί η οικογένεια του, δεν μπορούσε να πληρώνει τα δίδακτρα, και δούλεψε μαζί με τον πατέρα του σαν εργάτης γης .
 Η ευκαιρία για να συνεχίσει στα γράμματα παρουσιάστηκε το 1889 όταν εμφανίστηκαν στην περιοχή , Σέρβοι «πράκτορες» που προσπαθούσαν να «στρατολογήσουν» Σέρβους , ώστε να ενισχυθεί η διεκδίκηση της περιοχής από το Βελιγράδι. 
Στο Βελιγράδι φοίτησε έναν χρόνο με υποτροφία στην σχολή του Αγίου Σάββα, αλλά μπλέχθηκε με τους βουλγαρόφρονες, και πήρε μέρος στις σκηνοθετημένες από την Σόφια, διαμαρτυρίες για τον επιχειρούμενο εκσερβισμό των 
« Μακεδόνων» φοιτητών, και στη θεαματική αποχώρηση μιας μεγάλης ομάδας φοιτητών που κατέφυγε το 1890 στην Σόφια. 
Ο δεύτερος σταθμός στην περιπλάνησή του Κρίστε Μισίρκωφ ήταν πιο τυχερός. Στη Βουλγαρία ήρθε σε επαφή με τους Ρώσους, οι οποίοι ήδη είχαν διαπιστώσει ότι το σχέδιο της μεγάλης Βουλγαρίας δεν περπατούσε, και είχαν επεξεργαστεί το εναλλακτικό σχέδιο της «αυτόνομης ενιαίας Μακεδονίας». 
Ήταν μια εποχή ιδανική, για τυχοδιώκτες. Μια εποχή που έρρεε χρήμα από τα κρατικά μυστικά κονδύλια των ενδιαφερομένων, αλλά και των Ρώσων που ήταν οι μεγάλοι παίκτες στην περιοχή Στα γεράματα , τον χτύπησε η επανάσταση των μπολσεβίκων, το αυτοκρατορικό ταμείο χάθηκε , και πέθανε πάμφτωχος στην Σόφια 26 Ιουλίου 1926. 
« Η μεγάλη «επιστημονική» του αξία, διαπιστώθηκε με καθυστέρηση. Είκοσι χρόνια μετά τον θάνατο του, τον ανακάλυψαν οι Γιουγκοσλάβοι κομμουνιστές το 1946 , οι οποίοι ανήγαγαν το βιβλίο που εξέδωσε το 1903 « Για τις Μακεδονικές Δουλειές (Υποθέσεις) », (Za makedonskite raboti), σε ευαγγέλιο του ««Μακεδονισμού». 
Οι σύγχρονοι βιογράφοι του υποστηρίζουν ότι «ο αγώνας του, στο οποίον αφιέρωσε όλη τη ζωή του, θεωρήθηκε «ως μέγιστη απειλή από αυτούς που σχεδίαζαν την διατήρηση της Μακεδονίας σε υποταγή» . Για τον λόγο αυτό , επισημαίνουν οι βιογράφοι του, έγραψε στην βιογραφία του, «περιπλανήθηκα σε ξένα χώματα , από τα οποία προσπάθησα να είμαι χρήσιμος στην καταπιεσμένη χώρα μου».
 Ποια θεωρούσε χώρα του ο Μιρσίρκωφ; 

Την Πέλλα, το μέρος που γεννήθηκε. 
Ο Μισίρκωφ θεωρείται ο ιδρυτής της «σύγχρονης μακεδονικής λογοτεχνικής γλώσσας και ορθογραφίας», αφού ήταν συντάκτης και εκδότης του πρώτου επιστημονικού, λογοτεχνικού και πολιτικού περιοδικού που γράφτηκε στην «μακεδονική γλώσσα».