Αμεσα μέτρα μείωσης του ελλείμματος ζητεί η Κομισιόν από την Ελλάδα.

Επιφυλακτική ως προς τις προβλέψεις του ελληνικού Προγράμματος Σταθερότητας 2008-2010 εμφανίζεται η Κομισιόν, στην έκθεση της που θα δημοσιοποιήσει την Τετάρτη, καθώς επιμένει στις εκτιμήσεις της για ανάπτυξη 0,2% και έλλειμμα 3,7% το 2009.
Ο επίτροπος Νομισματικών και Οικονομικών Υποθέσεων Χοακίν Αλμούνια φέρεται αποφασισμένος να ακολουθήσει «σκληρή γραμμή», όχι μόνο έναντι της Ελλάδας, αλλά και έναντι της Γαλλίας, της Ισπανίας και ενδεχομένως της Ιρλανδίας, οι οποίες θα υπαχθούν και αυτές στη διαδικασία του «υπερβολικού ελλείμματος» (κοινοτική επιτήρηση), βάσει του άρθρου 104,3 της Συνθήκης του Μάαστριχτ.
«Ο ανεπαρκής έλεγχος των δημόσιων δαπανών, οι υπεραισιόδοξες προβλέψεις για έσοδα σε συνδυασμό με τα διαρθρωτικά και τα ενδημικά προβλήματα που σχετίζονται με τις λογιστικές καταστάσεις της Ελλάδας στο πρόσφατο παρελθόν βρίσκονται κατά βάση πίσω από τις δημοσιονομικές ανισορροπίες της Ελλάδας» αναφέρεται, μεταξύ άλλων, στο προσχέδιο της απόφασης της Κομισιόν.
«Οι δυσκολίες στην αναχρηματοδότηση του αυξανόμενου χρέους αντικατοπτρίζονται στην αύξηση της διαφοράς απόδοσης των ομολόγων» προστίθεται.
Η τελευταία επισήμανση έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς αναφέρεται στη μεγάλη αύξηση του κόστους κρατικού δανεισμού. Την Τρίτη, η διαφορά απόδοσης του ελληνικού 10ετούς ομολόγου αναφοράς με τον αντίστοιχο γερμανικό τίτλο σκαρφάλωσε στο 3%.
Με τις συστάσεις που θα απευθύνει προς το Συμβούλιο υπουργών Οικονομικών της ΕΕ (Ecofin) για τη χώρα μας, η Κομισιόν ανοίγει ουσιαστικά τη διαδικασία της επιτήρησης, ωστόσο αφήνει κάποια περιθώρια για μείωση του ελλείμματος σε τρία και όχι σε δύο χρόνια, εφόσον, όπως επισημαίνει στην έκθεσή της, δεν επιβεβαβιωθούν οι προβλέψεις της Αθήνας για ανάπτυξη 1,1% φέτος και 1,6% το 2010.
Στην έκθεσή της, που θα εγκριθεί την Τετάρτη από την Ολομέλεια των Επιτρόπων , η Επιτροπή συνιστά νέα μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος, ώστε να μην επιβαρύνονται τα δημόσια οικονομικά, «συγκρατημένη» μισθολογική πολιτική (σ.σ. αυξήσεις στα όρια του πληθωρισμού) και μείωση κρατικών δαπανών.
Η γνωμοδότηση της Κομισιόν θα εξεταστεί από το Ecofin στις 10 Μαρτίου και εν συνεχεία, στις 24 Μαρτίου, η Επιτροπή θα απευθύνει συστάσεις προς το Συμβούλιο για τα μέτρα που θα πρέπει να λάβει η ελληνική κυβέρνηση.
Ιδιαίτερη σημασία έχει το χρονοδιάγραμμα, καθώς αν δοθεί περιθώριο μόνο δύο ετών για τη μείωση του ελλείμματος κάτω από το 3% του ΑΕΠ, τότε η κυβέρνηση θα πρέπει να αναζητήσει από πρόσθετα μέτρα έσοδα ύψους 2,4 δισ. ευρώ.
Οι συστάσεις για τις χώρες που θα υπαχθούν στη διαδικασία της κοινοτικής επιτήρησης θα εξεταστούν στο άτυπο Ecofin, που θα πραγματοποιηθεί στην Πράγα, στις 4-5 Απριλίου, όπου και θα ληφθούν οι τελικές -πολιτικές- αποφάσεις.
Μείωση του ελλείμματος κάτω από 3% από το 2009 και κατόπιν μείωσή του κατά 1% ετησίως, ώστε να μηδενιστεί το 2012, εισηγείται ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιώργος Προβόπουλος στην έκθεσή του για τη νομισματική πολιτική, όπου περιγράφει με ζοφερά χρώματα τις συνέπειες της κρίσης στην Ελλάδα, με υποχώρηση της ανάπτυξης στο 0,5% και αύξηση της ανεργίας.
Η έκθεση της ΤτΕ ασκεί μάλιστα κριτική για την διατήρηση των ανισορροπιών της ελληνικής οικονομίας, σημειώνοντας ότι «το μέγεθος και η επιμονή των ανισορροπιών αυτών υποδήλωναν ότι δεν ήταν επαρκείς οι διαρθρωτικές αλλαγές που συντελέστηκαν, ενδεχομένως μάλιστα είχε επικρατήσει και εφησυχασμός».
Η έκθεση βλέπει μικρά περιθώρια ώθησης της οικονομίας με δημόσιες δαπάνες, καθώς «το δημοσιονομικό έλλειμμα αυξήθηκε το 2008, το δημόσιο χρέος παραμένει πολύ υψηλό και οι όροι δανεισμού του Δημοσίου επιδεινώθηκαν σημαντικά τους τελευταίους μήνες, ενώ η αύξηση του κόστους δανεισμού διαχέεται στο σύνολο της ελληνικής οικονομίας».
Γι’ αυτό απαιτείται «άμεσος περιορισμός του δημοσιονομικού ελλείμματος κάτω από το 3% του ΑΕΠ φέτος και περαιτέρω μείωσή του κατά 1% του ΑΕΠ ετησίως, ώστε να μηδενιστεί το 2012. Η μείωση αυτή είναι εφικτή, εάν συλληφθεί μέρος της τεράστιας φοροδιαφυγής και κυρίως εάν επιτευχθεί ουσιαστική περιστολή της σπατάλης και αύξησης της αποτελεσματικότητας των κρατικών δαπανών», πρόσθεσε ο διοικητής της ΤτΕ.
Η μείωση του ΑΕΠ κατά 1% ετησίως συνεπάγεται πρόσθετα μέτρα ύψους 2,6 δισ. ευρώ περίπου για κάθε έτος μέχρι το 2012.
«Η πειθαρχημένη δημοσιονομική πολιτική είναι αναγκαία, όχι μόνο για να τηρηθούν οι κανόνες του αναθεωρημένου και ευέλικτου Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, αλλά και για να βελτιωθούν οι όροι εξωτερικού δανεισμού του Δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα», πρόσθεσε ο κ. Προβόπουλος. «Χωρίς εκτεταμένες και ρηξικέλευθες αλλαγές στις δομές του ευρύτερου δημόσιου τομέα, δεν είναι δυνατόν να τιθασευθεί το δημόσιο χρέος», είπε.
Η διαφορά απόδοσης (spread) του 10ετούς ελληνικού ομολόγου έναντι του αντίστοιχου γερμανικού διευρύνθηκε στο ιστορικό ρεκόρ των 300 μονάδων βάσης τον προηγούμενο μήνα, ενώ την Δευτέρα διαμορφωνόταν στις 280 μονάδες περίπου.
Ο κ. Προβόπουλος προέβλεψε ότι δεν διαφαίνεται σημαντική υποχώρηση της διαφοράς αποδόσεων τους επόμενους μήνες. «Η πρόσφατη μεγάλη διεύρυνσης της διαφοράς αντανακλά μία γενικότερη τάση υπερεκτίμησης και την υπερβολική απροθυμία των διεθνών επενδυτών να αναλάβουν κινδύνους», είπε.
Η έκθεση περιγράφει τη διεθνή κρίση ως τη μεγαλύτερη από τη δεκαετία του 1930, με ορατή έξοδο όχι νωρίτερα από το 2010.
Σε ό,τι αφορά τις επιπτώσεις της κρίσης στην Ελλάδα, αυτές είναι ορατές, με την ΤτΕ να προβλέπει μείωση του ρυθμού ανάπτυξης στο 0,5% φέτος, σημειώνοντας σημαντική επιβράδυνση από το 3,1% το 2008. Η πρόβλεψη της ΤτΕ για τον ρυθμό ανάπτυξης είναι υψηλότερη της πρόβλεψης της Κομισιόν για ανάπτυξη 0,2% φέτος, αλλά χαμηλότερη από την εκτίμηση της κυβέρνησης για 1,1%.
Όσον αφορά τα άλλα βασικά οικονομικά και χρηματοπιστωτικά μεγέθη «η ανοδική τάση της απασχόλησης θα ανακοπεί και η ανεργία θα αυξηθεί το 2009. Ο μέσος ετήσιος πληθωρισμός θα υποχωρήσει στο 1,8% ή και χαμηλότερα εφέτος, αλλά ο πυρήνας του πληθωρισμού θα μειωθεί πολύ λιγότερο.
»Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών θα μειωθεί, αλλά θα εξακολουθήσει να είναι υψηλό. Εξάλλου, ο υψηλός ρυθμός πιστωτικής επέκτασης προς τις επιχειρήσεις επιβραδύνθηκε οριακά το 2008, αλλά αναμένεται να επιβραδυνθεί περισσότερο εφέτος» προσθέτει η έκθεση.
Ο κ. Προβόπουλος είπε ακόμα ότι η ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται να επιβραδυνθεί περαιτέρω το 2009 λόγω επιβράδυνσης του ρυθμού πιστωτικής επέκτασης σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, γεγονός που επηρεάζει τις επενδύσεις σε κατοικίες «που το 2009 θα συνεχίσουν να μειώνονται και τις επιχειρηματικές επενδύσεις, που το 2009 θα μείνουν σχεδόν στάσιμες».