Ποιος νοιάζεται για την Ονδούρα;

του Κώστα Μπετινάκη
http://www.styx.gr/index.cfm?Action=RTCL&CLiD=2370

Δεν άντεξαν τις μεταρρυθμίσεις οι προστατευόμενοι της Ουάσιγκτον.

Μέρες αλησμόνητες για τη βία την καταστολή και την καταπάτηση στοιχειωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων του προηγούμενου αιώνα, ξαναζούν στην Ονδούρα.

Τις πρώτες πρωινές ώρες της 28ης Ιουνίου, 300 πάνοπλοι στρατιώτες, εισέβαλαν στο προεδρικό μέγαρο της Τεγκουσιγκάλπα –πρωτεύουσα της Ονδούρας- αφόπλισαν την προεδρική φρουρά και συνέλαβαν τον πρόεδρο Μανουέλ Ζελάγια.
Τον πρόεδρο έβαλαν σε αεροπλάνο και τον εξόρισαν στην Κόστα Ρίκα.

Το κοινοβούλιο της χώρας υποχρεώθηκε να διορίσει εσπευσμένα ως πρόεδρο-μαριονέτα, έναν από τους πλουσιότερους ανθρώπους στην χώρα.

Η πρώτη δήλωση που βγήκε από τα χείλη του Ζελάγια μετά την ανατροπή του, ήταν: «Δεν πρόκειται για πραξικόπημα εναντίον της Ονδούρας, αλλά εναντίον όλου του κόσμου».

Λίγες μέρες πριν αποπειραθεί να επιστρέψει στη χώρα του με μικρό ιδιωτικό τζετ ο ανατραπείς πρόεδρος της χώρας, είχε έρθει η προειδοποίηση από τις ΗΠΑ:
«Η επιστροφή του Μανουέλ Ζελάγια στην Ονδούρα δεν θα είναι "σώφρων" απόφαση», δήλωσε ανώτατος αξιωματούχος της αμερικανικής κυβέρνησης.
Επίσης, η Ουάσιγκτον είχε αναβάλει την απόφασή της για πιθανή διακοπή της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ονδούρα μετά το πραξικόπημα, εν αναμονή των εξελίξεων διπλωματικής πρωτοβουλίας με στόχο να αποκατασταθεί η νομιμότητα στην χώρα αυτή.
"Εκτιμούμε τις συνέπειες των ενεργειών αυτών (της ανατροπής του Ζελάγια) στα προγράμματα βοήθειας. Στόχος των προγραμμάτων αυτών είναι η ευημερία του λαού της Ονδούρας", δήλωσε αμερικανός αξιωματούχος που δεν κατονομάζεται.
Και τα 33 κράτη του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών (OAS) αποφάσισαν ομόφωνα να διώξουν την Ονδούρα –όσο οι πραξικοπηματίες δεν παραδίδουν την εξουσία στη νόμιμη κυβέρνηση. Στην αντιπροσωπεία της Ονδούρας δεν επιτράπηκε να ψηφίσει. Τελικά και οι Ηνωμένες Πολιτείες υποχρεώθηκαν να «στηρίξουν» τη συνέχιση της διπλωματικής πρωτοβουλίας, ανακοινώνοντας ότι θα διακόψουν τη στρατιωτική τους συνεργασία με την Τεγκουσιγκάλπα.
Η χούντα στην Τεγκουσιγκάλπα παρέμεινε αμετάπειστη: «Δεν μπορούμε να διαπραγματευθούμε...δεν μπορούμε να φθάσουμε σε μια διευθέτηση, διότι εναντίον του πρώην προέδρου Ζελάγια εκκρεμεί ένταλμα συλλήψεως για εγκλήματα που έχει διαπράξει όταν διατηρούσε το αξίωμά του» δήλωσε σε αποκλειστική συνέντευξή του στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Ρομπέρτο Μιτσελέτι.
«Ο Μανουέλ Ζελάγια, μπορεί να επιστρέψει στη χώρα, να διευθετήσει τα προβλήματά του με τη δικαιοσύνη, ενδεχομένως να απαλλαγεί, μπορεί να διεκδικήσει βουλευτική έδρα στο Κονγκρέσο, να γίνει δήμαρχος του χωριού του. Αλλά δεν μπορεί πλέον να είναι πρόεδρος, διότι το απαγορεύει το σύνταγμα...Πρόκειται για μια κατάσταση που δεν δημιουργήσαμε εμείς, αλλά εκείνος», πρόσθεσε. Ωστόσο μαχητικά αεροσκάφη αναχαίτισαν την απόπειρα να επιστρέψει ο Ζελάγια στην Τεγκουσιγκάλπα.
Η Ονδούρα είναι μια μακρινή χώρα, εκεί στη Νότια Αμερική. Όπως ήταν η Χιλή, που το 1973, δια χειρός Κίσινγκερ και ΗΠΑ, ανατράπηκε, με το αιματηρότερο πραξικόπημα του 20ού αιώνα, το δημοκρατικό καθεστώς του Σαλβαδόρ Αλιέντε για να θρονιαστεί ο αιμοσταγής Αουγκούστο Πινοτσέτ –πίσσα στα κόκαλά του.

Νόμιζε λοιπόν ο κόσμος, πως βρισκόμαστε στον 21ο αιώνα πλέον, έχει εκλεγεί μαύρος πρόεδρος στις ΗΠΑ και κάτι έχει αλλάξει. Κάτι τρέχει στα γύφτικά καλύτερα μπορούμε να πούμε.

Ο 21ος αιώνας έχει βρει τις χώρες της Λατινικής Αμερικής να απομακρύνονται από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό της Ουάσιγκτον. Ορισμένες μάλιστα είχαν το θράσος να εκλέξουν ηγέτες που ξεκάθαρα εναντιώνονται στην αμερικανική πολιτική – όπως ο Τσάβεζ στη Βενεζουέλα. Πού «τόλμησε» να έχει άριστες σχέσεις ακόμα και με το μαύρο πρόβατο την Κούβα.

Κι αυτός ο Ζελάγια, πήγε να ταράξει τα νερά της πλουτοκρατίας, τρία χρόνια μετά την εκλογή του στο προεδρικό αξίωμα, με τρεις σημαντικές μεταρρυθμίσεις που του δημιούργησαν πανίσχυρους εχθρούς.

Η Πρώτη: Ανακατανομή των γαιών. Τόσο απαραίτητη για μια χώρα όπου 7.000 μεγαλογαιοκτήμονες (το 0,1% του πληθυσμού, κατείχε το 80% των καλλιεργήσιμων εκτάσεων. Το 50% του πληθυσμού να ζει κάτω από το όριο της φτώχειας και πλέον του ενός εκατομμυρίου 700 χιλιάδων να είναι άνεργοι.
Το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα είχε στόχο να αυξηθούν οι μικρές φάρμες και έδινε κίνητρα στους φτωχούς να αναμειχθούν σε εναλλακτικούς αγροτικούς τομείς. Αλλά οι μεγαλογαιοκτήμονες αντέδρασαν και προσπάθησαν με κάθε μέσο να μπλοκάρουν την πρωτοβουλία αυτή του Ζελάγια.
Όπως αντέδρασαν και στα σχέδιά του να κατασκευάσει σύγχρονο οδικό και αποχετευτικό δίκτυο, καθώς και εργατικές κατοικίες για τις φτωχότερες περιοχές της χώρας, κρίνοντας πως «πρόκειται για μη ρεαλιστικά σχέδια και ασύμφορα οικονομικά».

Η Δεύτερη: Η σχεδιαζόμενη συνταγματική μεταρρύθμιση. Τα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα της χώρας είχαν προκληθεί από την ολιγαρχική διακυβέρνηση περισσότερων από πενήντα χρόνων. (Άλλη μια μπανανία των ΗΠΑ στη Λατινική Αμερική). Όταν οι δημοσκοπήσεις έδειξαν πως το νέο σύνταγμα είχε τη στήριξη του 70% του πληθυσμού, η ελίτ της χώρας σχημάτισε μια διακομματική συμμαχία με στόχο την ανατροπή του προέδρου.

Η Τρίτη: Η προοπτική που ετοίμαζε ο πρόεδρος για περιορισμό της σπατάλης του δημόσιου χρήματος και η πάταξη της διαφθοράς, με ταυτόχρονη αύξηση των κατώτερων μισθών και ημερομισθίων.

Η πολιτική διακομματική χούντα έκρινε πως ο Ζελάγια ηταν άκρως επικίνδυνος για τα συμφέροντά τους, απέσυρε την εμπιστοσύνη της και κάλεσε τον στρατό να τον ανατρέψει.
Ο στρατός της Ονδούρας –με άριστες σχέσεις με το αμερικανικό πεντάγωνο λέτε να μην ρώτησε τον μεγάλο αδελφό πριν προχωρήσει;

Τι σημαίνει αυτό για τη Λατινική Αμερική;
Αποτελεί ένα πρώτο σημάδι ότι οι μέρες των στρατιωτικών δικτατοριών επέστρεψαν. Και η απειλή νέων πραξικοπημάτων δημιουργούν ατμόσφαιρα αποσταθεροποίησης στην περιοχή.
Ο πρόεδρος της Βενεζουέλα Ούγκο Τσάβεζ ανακοίνωσε στη Μανάγκουα, μαζί με τους ομολόγους του της Νικαράγουα, του Εκουαντόρ και της Βολιβίας πως το πραξικόπημα στην Ονδούρα αποτελεί απειλή για ολόκληρη την περιοχή και δεν επιθυμούν να ξαναδούν να ξανάρχονται γεγονότα από την δεκαετία του ‘80. Το μέλλον των χωρών της Λατινικής Αμερικής κρέμεται σε μια κλωστή.