Οι τελευταίες ημέρες της ελληνικής Πομπηίας .8 Απριλίου 1941. Ενώ οι ήρωες στα οχυρά μάχονταν σαν θηρία οι ανίκανοι και «κοκκορόφτεροι» «στρατηγοί » του Παπάγου, το έβαζαν τα πόδια προ των Γερμανών, και σήκωναν τα χέρια ψηλά!

                                     Η είσοδος των Γερμανών στην Ξάνθη

του Σπύρου Χατζάρα

Ο προδότης και άκαπνος διαγγελέας Παπάγος είχε αναθέσει το μέτωπο της Μακεδονίας σε δικούς του. Διοικητής του Τμήματος Στρατιάς Ανατολικής Μακεδονίας (ΤΣΑΜ) ήταν ο τενεκές Μπακόπουλος,  και το Μέτωπο της Θεσσαλονίκης το είχε ο σεσημασμένος δρομέας και δειλός Νικόλαος Λιούμπας που εγκατέλειψε τον Οκτώβριο το πεδίο της μάχης στην Θεσπρωτία, αφήνοντας ακάλυπτο τα πλευρό του Κατσιμήτρου.

Ο Παπάγος, ανέθεσε στον προδότη Λιούμπα, που θα έπρεπε να τον είχε περάσει στρατοδικείο ο Μεταξάς και νε τον εκτελέσει για παραδειγματισμό, την διοίκηση της 19ης Μηχανοκίνητης Μεραρχίας που συγκροτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 1941 στην Αθήνα με τα ιταλικά λάφυρα με Επιτελάρχη τον Συνταγματάρχη Πυροβολικού Ασημάκη.

Οι τενεκέδες παραδόθηκαν σε λιγότερο από 37 ώρες. Από τις 6 το πρωί της 7ης Απριλίου μέχρι τις 19.00 της 8ης Απριλίου.

Η Μεραρχία του Λιούμπα διέθετε 88 οχήματα Μερσεντές, 75 ελαφρά φορτηγά Φίατ, 40 ιταλικά ελαφρά άρματα λάφυρα απο το Καλπάκι, 100 βρετανικά κάρριερ και 4 αρχαία άρματα Βίκερς του Μεσοπολέμου.

Στις 27 Μαρτίου, μετά το πραξικόπημα στο Βελιγράδι, η Μεραρχία τέθηκε υπό τις διαταγές του Τμήματος Στρατιάς Ανατολικής Μακεδονίας (ΤΣΑΜ) και εγκαταστάθηκε στις 29 Μαρτίου στην περιοχή Κιλκίς-Λαχανά. Στις 10 Μαρτίου, η Μεραρχία του Λιούμπα βρισκόταν στην περιοχή της Κατερίνης στην Γραμμή του Ολύμπου του Χένρι Μέτλαντ Γουίλσον.

Το στρατηγείο του Λιούμπα στις νέες θέσεις ήταν στην Κρηστώνη του Κιλκίς.
Το 191 Μηχανοκίνητο Σύνταγμα στο Καλόκαστρο-Στρυμωνικό, το 192 Μηχανοκίνητο Σύνταγμα στην γραμμή Ευκαρπία-Πλαγιές-Χειμαδιό, το 193 Μηχανοκίνητο Σύνταγμα είχε το μετωπο Καλινδρία-Χέρσο, 19η Ομάδα Αναγνωρίσεως (Βαμβάκια), και η 19η Μοίρα Πυροβολικού ήταν στην Ξηροβρύση.

Δεν υπήρχε καμιά οργάνωση του Εδάφους και καμιά αμυντική προετοιμασία. Μόνο τα πολυβολεία της προκάλυψης.

Οι εντολές του «Στρατάρχη» ήταν εντελώς άσχετες και προέβλεπαν :
«Δυνατότητα επέμβασης στην περιοχή των Κρουσιών για να ενισχυθεί το απόσπασμα που βρισκόταν εκεί.Μελέτη για την κατάληψη και εξασφάλιση της περιοχής Δοϊράνης Πολυκάστρου, σε συνεργασία με τον XI Συνοριακό Τομέα που τέθηκε υπό τις διαταγές της Μεραρχίας.Σε περίπτωση σύμπτυξης των Τμημάτων της Ομάδας Μεραρχιών από την τοποθεσία Μπέλες, η Μεραρχία θα έπρεπε να καλύψει τη σύμπτυξη στην περιοχή δυτικά του Αξιού, μέσω των γεφυρών της Αξιουπόλεως».

Το μεσημέρι της 6ης Απριλίου, η Μεραρχία διέταξε τα 192 και 193 Συντάγματα να στείλουν απόσπασμα κατοπτεύσεως από ένα Λόχο Κάρριερ και μία Διμοιρία μοτοσικλετιστών στους άξονες Ροδόπολη-Ανω Πορόια και Μουριές-Αγία Παρασκευή. To 192 Μηχανοκίνητο Σύνταγμα που στάθμευε στην περιοχή βόρεια του Κιλκίς τέθηκε σε κίνηση στις 14. 00. Ο τομέας ευθύνης του Συντάγματος ήταν από το Δοβά Τοπέ μέχρι τον Παραπόταμο. Το Σύνταγμα έφθασε στον προορισμό του τις πρώτες νυκτερινές ώρες .Το 193 Σύνταγμα, που στάθμευε στην περιοχή Καλίνδρια-Χέρσο, βορειοδυτικά του Κιλκίς, τέθηκε σε κίνηση γύρω στις 13.00, και μέχρι το βράδυ είχε εγκατασταθεί στις θέσεις που έπρεπε δυτικά του Δοβά Τοπέ και μέχρι τη Δοϊράνη.

Στις 3.00 το πρωί της 8ης Απριλίου, η Γερμανική 2η Μεραρχία πέρασε τη μεθόριο κοντά στη Δοϊράνη. Παράλληλα πέντε τάγματα της 6ης Ορεινής Μεραρχίας επιτέθηκαν κατά της τοποθεσίας Κρουσίων, πετυχαίνοντας ένα ρήγμα δυτικά του υψώματος Δοβά Τεπέ.

Στις 6.00 εμφανίσθηκε η πρώτη Γερμανική φάλαγγα αρμάτων από την κατεύθυνση της Δοϊράνης προς τα υψώματα Ακρίτας- Οβελίσκος.
Την ακολουθούσαν δύο ισχυρές μηχανοκίνητες φάλαγγες που υποστηρίζονταν από αεροσκάφη. Τα Τμήματα του 193ου Συντάγματος που βρίσκονταν στο ύψωμα Οβελίσκος δέχθηκαν ισχυρή πίεση και αναγκάσθηκαν να υποχωρήσουν προς Νότο και να συμπτυχτούν στο χωριό Ακρίτας μαζί με τα πρώτα Τμήματα της XIX Ομάδας Αναγνωρίσεως που έφθαναν εκείνη την ώρα.
Οι γερμανικές δυνάμεις, οι οποίες αποτελούνταν από άρματα και μηχανοκίνητο Πεζικό, αφού ενισχύθηκαν από το Πυροβολικό και την Αεροπορία, ανέτρεψαν τα Ελληνικά Τμήματα που βρίσκονταν βόρεια και βορειοανατολικά του χωριού Ακρίτας, που συμπτύχθηκαν σε νοτιότερα υψώματα.

Η ταχύτητα της γερμανικής προέλασης «αιφνιδίασε» τον Λιούμπα , που μετακινήθηκε στο χωριό Κεντρικό.

Οι Γερμανοί άφησαν μερικά άρματα στον Ακρίτα και κινήθηκαν προς τη Μεγάλη Στέρνα, ενώ ταυτόχρονα άλλη φάλαγγα εξουδετέρωσε ένα μικρό Τμήμα που βρισκόταν στην Καλινδρία.

Η Ομάδα Αναγνωρίσεως και το Τμήμα του 193ου Συντάγματος βρέθηκαν ανάμεσα σε δύο εχθρικές τεθωρακισμένες φάλαγγες που κινούνταν γρήγορα προς τα νότια και δεν μπορούσαν να αντιδράσουν, καθώς στερούνταν εντελώς υποστήριξης Πυροβολικού και αντιαρματικών όπλων.

Έτσι τα Τμήματα αυτά αναγκάσθηκαν να παραμείνουν στις θέσεις τους και αναδιοργανώθηκαν περιμένοντας επέμβαση από το 192ο Σύνταγμα που θα ερχόταν από τα Κρούσια, το οποίο όμως μέχρι την 19.30 δεν εμφανίσθηκε.
Στο ίδιο χρονικό διάστημα η εμπροσθοφυλακή του 192ου Συντάγματος κινούνταν από το Μυριόφυτο προς τον Ακρίτα. Φτάνοντας όμως στα Αμάραντα αντιμετώπισε την πλαγιοφυλακή Γερμανικής Φάλαγγας και αναγκάσθηκε έτσι να συμπτυχτεί εσπευσμένα γύρω στις 22.30 προς τα Κρούσια. Έτσι, τα υπόλοιπα Τμήματα του Συντάγματος καθηλώθηκαν στο Μυριόφυτο.

Οι Γερμανοί αφού πέρασαν τις γέφυρες του Αξιού τις οποίες οι προδότες οπισθοχωρώντας «δεν πρόλαβαν» να ανατινάξουν έφρασαν σχεδόν αντουφέκιστοι αργά το απόγευμα της 8ης Απριλίου 20 χιλιόμετρα έξω από τη Θεσσαλονίκη.

Το "Ελληνικό" Γενικό Στρατηγείο, δηλαδή ο τενεκές Παπάγος, εξουσιοδότησε τον διοικητή του ΤΣΑΜ Μπακόπουλο για σύναψη συνθηκολόγησης και κατάπαυσης των εχθροπραξιών.

Ο Μπακόπουλος απέστειλε επιστολή μέσω του στρατιωτικού διοικητή της Θεσσαλονίκης αντιστράτηγου Ραγκαβή στον διοικητή της 2ης Μεραραχίας Πάντσερ, Αντιστράτηγο Ρούντολφ Φάιελ , προτείνοντας την κατάπαυση του πυρός, αλλά ταυτόχρονα ειδοποίησε τους υφιστάμενους διοικητές του, πως έπρεπε να κρατήσουν τις θέσεις τους μέχρι την υπογραφή της συνθηκολόγησης. Το βράδυ μια γερμανική φάλαγγα κατέλαβε το Μεταλλικό και κατευθύνθηκε προς το Κιλκίς.

Τη νύχτα της 8ης Απριλίου ενώ στη Θεσσαλονίκη ανατινάζονταν τα πυρομαχικά, τα πετρέλαια, οι γέφυρες, και τα τρένα , στα οχυρά συνεχιζόταν η Τιτανομαχία.

Στο Μπέλες, ύστερα από σκληρό αγώνα ο διοικητής του οχυρού Ποποτλίβιτσα λοχαγός Θελούνης, αναγκάσθηκε, στις 19.00 να διατάξει την παράδοση .
Το οχυρό Παπαδοπούλα υπέκυψε στις 19.30.
Οι απώλειες ήταν 8 νεκροί. Παραδόθηκαν οι 3 αξιωματικοί και οι 120 άνδρες της φρουράς. Στο Ρούπελ, το Περιθώρι , τη Μαλιάγκα τους Παλιουριώνες, οι ήρωες συνέχιζαν την «τιτάνια» προσπάθεια.

Στις 8 Απριλίου ο Γερμανοί κατέλαβαν την Ξάνθη.

ΥΓ. Εάν είχαν στην ευγενή καλοσύνη στην Διευθυνση Ιστορίας Στρατού, πολύ θα ήθελα να ξέρω τις απώλειες τις XIX Μηχανοκίνητης, στις 37 ώρες που "πολέμησε".