Η μάχη της Κερπινής που δρομολόγησε το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων και το «όπλο παρά πόδας»

Το πρωί της 16.10.1943, ξεκίνησε με φορτηγά αυτοκίνητα από το Αίγιο, ένα μικτό «μπουλούκι», 92 ανδρών, από τον πρώτο και τον πέμπτο λόχο του 749 Συντάγματος της 117ης Μεραρχίας Κυνηγών για να κάνει εκκαθαριστική επιχείρηση περί τα Καλάβρυτα. Η 117η «Jäger Division «της Βέρμαχτ, ήταν ελαφρά μεραρχία πεζικού που δημιουργήθηκε τον Απρίλιο του 1943 στην Κροατία για τη διεξαγωγή επιχειρήσεων ασφαλείας. Προήρθε από την αναδιοργάνωση της 717ης Μεραρχίας Πεζικού , που πολέμησε στο Στάλινγκραντ, με την ένταξη Κροατών και Σλοβάκων.
Από τη Γιουγκοσλαβία,  η 117η, με 3 συντάγματα , (737ο , 749ο , και 670ο ), και 2 ανεξάρτητα τάγματα, μεταφέρθηκε το Μάιο του 1943 στην Πελοπόννησο. 
Όταν τελείωσε ο πόλεμος,  παραδόθηκε στον αμερικανικό στρατό στην Σιλεσία το Μάιο του 1945. 

Το «μπουλούκι», που δεν είχε μαζί του ούτε μυδραλιοβόλο ούτε και ασύρματο, όταν το αποβίβασαν τα φορτηγά, επίταξε ζώα για να μεταφέρουν τα πυρομαχικά και ακολούθησε μια πορεία με τα πόδια. 
Το απόγευμα έφρασαν στην Κερπινή, και την ώρα του Εσπερινού, το μικτό γερμανικό απόσπασμα , δέχθηκε την επίθεση του ΕΛΑΣ, από πολυάριθμη ομάδα 350 ανταρτών,  με επικεφαλής τους Νικολόπουλο, Σφακιανό, Κατσικόπουλο και τον αξιωματικό του Ελληνικού Στρατού που είχε περάσει στον ΕΛΑΣ Νίκο Μουτούση . Οι Γερμανοί αιφνιδιάστηκαν, αλλά παρά τα καταιγιστικά πυρά των ελασιτών , κατόρθωσαν να καταφύγουν στη θέση «Δρυμώνας» όπου παρέμειναν σε θέσει αμύνης,τη νύχτα της 16ης προς την 17ην Οκτωβρίου 1943. 

Αργά το απόγευμα της 17ης Οκτωβρίου 1943, ο διοικητής τους λοχαγός Σόμπερ κατάκοπος και χωρίς πυρομαχικά, παραδόθηκε μαζί με τους άντρες του, αφού κατέστρεψαν τα όπλα τους. 

Από την διήμερη μάχη της Κερπινής οι Γερμανοί είχαν 4 νεκρούς και τρείς βαριά τραυματίες, ενώ ο ΕΛΑΣ είχε 6 νεκρούς, που ήταν οι Γεώργιος Γιδάς, Αθανάσιος Μυλωνάς, Αθανάσιος Ζεβέρδας, Ιωάννης Καλούσης, Βασίλειος Λεμπέσης και ένας ανώνυμος με το ψευδώνυμο «Όλυμπος». 11 Γερμανοί διέφυγαν. Οι υπόλοιποι 75 (μαζί με τον Λοχαγό), και οι τρείς τραυματίες παραδόθηκαν.

 Ήταν η πρώτη και μοναδική κατά μέτωπο επίθεση του ΕΛΑΣ κατά Γερμανικού τμήματος, και η πρώτη φορά που ο ΕΛΑΣ πήρε αιχμαλώτους. Οι αιχμάλωτοι της «μάχης της Κερπινής» μεταφέρθηκαν στην αρχή στα Καλάβρυτα όπου διαπομπεύτηκαν και στη συνέχεια στα Μαζέικα, όπου παρέμειναν μέχρι την 6 Δεκεμβρίου που τους μετέφεραν για εκτέλεση εκτελέστηκαν. 
Οι Γερμανοί δέχτηκαν διαπραγματεύσεις με το αρχηγείο ΕΛΑΣ Πελοποννήσου για την απελευθέρωση των αιχμαλώτων, με την διαμεσολάβηση του τότε Μητροπολίτη Αιγιαλείας και Καλαβρύτων Θεόκλητου (Παναγιωτόπουλου). Εκπρόσωπος της Μητρόπολης στις διαπραγματεύσεις ορίστηκε από τον Θεόκλητο ο αρχιμανδρίτης Κωνστάντιος Χρόνης, μετέπειτα Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως. Από την πλευρά του ΕΛΑΣ συμμετείχαν οι Δημ. Μίχου και Ε. Λασάνης και τον Γερμανό μέραρχο εκπροσωπούσε ο λοχίας των S.D Konrand Dohnert. Τις επιστολές που ανταλλάχθηκαν ανεπίσημα μεταξύ του αρχιμανδρίτη Κωνστάντιου, του στελέχους του ΕΑΜ Αιγίου Ανδρέα Παπαδημητρίου,(Καπετάν Θαλασσινού), και του Πελοποννησιακού γραφείου ΚΚΕ , τις μετέφραζε ο βιομήχανος χάρτου του Αιγίου Α. Φιλιππόπουλος. Οι διαπραγματεύσεις κράτησαν 20 ημέρες και την τελική απόφαση να μην γίνει ανταλλαγή των αιχμαλώτων έλαβε το Πελοποννησιακό γραφείο του ΚΚΕ, αφού «μελέτησε» την γνώμη των συνδέσμων της SOE, (Άντονυ Άντριους, Τζών Στήβενς και Ντάνκαν Μακμάλεν ), που παρακολουθούσαν «εκ του σύνεγγυς» τα γεγονότα. Οι 75 Γερμανοί αιχμάλωτοι μεταφέρθηκαν, στη περιοχή Μάζι του Χελμού , όπου και εκτελέστηκαν το βράδυ της 7ης Δεκεμβρίου 1943, ενώ τα πτώματα τους ρίχθηκαν σ’ ένα βάραθρο 80 μέτρων. Την διαταγή για την μεταφορά από τα Μαζέικα στο Μάζι και την εκτέλεση τους υπέγραψαν, (με ημερομηνία 4-12-1943), οι τρείς επικεφαλείς του αρχηγείου ΕΛΑΣ βορειοδυτικής Πελοποννήσου Αχιλλέας, Αλέξανδρος και Μίχου. Οι δύο πρώτοι ήταν κομματικά στελέχη του ΚΚΕ ενώ ο Μίχου (Δημ. Μίχου ή Γερο-Μίχος από τους Λαπαναγούς) στρατιωτικός διοικητής). 

Όλο το ιστορικό της μάχης και των διαπραγματεύσεων εδώ https://deltio11.blogspot.com/2016/10/16-1943-soe.html

Στις 16 Οκτωβρίου 1949 ο σ. Νίκος Ζαχαριάδης από το ραδιοφωνικό σταθμό του ΚΚΕ στο Βουκουρέστι εξήγησε στους ηλιθίους ακροατές του, την απόφαση της 6ης Ολομέλειας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ για «προσωρινή υποχώρηση», στο πλαίσιο της οποίας , τέθηκε «το όπλο παρά πόδα» και η Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση του Παρτσαλίδη, ανακοίνωσε "προσωρινή εκεχειρία".
Η 6η Ολομέλεια συνήλθε στις 9 Οκτωβρίου στο Μπουρέλι της Αλβανίας. Πριν, ο σ.Ν. Ζαχαριάδης συναντήθηκε με τον Στάλιν κοντά στη λίμνη Ρίτσα, στην Αμπχαζία, στις 16 Σεπτέμβρη 1949. Από τη συνάντηση, προέκυψαν οι αποφάσεις που ψήφισε η 6η Ολομέλεια και τις οποίες τις «πέρασε» από Συνδιάσκεψη 325 «αντιπροσώπων», των Κομματικών Οργανώσεων των ΔΣΕ που πολέμησαν στο Βίτσι και το Γράμμο, που έγινε στις 29 και 30 Σεπτέμβρη 1949.
Ο σ. Νίκος Ζαχαριάδης απέδωσε την ήττα του ΔΣΕ στον αμερικανικό παράγοντα, την προδοσία του Τίτο, και στα λάθη των μαχητών κατά την υλοποίηση των καθηκόντων τους. Είπε μάλιστα ότι, «αν το 1946 γνώριζαν, (οι Σοβιετικοί) την προδοσία του Τίτο για την οποία ήταν σίγουρος ότι από τότε εξυφαινόταν, δεν θα έπαιρνε την απόφαση για έναρξη ένοπλου αγώνα, γιατί, «βασίστηκε στην αναμενόμενη γιουγκοσλαβική βοήθεια».
Την βασική εισήγηση έκανε ο υπουργός Οικονομικών της ΠΔΚ και στρατηγός του ΔΣΕ, Βασίλης Μπαρτζιώτας, (σ. Φάνης), που ανέπτυξε την πολιτική, «για προσωρινή υποχώρηση για ανασύνταξη» και για πρώτη φορά διατυπώθηκε μομφή για τη συμφωνία της Βάρκιζας.
Στην 6η Ολομέλεια, μίλησαν, ο υπουργός Γεωργίας της ΠΔΚ σ. Δημήτρης Βλαντάς, ο σ. Γεώργης Βοντίσιος (Γούσιας), ο σ. Γιώτης (Χ.Φλωράκης), ο σ. Κώστας Θέος, ο σ. Ζήσης Ζωγράφος, ο σ Κώστας Καραγιώργης, ο σ. Κώστας Κολιγιάννης (Αρβανίτης), ο υπουργός Δικαιοσύνης της ΠΔΚ ,σ. Μιλτιάδης Πορφυρογένης , ο Πολύδωρος Δανιηλίδης, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Επισιτισμού σ. Λεωνίδας Στρίγγος, ο σ.Κώστας Λουλές, ο σ.Απόστολος Γκρόζος, και ο Γ.Ερυθριάδης (Πετρής).