Η 25η ημέρα της ΕΑΜοκρατίας στην Αθήνα

Η 28η Δεκέμβρη 1944, ήταν η τρίτη ημέρα της παραμονής του Τσώρτσιλ στην Αθήνα. 

Τα ξημερώματα εξαπολύθηκε γενική επίθεση των βρετανικών δυνάμεων και της 3ης Ορεινής Ταξιαρχίας κατά του ΕΛΑΣ. Η 4η Βρετανική Μεραρχία Πεζικού εκκαθάρισε το τρίγωνο που σχηματίζεται από τις οδούς Πειραιώς, Ερμού και Αθηνάς και στο οποίο είχαν αναγείρει οδοφράγματα οι Ελασίτες . 

Υποχωρώντας, οι "ηρωικοί μαχητές" πυρπόλησαν το Βαρβάκειο, που είχε χτιστεί το 1860 και βρισκόταν στον χώρο της σημερινής Βαρβακείου Αγοράς στην οδό Αθηνάς.

 Η πυρκαγιά κατέστρεψε την μεγάλη βιβλιοθήκη του Διδασκαλείου Μέσης Εκπαιδεύσεως, τις μαθητικές βιβλιοθήκες, όλα τα όργανα Φυσικής, Χημείας, και Βιολογίας και την πλουσιότερη ελληνική Βοτανολογική Συλλογή. Χάθηκε και το Αρχείο του Βαρβακείου Λυκείου, του Διδασκαλείου Μέσης Εκπαιδεύσεως του Προτύπου Κλασσικού Γυμνασίου και του Ελληνικού Σχολείου. 

 Την ίδια μέρα οι Βρετανοί μαζί με τους Ριμινίτες επιτεθήκαν από το πρωί στις θέσεις του ΕΛΑΣ στο Βύρωνα και τη Καισαριανή.

 Την ίδια μέρα ξεκίνησε γενική επίθεση κατά του Βύρωνα και της Καισαριανής.

 Παράλληλα οι Βρετανοί επιτέθηκαν στη γραμμή Κατσιπόδι—Δουργούτι— Γούβα-λόφος του Αρδηττού και οι ΕΛΑΣίτες συμπτύχτηκαν κατά μήκος της οδού Ηλιουπόλεως. Κατά το μεσημέρι ο ΕΛΑΣ αναγκάστηκε να υποχωρήσει από τη γραμμή Ηλιουπόλεως και να εγκαταλείψει το Δουργούτι και το Νέο Κόσμο .

Ο Λόχος του Παγκρατίου είχε αποκοπεί μέσα στο Παναθηναϊκό στο Στάδιο αλλά οι Βρετανοί τους άφησαν να φύγουν προς το Υμηττό.

Οι Βρετανοί χτύπησαν και τις θέσεις των ΕΛΑΣιτών στο Περιστέρι, όπου υπήρξαν και θύματα μεταξύ των αμάχων άμαχοι.

 Η ΡΑΦ επιτέθηκε με πολυβολισμούς και σε συγκεντρώσεις ΕΛΑΣιτών στους Αμπελόκηπους καθώς προσπαθούσαν να προωθηθούν προς την Καισαριανή. 

Οι απώλειες του ΕΛΑΣ ήταν μεγάλες.

 Στις 28 Δεκεμβρίου κατά τις 4 το απόγεμα μπήκανε έφιπποι στα Ιωάννινα, τα οποία είχε καταλάβει από τις 23 Δεκέμβριου η λεγόμενη ΙΧ Μεραρχία του ΕΛΑΣ , ο Βελουχιώτη και ο Σαράφης, προερχόμενοι από το στρατηγείο τους στο Μέτσοβο.

Την ίδια μέρα δόθηκε εντολή στις δυνάμεις του ΕΑΛΣ που είχαν εκστρατεύσει στην Ήπειρο να κατευθυνθούν προς την Αθήνα. 

 Η ΚΕ του ΕΑΜ στις 28 Δεκέμβρη προσπάθησε με γράμμα της προς τον Δαμασκηνό, να δικαιολογήσει την αρπαγή των Ομήρων ζητώντας του να μεσολαβήσει για την αμοιβαία απελευθέρωση των ομήρων.

 Η ΚΕ του ΕΑΜ έλεγε, ότι «... οι Άγγλοι και αι κυβερνητικαί αρχαί από της πρώτης ημέρας της παρούσης ανωμάλου καταστάσεως προέβησαν εις αθρόας συλλήψεις πολιτών, μεταξύ των οποίων πολλοί γέροντες, γυναίκες και παιδιά…Το ΕΑΜ παρά την ανωτέρω κατάστασιν, δεν προέβη εις ανάλογα μέτρα μέχρι προ δεκαημέρου περίπου, οπότε προ των εντεινομένων τρομοκρατικών μεθόδων των αντιπάλων ηναγκάσθη υπεραμυνόμενον της ζωής και της ακεραιότητος των κρατουμένων χιλιάδων οπαδών του, να προβεί και αυτό εις την σύλληψιν αριθμού τινός προσώπων κατά μεγάλην πλειοψηφίαν δωσιλόγων…» 

 Αυτή ηταν η πολιτική κάλυψη της «ομηρίας» που την χαρακτήρισε μετά ως λάθος το ΚΚΕ, αλλά ποτέ δεν παραδέχθηκε ότι δόθηκε εντολή για «υπερβασίες και αγριότητες», και για τις εκτελέσεις των Ομήρων. 

 Το ΚΚΕ, (η ΚΕ του ΕΑΜ) σε ένδειξη καλής θέλησης διέταξε αυθημερόν «αυτοπροαιρέτως και μονομερώς», την απόλυση «των μη βαρυνομένων ατομικώς με εγκλήματα γυναικών, καθώς και εκείνων που είναι πιο εξασθενισμένοι, ανεξάρτητα από φύλο και ηλικία» (Διαταγή υπ’ αρ. 712/28.12.44). 

 Στις 9.30 το βράδυ δόθηκε από τον ΕΛΑΣ το σύνθημα της υποχώρησης με κατεύθυνση τον Υμηττό και σύμπτυξη στο Κορωπί-Λιόπεσι .