18 Νοεμβρίου 1940 . 22η ημέρα του Πολέμου. Ο Χίτλερ είπε στους Ιταλούς να τα βρουν με την Ελλάδα αλλά ο Μουσολίνι μιλούσε στη Ρώμη για μακροχρόνιο πόλεμο

Μια εικόνα για τις πραγματικεςπολιτικές και στρατιωτικές διαστάσεις των τότε γεγονότων

18 Νοεμβρίου 1940 . Ο Αδόλφος Χίτλερ δέχτηκε στο Μπέργκχοφ (Ομπερσάλτσμπεργκ) τον γαμπρό του Μουσολίνι και υπουργό Εξωτερικών Γκαλεάτσο Τσιάνο, προκειμένου να συζητήσουν για την Ιταλική εισβολή στην Ελλάδα. 
Ο Χίτλερ, ήταν έξω φρενών με τον Μουσολίνι και τον Τσιάνο, και του είπε ότι η Ιταλία δεν έπρεπε να εκτρέψει τις δυνάμεις της στην Ελλάδα από τη Βόρεια Αφρική, και τόνισε να μην περιμένουν καμιά γερμανική βοήθεια, επειδή για τη Γερμανία υψηλή στρατηγική προτεραιότητα είχε η Βόρεια Αφρική, και όχι η Ελλάδα, και ότι η διάσωση του γοήτρου του Μουσολίνι δεν είχε προτεραιότητα για την Γερμανία.
 Ο Χίτλερ ενημέρωσε τον Τσάνο και για τις συνομιλίες του με τον Μπόρις της Βουλγαρίας και του είπε να μην περιμένουν επίθεση των Βουλγάρων στη Μακεδονία. 
Ο Χίτλερ, «έβρισε» τον Τσιάνο για την ευκαιρία που έδωσαν οι Ιταλοί στους Βρετανούς, να εισέλθουν στην Ελλάδα και να δημιουργήσουν μια αεροπορική βάση στην Αθήνα, από την οποία βρίσκονταν σε απόσταση βολής οι πολύτιμες πετρελαιοπηγές της Ρουμανίας.
 Ο Χίτλερ τόνισε στον Τσιάνο ότι η Ιταλία θα έπρεπε να βρει μόνη της διέξοδο από το φιάσκο, κλείνοντας ακόμη και ειρήνη με τους Έλληνες, και ότι η Γερμανία δεν θα έκανε τίποτα για να διασώσει την εικόνα του Μουσολίνι.
 Ο Χίτλερ που είχε υπόψη του την Έκθεση του Γερμανού Πρέσβη στην Αθήνα πρίγκιπα Φον Έρμπαχ, που διαβιβάστηκε στο Βερολίνο στις 15 Νοεμβρίου 1940, η οποία ευθέως κατηγορούσε την Ιταλία ότι με την επίθεση της κατά της Ελλάδος εξυπηρετούσε τα σχέδια των Άγγλων, και αναγνώριζε και τα ιστορικά δίκαια της Ελλάδος στην Βόρειο Ήπειρο , τόνισε στον Τσιάνο , (με βάση τις πληροφορίες που είχε διαβιβάσε η γερμανική πρεσβεία των Αθηνών), ότι γνώριζε για τα εκατομμύρια λιρέτες που έφαγαν οι άνθρωποί του για να δωροδοκήσουν Έλληνες πολιτικούς και στρατηγούς να μην αντισταθούν στην ιταλική εισβολή.
Τα ίδια περίπου έλεγε και τα αμερικανικό πρακτορείο που μετέδωσε τις φωτογραφίες από τη συνάντηση. 
"German/Italian Relations: Italian Foreign Minister Count Ciano travels to the Obersalzberg for a meeting with Adolf Hitler. It is not a happy meeting. Hitler is irate that the Italians have invaded Greece and thus brought that country into the war. His real concern, though, is always the British. The problem for Hitler with the invasion of Greece is not the failed Italian offensive itself; it is that the Italian/Greek war now has given the British a reason to set up air bases in Greece. This Hitler cannot abide, because they are within range of the Romanian oil fields. Hitler's absolute priority at all times is the protection of the oil fields centered around Ploesti, Romania, because they essentially fuel the entire Wehrmacht and are irreplaceable. The new RAF presence on mainland Greece threatens those oil installations, he tells Ciano. Hitler at this point still is uncertain what to do about Greece: either pledge neutrality, or invade. In particular, he hopes to avoid invading Yugoslavia".  Την ίδια ημέρα που ο Τσιάνο μιλούσε με τον Χίτλερ στο Ομπερσάλτσμπεργκ,
 ο Μουσολίνι που αισθανόταν την πολιτική αμφισβήτηση από την αποτυχία της επίθεσης κατά της Ελλάδας και από την αγγλική αιφνιδιαστική επίθεση στον ναύσταθμο του Τάραντα, στις 11Νοεμβρίου , κάλεσε στη Ρώμη στις 18 Νοεμβρίου, όλες της επαρχιακές Επιτροπές του φασιστικού Κόμματος και οργάνωσε μια «λαϊκή συγκέντρωση» στην Πιάτσα Βενέτσια για να «γιορτάσει» τα πέντε χρόνια από την επιβολή οικονομικών κυρώσεων στην Ιταλία, από την Κοινωνία των Εθνών, για την εισβολή στην Αβησσυνία. 

Ο Μουσολίνι μίλησε από το μπαλκόνι του, στο Παλάτσο Βενέτσια, σε μια τραγικά άδεια Πλατεία, που δεν θύμιζε σε τίποτα την παλλαϊκή συγκέντρωση του Ιουνίου. Η ομιλία του μεταδόθηκε από την ιταλική ραδιοφωνία. Για την επίθεση στην Ελλάδα ο Ντούσε υποσχέθηκε στα μέλη του Φασιστικού Κόμματος «Νίκη», και μακροχρόνιο πόλεμο, λέγοντας: « Σας είχα ειπεί ότι θα τσακίσουμε τα νεφρά του Νέγκους. Τώρα με την ίδια απόλυτη βεβαιότητα σας λέγω ότι θα τσακίσουμε τα νεφρά της Ελλάδος. Σε δυο, τρείς ή δώδεκα μήνες, δεν έχει σημασία.
Ο πόλεμος μόλις άρχισε. Έχουμε τα μέσα και τους άνδρες για να συντρίψουμε κάθε ελληνική αντίσταση. Η Αγγλική βοήθεια δεν θα μπορέσει να μας εμποδίσει, ούτε να σώσει τους Έλληνας από την καταστροφή που θέλησαν και που αποδείχθηκαν άξιοι να υποστούν. 
Το να σκεφθή κανείς διαφορετικά η να αμφιβάλλει θα σήμαινε ότι δεν με γνωρίζει. Άπαξ και ξεκινήσω δεν σταματώ πλέον μέχρι το τέλος. 
Τους 372 νεκρούς, τους 1082 τραυματίες, και τους 650 αγνοούμενους κατά την διάρκεια των δέκα πρώτων ημερών του αγώνος εις το Ηπειρωτικό μέτωπο, θα τους εκδικηθούμε».

Ο Μουσολίνι, κατηγόρησε την Ελλάδα, σαν υπεύθυνη για την εισβολή των Ιταλών, επειδή ήταν σύμμαχος της Μεγάλης Βρετανίας, και «ύπουλος εχθρός της Ιταλίας», και απέδωσε την αποτυχία της επίθεσης στην φύση του εδάφους της Πίνδου. 
Ο Μουσολίνι , είπε ότι ο Έλληνας Βασιλιάς ήταν Άγγλος, και η ελληνική πολιτική ηγεσία αγγλόφιλη και ότι το Γερμανικό επιτελείο (και όχι οι Ιταλοί πράκτορες) γνώριζε από τον Μάιο ότι «η Ελλάς είχε προσφέρει στους Αγγλογάλλους όλες τις ναυτικές της βάσεις». 
Για την αποτυχία των επιχειρήσεων στην Ήπειρο δικαιολογήθηκε ότι « τα κακοτράχαλα βουνά της Πίνδου και οι λασπώδεις χαράδρες δεν ήταν πρόσφορο έδαφος δια τον «αστραπιαίο πόλεμο» που ζητούσαν οι αδιόρθωτοι πιστοί της στρατηγικής του γραφείου «που παίζουν με τα σημαιάκια στους χάρτες». 
«Καμία ενέργεια είτε εμού , είτε της κυβερνήσεως μου, δεν αφορούσε σε αστραπιαίο πόλεμο. 
Ούτε ποτέ εγώ σας υποσχέθηκα κάτι τέτοιο . Δεν νομίζω ότι αξίζει τον κόπο να διαψεύσω όλες τις πληροφορίες της Ελληνικής προπαγάνδας και των αγγλικών μεγαφώνων της», είπε. Το μέγεθος της πολιτικής ήττας του Μουσολίνι φαίνεται από την ανάγκη του να διαψεύσει ότι εκείνος σχεδίασε αστραπιαίο πόλεμο 15 ημερών. 
Ο Μουσολίνι ισχυρίστηκε ακόμα ότι, « οι Έλληνες μισούν την Ιταλία, όπως κανείς άλλος λαός» και ότι «επί του γελοίου αυτού μίσους, στηρίχτηκε η ελληνική πολιτική των τελευταίων ετών», και πρόσθεσε ότι, «το μίσος αυτό εκ πρώτης όψεως φαίνεται ανεξήγητο, είναι όμως γενικό, βαθύ, άσβεστο εις όλας τας τάξεις, εις όλας τας πόλεις, εις τα χωριά, είς τα άνω, εις τα κάτω, παντού! Το γιατί είναι μυστήριο. 
Ίσως, επειδή ο Σανταρόζα έφυγε από το Πεδεμόντιο για να πεθάνει ηρωικά στην Σφακτηρία για την Ελλάδα. Ίσως γιατί ένας Γαριβαλδίνος από το Φορλί,
 ο Αντώνιο Φράττι, επανέλαβε αυτή τη θυσία μετά εβδομήντα έτη πέφτοντας μαχόμενος στο Δομοκό». 
Βέβαια ο Μουσολίνι ξέχασε ότι ο Σανταρόζα δεν ήταν Ιταλός αλλά εβραίος και καρμπονάρος πράκτορας των Άγγλων. Άλλωστε πράκτορας των Άγγλων ήταν και ο ίδιος ο Ντούτσε και ο κομμουνιστής γαμπρός του.

Στο Μέτωπο Μόραβα-Ιβάν , στις 18 Νοεμβρίου, στον χώρο ευθύνης του Γ΄ Σ.Σ., το απόσπασμα Μπεγέτη της IX Μεραρχίας κινήθηκε προς τη Ντάρζα ενώ ταυτόχρονα τµήµατά του κατέλαβαν τα χωριά Ντρένοβο και Μπίγλα. 
Παράλληλα, το πυροβολικό του αποσπάσµατος είχε καταφέρει από τις πρωινές ώρες της 18ης Νοεμβρίου να θέσει υπό τα πυρά του την οδό Ερσέκας – Κορυτσάς καθώς και τους στρατώνες και το αεροδρόµιο της Κορυτσάς. 
Από τη στιγµή που τα περίχωρα της Κορυτσάς και η οδός προς την Ερσέκα τέθηκαν υπό τα πυρά του ελληνικού πυροβολικού, οι ιταλικές δυνάµεις άρχισαν να αποσύρονται από την περιοχή σταδιακά.

 Η I Μεραρχία, επανήλθε στην Ερσέκα διορθώνοντας το σφάλμα της προηγουμένης. Την ίδια ηµέρα, Αλβανός Υπολοχαγός των Ιταλικού Στρατού, που είχε συλληφθεί αιχμάλωτος ανακρινόμενος απεκάλυψε ότι είχε δοθεί εντολή στις ιταλικές δυνάµεις για αποχώρηση από τη γραµµή Χότιτσε – Τσαγκόνι, µε συνέπεια να εκλείψει ο κίνδυνος της επίθεσης ιταλικών τεθωρακισμένων µετά τη διάβαση της στενωπού. Θέλοντας να εκμεταλλευτεί την πληροφορία, ο Τσολάκογλου διέταξε απόσπασµα της XIII Μεραρχίας, που έμπαινε στον αγώνα εκείνη ακριβώς την ημέρα, να επιτεθεί στην κατεύθυνση Καπετσίτσα – κορυφογραµµή Μόραβας – Ζεµλακ και να βρεθεί στα νώτα της διάβασης Τσαγκόνι. Το πρώτο κλιµάκιο των δυνάµεων της Μεραρχίας έφτασε στο Χότσιστε όπου καθηλώθηκε από ισχυρά ιταλικά πυρά χωρίς να έχει καµιά υποστήριξη από πυροβολικό ούτε επαφή µε τη διοίκηση της Μεραρχίας. Το δεύτερο κλιµάκιο του αποσπάσµατος, παρότι δέχτηκε µόνο αεροπορικούς βοµβαρδισµούς αλλά χωρίς να υπάρχει καµία πίεση από τον εχθρό, καταλείφθηκε το μεσημέρι της 18ης Νοεμβρίου, από πανικό και άρχισε να συµπτύσσεται µε πλήρη αταξία. 
Το σύνθηµα για άτακτη υποχώρηση δόθηκε από έναν Υπίατρο και η όλη κατάσταση επηρέασε ψυχολογικά και τον ∆ιοικητή του αποσπάσµατος ο οποίος πίστεψε ότι είχε απολέσει το σύνολο των δυνάµεών του και έχασε τον έλεγχο των τµηµάτων του. Για τα γεγονότα αυτά καταδικάστηκε από στρατοδικείο και αυτοκτόνησε στις 25 ∆εκεµβρίου 1940. Το Γεν. Στρατηγείο απομάκρυνε τους υπευθύνους και ανέθεσε τη διοίκηση της ΧΙΙΙ μεραρχίας στον ίσαμε τότε Αρχηγό πυροβολικού του Σώματος, τον υποστράτηγο Σωτ. Μουτούση. Παράλληλα, το Γενικό Στρατηγείο διέθεσε στο ΤΣ∆Μ τον (Παπαγικό) ∆ιοικητή του ∆΄ Σ.Σ., Αντιστράτηγο Γεώργιο Κοσµά, µε το απαραίτητο επιτελείο , ώστε να αναλάβει τη διοίκηση του αριστερού της διατάξεως του Γ΄ Σ.Σ. στο οποίο ενεργούσαν οι X και XI Μεραρχίες. Η νέα αυτή διοίκηση πήρε τον τίτλο «Οµάς Μεραρχιών Κ».

 Η ελληνική αεροπορία που προσπάθησε να υποστηρίξει την επίθεση των ελληνικών δυνάμεων είχε δυο απώλειες . Ο Επισμηνίας ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΒΑΛΚΑΝΑΣ της 23ης Μοίρας διώξεως με αεροσκάφος PZL ενεπλάκη σε αερομαχία με ιταλικά αεροπλάνα διώξεως στην περιοχή του Ιβάν , βορειοανατολικά της Κορυτσάς. Το αεροσκάφος του ανεφλέγη . Επίσης ο Σμηναγός ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΙΑΝΝΙΚΩΣΤΑΣ της 22ης Μοίρας Διώξεως με αεροπλάνο PZL, σκοτώθηκε , κατά τη διάρκεια αερομαχίας πάνω από τον περιοχή του Ιβάν. 

Στο χώρο ευθύνης της 8ης Μεραρχίας οι Ιταλοί μετά την κατάληψη του υψώματος του ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ ΚΡΥΟΝΕΡΙΟΥ υποχώρησαν σε όλη τη γραμμή και οργανώθηκε αμυντικά στα υψώματα ΔΕΡΒΕΝΑΚΙΟΥ. Το 15ο Συν/μα κατόπιν σκληρού αγώνος κατέλαβε τα υψωμάτα ΖΑΡΑΒΙΝΑΣ και ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ και τέθηκε σε καταδίωξη του εχθρού προς ΔΕΛΒΕΝΑΚΙ και ΠΟΓΩΝΙΑΝΗ. Στο παραλιακό μέτωπο η Σιένα άρχισε να οπισθοχωρεί προς την Κονίσπολη.


Ένα απίστευτο και μοναδικό γεγονός. Καταδίωξη και σύλληψη τεθωρακισμένου από πεζούς Εύζωνες του 5/42*

*Από το Πολεμικό Ημερόλογιο του εφέδρου επιλοχία Ηλία Γ. Κωστή

"....Την 3ην μ.μ. εμφανίζονται τρία εχθρικά άρματα μάχης ελαφρά επί της Δημοσίας οδού ΔΕΛΒΕΝΑΚΙΟΥ με κατεύθυνση τη ΛΙΜΝΗ ΖΑΡΑΒΙΝΑΣ. Πολυβολούν το δάσος της στενωπού που υπερασπίζει ο 5ος και 6ος Λόχοι μας. Αντιαρματικά δεν έχομεν. Αλλά η εξουδετέρωσίς των επιχειρείται με τον εξής περίεργο και τολμηρό τρόπο.
Διμοιρία του 5ου Λόχου στήνει ενέδραν εκατέρωθεν της οδού που επρόκειτο να περάσουν και σε σημείο που ήταν αδύνατος η στροφή των αλλά και δύσκολος η χρήσις των πολυβόλων των. Βάδιζαν δε πολύ κοντά μεταξύ των. Όταν έφτασαν, οι τσολιάδες εξαπολύουν βροχήν χειροβομβίδων εκ των όπισθεν και πλαγίως με σκοπό την καταστροφήν των ερπιστριών των με αποτέλεσμα τα δύο πρώτα να ακινητοποιηθούν και οι οδηγοί παραδίδονται. Το τρίτο αναπτύσει ταχύτητα και προχωρεί.
Το καταδιώκουν οι στρατιώτες με τα ατομικά των όπλα, πυροβολώντας συνεχώς και άνευ σχεδόν σκοπεύσεως. Μετά απόστασιν 200 περίπου μέτρων εις μίαν στροφήν, το εγκαταλείπει
ο χειριστής του και μπαίνει στο πικνό δάσος. Κυκλώνεται όμως και συλλαμβάνεται κρυμμένος κάτω από ένα πικνό θάμνο σαν λαγός.
Τον οδήγησαν  στο άρμα του και τον έβαλαν να σβήσει την μηχανήν του. Το αν παρεδόθησαν  από φόβο ή λόγω της  καταστροφής των ερπιστριών των, ουδείς ενδιαφέρθει να  διαπιστώσει.

Επί τέλους ύστερα από 21 ημέρες φθάνουν οι ενισχύσεις μας. Ήλθε το ΙΙΙ/36 Τάγμα του 36ου Συν/τος Λαμίας. Παραμένει όμως ως εφεδρεία μέχρι να πάρει το βάπτισμα πυρός. Φαίνεται πολύ ενθουσιασμένο, το ίδιο και μας φέρνει τον ενθουσιασμό, τα χαιρετίσματα και τα συγχαρητήρια του λαού δια τας νίκας μας και πολλά άλλα.
Το ίδιο βράδυ άκουσα τη μελωδία των τραγουδιών της Βέμπο. Τα λόγια μου ήταν γνωστά από γράμματα φίλων και φιλενάδων".


Στις 18 Νοεμβρίου 1940, οι Ιταλοί απάντησαν στην επίθεση που οργάνωσαν και πραγματοποίησαν Σαμιώτες εναντίον του ιταλικού φυλακίου στο Αγαθονήσι, που βρίσκονταν υπό ιταλική κατοχή από το 1911, στις αρχές του ελληνοϊταλικού πολέμου. Τρία ιταλικά πλοία βομβάρδισαν το Τηγάνι (σημ. Πυθαγόρειο), και έξι ιταλικά αεροπλάνα βομβάρδισαν το λιμάνι του Βαθιού (σημ. Σάμος) για περίπου μισή ώρα. Η εφημερίδα ΑΙΓΑΙΟΝ που είχε το ρεπορτάζ έγραφε: «Ερρίφθησαν πολλαί βόμβαι διαφόρων διαστάσεων. Τινές εκ τούτων ήσαν πλέον των 200 κιλών. … Εφονεύθη έν άτομον και ετραυματίσθησαν ελαφρώς δύο άλλα, υπέστησαν δε καταστροφάς οικήματά τινα…. Μερική καταστροφή υπέστη και η οιναποθήκη της Ένωσης Οινοποιητικών Συνεταιρισμών Σάμου (ΕΟΣΣ), στο Τηγάνι». 
Η Ιταλική αεροπορία βομβάρδισε επίσης την Πρέβεζα.

Στην Αθήνα, στις 18 Νοεμβρίου 1940 , στις τέσσερις το απόγευμα έφθασε στον Σταθμό Λαρίσης το πρώτο νοσοκομειακό τρένο, ειδικά διασκευασμένο για τη μεταφορά των τραυματιών. Δεν το είχαν γράψει οι εφημερίδες και δεν είχε ανακοινωθεί από το ραδιόφωνο μέχρι το μεσημέρι. Η είδηση κυκλοφόρησε μετά τις τρεις το απόγευμα και το έμαθαν από στόμα σε στόμα ότι , «φτάνουν οι λαβωμένοι»,. και εκείνοι που δεν είχαν ραδιόφωνο. Η οδός Δηλιγιάννη και η περιοχή μπροστά από τον Σταθμό πλημμύρισε κόσμο. Όταν βγήκαν τα νοσοκομειακά επικράτησε απόλυτη και ευλαβική σιγή για λίγα λεπτά και ακολουθήσε ένα ασυγκράτητο παραλήρημα. 

Ποτέ άλλοτε οι δρόμοι της Αθήνας δεν είδαν τόσο κόσμο, από τις χιλιάδες που ξεχύθηκαν για να προϋπαντήσουν, να ζητωκραυγάσουν και να ενθαρρύνουν τα τραυματισμένα παλικάρια. Δεκάδες χιλιάδες λαού στήθηκαν κατά μήκος των οδών απ’ όπου θα περνούσε η πομπή των ασθενοφόρων. 

Αλλά η κοσμοπλημμύρα απλώθηκε στην Αγίου Κωνσταντίνου, στην Ομόνοια, στη Σταδίου στην πλατεία Συντάγματος και έφτανε μέχρι τα νοσοκομεία στους Αμπελοκήπους και στον Ερυθρό Σταυρό.