Η δολοφονία του φιλογενούς Παναγιώτη Κρεββατά

Στις 16/28 Νοεμβρίου 1822,δολοφονήθηκε από τους αγγλόφιλους ο φιλογενής Παναγιώτης Κρεββατάς, στην περιοχή Κυανή Σκάλα, κοντά στη γέφυρα Κοπάνου, στον ποταμό Ευρώτα. Ήταν μια από τις πολιτικές δολοφονίες που έγιναν κατά την ελληνική επανάσταση. Όπως οι δολοφονίες του Υδραίου Αντώνη Οικονόμου, που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εξέγερση των πληρωμάτων, της Μπουμπουλίνας, του Οδυσσέα, του Πάνου Κολοκοτρώνη, και του Ιωάννη Καποδίστρια.

Ο Παναγιώτης Κρεββατάς του Δημητρίου, γεννήθηκε το 1785 στην Σπάρτη και καταγόταν από Βυζαντινή αρχοντική οικογένεια που είχε εγκατασταθεί στη Λακωνία τον 14ο αιώνα. Ο συνονόματος παππούς του ,Παναγιώτης Κρεββαττάς, στα Ορλοφικά , το 1769, κήρυξε πρώτος το σύνθημα του πολέμου κατά των Τούρκων.

 Δάσκαλός του ήταν ο ιεροκήρυκας Μάξιμος. Πήγε για σπουδές στην Ιταλία, αλλά αναγκάστηκε να τις διακόψει και να επιστρέψει, όταν πέθανε ο πατέρας του και έγινε πρόκριτος του Μυστρά, ενώ παράλληλα στράφηκε και προς το εμπόριο με επιτυχία. Μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία από τον Χριστόφορο Κορνήλιο το 1818.

Στις 10 ή 13 Μαρτίου 1821 μετείχε στη σύσκεψη των προκρίτων, που έγινε στην Αγία Λαύρα και επέστρεψε στον Μυστρά για να προετοιμάσει την εξέγερση στις 26 Μαρτίου, μαζί με τον Αντώνιο Νικολόπουλο και τον Πέτρο Βαρβιτσιώτη.
Στις 26 Μαΐου 1821 πήρε μέρος στη Συνέλευση των Καλτεζών , (20 Μαΐου 1821 - 26 Μαΐου 1821) και εκλέχτηκε μέλος της Πελοποννησιακής Γερουσίας. Οργάνωσε την επιμελητεία του στρατόπεδο των Βερβαίνων και συμμετείχε στην πολιορκία της Τριπολιτσάς και ήταν από τους πρώτους που μπήκαν στην πόλη, ενώ τον Δεκέμβριο τού 1821 πήρε μέρος στην πολιορκία της Κορίνθου.
Το 1822 έγινε μέλος του Βουλευτικού και παραχώρησε την αρχηγία των όπλων του Μυστρά στον Παναγιώτη Γιατράκο.

Ο Παναγιώτης Κρεββατάς ήταν ο μόνος απ' όλους τους βουλευτές και τους προεστούς που πολέμησε τον Δράμαλη. Μετά την κατάληψη από τον Δράμαλη της Ακροκόρινθου (8/20 Ιουλίου), στις 9/21 Ιουλίου 1822 συναντήθηκε με τον Θ. Κολοκοτρώνη και έδωσαν τα χέρια να μείνουν πιστοί φίλοι εκπληρούντες στο ακέραιο το χρέος τους «προς την κινδυνεύουσα πατρίδα». Ο Θ. Κολοκοτρώνης του ζήτησε να χρηματοδοτήσει τη συγκέντρωση στρατιωτών και την αγορά πολεμοφόδιων, πράγμα που έγινε αμέσως αποδεκτό.

Στις 10/22 Ιουλίου του 1822 στον Αχλαδόκαμπο, στο Χάνι του Αγά πασά, έγινε το πολεμικό συμβούλιο για την απόκρουση της εισβολής του Δράμαλη, στο οποίο έλαβαν μέρος οι, Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Πέτρος Μαυρομιχάλης, Δημήτριος Υψηλάντης, ο Αρχιμανδρίτης Φλέσσας, ο Πάνος Κολοκοτρώνης, ο Διονύσιος Ευμορφόπουλος, τα παιδιά του Πέτρου Μαυρομιχάλη, Γιωργάκης και Ιωάννης, καθώς και οι Λακεδαιμόνιοι Παναγιώτης Κρεββατάς, Αντώνιος Κουμουστιώτης, Πέτρος Αναγνωστόπουλος (Μπαρμπιτσιώτης), Ανδρέας και Θεόδωρος Ζαχαρόπουλος.

Ο Κρεββατάς με την πατριωτική του στάση, προκάλεσε τον φθόνο και το μίσος των αγγλόφιλων προεστών που δεν μπορούσαν να του συγχωρήσουν ότι εγκατέλειψε την τάξη τους κι εντάχθηκε στην παράταξη των «στρατιωτικών». Όπως γράφει στα «Απομνημονεύματά» του ο Νικόλαος Σπηλιάδης, «ζώντος αυτού και ηνωμένου μετά του Κολοκοτρώνη δεν ηδύναντο ο Ζαΐμης είτε άλλοι ολιγαρχικοί να πράξωσιν ό,τι ήθελον, ουδ’ οι Γιατράκοι να μεταχειρίζωνται ιδιοτελώς τα όπλα και τα εισοδήματα της επαρχίας του Μιστρά».

Ο Κρεββατάς σκόπευε να αφαιρέσει την αρχηγία των όπλων του Μυστρά από τον Παναγιώτη Γιατράκο που ήταν εχθρός του Κολοκοτρώνη, και ειχε αποφασίσει να την αναθέσει στον Τουρκοφάγο Νικηταρά.

Στις 16 Νοεμβρίου 1822 άνθρωποι του Γιατράκου, με κύριο οργανωτή τον αδελφό του Γεώργιο, έστησαν ενέδρα στον Κρεββατά στην περιοχή Κυανή Σκάλα κοντά στη γέφυρα Κοπάνου, στον ποταμό Ευρώτα και τον σκότωσαν.
Ένας από τους δολοφόνους πιάστηκε και ομολόγησε στην Τριπολιτσά, αλλά η κυβέρνηση Μαυροκορδάτου όχι μόνο τούς άφησε ατιμώρητους, αλλά δύο μήνες αργότερα προήγαγε τον Γεώργιο Γιατράκο στο βαθμό του στρατηγού.