31/10/16

18/31 Οκτωβρίου 1912 Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΟΥ ΓΗΔΑ. (Αλεξάνδρεια Ημαθίας)

Οι Τούρκοι που υποχωρούσαν περνούσαν δύο ολόκληρα μερόνυχτα από τη σιδερένια γέφυρα στο Νησέλι. Όταν ολοκληρώθηκε η υποχώρηση, ανατίναξαν τη γέφυρα του Αλιάκμονα, στις 16/29 Οκτωβρίου , χωρίς όμως να την καταστρέψουν . Επανήλθαν στις 17/30.
Ο μπέης του Γηδά Ναζίμ, δεν έφυγε μαζί με το στρατό. Τον σκότωσαν το ίδιο βράδυ κάποιοι Γκριτζαλιώτες και το πτώμα του βρέθηκε την άλλη μέρα στον Αλιάκμονα.
Η ΙΙΙ Μεραρχία έστειλε αναγνώρισιν προς Γιδά – Σχοινά που έφθασε μέχρι τη Ρέσιανη (Βρυσάκι), κι από εκεί τηλεγράφησε, ότι «εκ πληροφοριών [από χωρικούς], τα χωρία Σχοινά, Γηδάς είναι ελεύθερα εχθρού, περίπολοι ιππικού ανεφάνησαν υποχωρήσασαι. Ο ανθυπίλαρχος Παπαφλέσσας εκτελέσας την αναγνώρισιν, ανέφερεν ότι μικρά εχθρικά τμήματα ευρίσκονται πέραν Γιδά. Κατά την αναγώρισιν ταύτην συνέλαβεν έναν αξιωματικόν του ιππικού ως και 3 οπλίτας […]»
Στις 04.20 το πρωί της 18ης/31 Οκτωβρίου το 8ο Τάγμα Ευζώνων της VIIης Μεραρχίας , με επικεφαλής τον Ελευθέριο Μαυρογένη κατέλαβε τη γέφυρα στο Νησέλι και συνέχισε την προέλαση με κατεύθυνση προς τον Γηδά και εισήλθαν αυτοί ως ελευθερωτές.
Ήταν Πέμπτη, 18 Οκτωβρίου 1912, με το παλιό ημερολόγιο, ώρα 9 το πρωί.
Οι Πρόσκοποι προωθήθηκαν προς Λιανοβέργι, όπου έφθασαν χωρίς επεισόδιο. […]

Οι κάτοικοι του χωριού έκαναν σαν τρελοί από τη χαρά τους, βλέποντας τους Έλληνες στρατιώτες. Η υποδοχή και ο ενθουσιασμός δεν περιγράφεται, αγκαλιάσματα, φιλιά, ζητωκραυγές και άλλα [...]». […] Αμέσως άρχισαν να χτυπάνε την καμπάνα της εκκλησίας της Παναγίας χαρμόσυνα, όπως το Πάσχα την ώρα της Ανάστασης και ακολούθως έγινε αυθόρμητη δοξολογία. Μετά συγκεντρώθηκαν όλοι στον χώρο της παλιάς αγοράς (δηλ. μπροστά στον ανοικτό χώρο του πρώην ξενοδοχείου "Δωδώνη"), κατέβασαν την τουρκική ημισέληνο, ζητωκραυγάζοντας για την λευτεριά τους, ξέσκιζαν και ποδοπατούσαν τα φέσια, που ήταν υποχρεωμένοι να φοράνε μέχρι τότε. Στο τέλος, γλέντησαν όλοι μαζί, χορεύοντας πάνω στα ξεσκισμένα φέσια.
Ο ιερέας Παπαντώνης οδήγησε τον Ελευθέριο Μαυρογένη στις αποθήκες του μπέη, για να πάρουν τα αποθηκευμένα δημητριακά. Εκεί βρήκαν κρυμμένους δύο αγροφύλακες, που δεν είχαν φύγει με τους άλλους Τούρκους.
Ο ένας από αυτούς, ο Ζεκίρ, ζήτησε να γίνει Χριστιανός και ο Μαυρογένης, τον βάφτισε Λεφτέρη.
Το σιτάρι, που πήραν από τις αποθήκες, το μοίρασαν στις οικογένειες του χωριού, ενώ άλλες ποσότητες τις άλεσαν αμέσως κι έδωσαν το αλεύρι στις γυναίκες, με την εντολή να ζυμώσουν ψωμιά για τον στρατό. Ο Ελ. Μαυρογένης το βράδυ έμεινε στο άδειο κονάκι του μπέη.» Περί το μεσημέρι έφθασε και πέρασε τη γέφυρα Νησελίου και το Τάγμα Κρητών υπό τον Αλεξάκη.
Λίγο αργότερα κατέφθασε και ο επικεφαλής της κύριας φάλαγγας λόχος Μηχανικού, ο οποίος επιλήφθηκε του έργου της αποτεράτωσης της επισκευής της γέφυρας, δια της οποίας αμέσως μετά διήλθε το 19ο Σύνταγμα Πεζικού, το οποίο κατευθύνθηκε στην Κορυφή και εγκαταστάθηκε εκεί, με προφυλακές προς το Πλατύ και Τρίκαλα.

1 σχόλιο:

Ανώνυμος είπε...

Να δούμε τα γίδια πότε θα απελευθερωθούν... Ειδικά αυτοί που ψηφίζουν ακόμη ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ...