22 Ιανουαρίου 1949. Η σφαγή των Κομμουνιστών στον Άγιο Βασίλειο Κυνουρίας

Όταν εκδηλώθηκε η επίθεση των κομμουνιστών κατά της φρουράς του Λεωνιδίου στις 21 Ιανουαρίου, ο υποστράτηγος Θωμάς Πετζόπουλος διέταξε να σπεύσουν προς ενίσχυση , η Γ' Μοίρα Καταδρομών από την Τρίπολη με διοικητή τον ταγματάρχη Περ. Παπαθανασίου και η Δ' Μοίρα Καταδρομών από τη Σπάρτη με Διοικητή τον ταγματάρχης Ψαράκη.
Επικεφαλής στις δύο Μοίρες ήταν ο αντισυνταγματάρχης Κώστας Λουµάκης.
Οι 1200 θρυλικοί λοκατζήδες έφτασαν στο χωριό Bαμβακoύ από την νότια πλευρά του Πάρνωνα, αλλά λόγω της υποχωρήσεως των κομμουνιστών έλαβαν εντολή να ανέβουν και να περικυκλώσουν το χωριό Άγιος Βασίλειος διότι «υπήρχαν βάσιμες πληροφορίες και εκτιμήσεις ότι εκεί θα κατέληγαν οι κομμουνσιτές.
Οι Λοκατζήδες μέσα από ρεματιές κατάφεραν και περπάτησαν 14 ώρες και όντας 36 ώρες νηστικοί περικύκλωσαν τον Άγιο Βασίλειο περί ώρα 8:30 βραδινή .
Οι κομμουνιστές, το 1ο Τάγμα της 55ης Ταξιαρχίας του ΔΣΕ, μπήκαν στον Άγιο Βασίλειο περί τις 11:30. Συγκεντρώθηκαν στην πλατεία, δόθηκαν εντολές και οδηγίες ,διαμοιράστηκαν στα σπίτια και έπεσαν ξεροί στον ύπνο.

Γύρω στις 6 το πρωί, φάνηκαν οι αντάρτες σε μικρές ομάδες , να κινούνται από το χωριό προς τα υψώματα, για να εγκαταστήσουν φυλάκια.
Τότε άρχισε η επίθεση.
Στις 8 το πρωί, κάθε αντίσταση ανταρτών μέσα στο χωριό είχε σταματήσει.

Τότε ενημερώθηκαν ότι ισχυρή κομμουνιστική δύναμη ερχόταν από το Παλαιοχώριο. Οι δύο λόχοι της Δ' Μοίρας τους ανέκοψαν και στη συνέχεια με υποχωρητικό αγώνα όλοι οι λόχοι με εναλλαγή τους αντιμετώπιζαν, μέχρι τις 5
το απόγευμα, οπότε διέκοψαν την επαφή μπροστά από το Λεωνίδιο.

Οι κομμουνιστές μέσα στον Άγιο Βασίλη θρήνησαν πολλά θύματα. Εκεί βρισκόταν ολόκληρο το 1ο Τάγμα της 55 Ταξιαρχίας τους, ένας λόχος του 3ου Τάγματος και όλη η επιμελητεία της περιοχής.
Είχαν 208 νεκρούς (μέσα σ' αυτούς ήταν και ο ινστρούχτορας) και 85 αιχμαλώτους, χωρίς να υπολογίζονται οι απώλειες της δύναμης ενισχύσεως από Παλαιοχώρι. 
Όλος ο οπλισμός τους καταστράφηκε.
Ο διοικητής του Τάγματος «καπετάνιος» Αλέκο Τσουκόπουλος διέφυγε αλλά εκτελέστηκε από τους συντρόφους του.
Από πλευράς των Λοκατζήδων φονεύθηκαν:
1) Παπαστεφάνου Κωνσταντίνος του Ιωάννου, στρατιώτης λοκατζής της Γ’ Μοίρας Καταδρομών. Γεννήθηκε στην Τρίσταινα Δωδώνης Ιωαννίνων το 1925.  2) Ζαφειρόπουλος Παναγιώτης του Ζαφείρη, στρατιώτης λοκατζής της Δ' Μοίρας Καταδρομών. Γεννήθηκε στα Περιβόλια Ολυμπίας Ηλείας το 1922. 
3) Ηλιάδης Χρήστος του Στυλιανού, στρατιώτης λοκατζής της Δ' Μοίρας Καταδρομών. Γεννήθηκε στα Πλαταvάκια Σερρών το 1924.
4) Κεφαλωνίτης Φραγκίσκος του Μάρκου, στρατιώτης λοκατζής της Γ’ Μοίρας Καταδρομών. Γεννήθηκε στη Τήνο Κυκλάδων το 1921.
5) Δρούζας Kωνσταvτίνoς του Βασιλείου, Στρατιώτης λοκατζής της Γ’ Μοίρας Καταδρομών. Γεννήθηκε στο Ζευγολατιό Κορινθίας το 1925.
6) Χανδράκης Γρηγόριος του Αριστείδη, στρατιώτης λοκατζής της Γ’ Μοίρας Καταδρομών. Γεννήθηκε στον Πειραιά Αττικής το 1925. 

Οι λοκατζήδες στο Λεωνίδιο, επιβιβάστηκαν στα πλοία Σύμη και Πίνδος που τους μετέφεραν στο Ναύπλιο, και από 'κει σιδηροδρομικώς επέστρεψαν την άλλη μέρα στο Στρατόπεδο τους στην Τρίπολη όπου έτυχαν ενθουσιώδους υποδοχής από πλήθος κόσμου.

Όλα τα γεγονότα της 22ας Ιανουαρίου μπορείτε να τα διαβάσετε εδώ
http://ta-mavra-nea.blogspot.gr/2018/01/22.html