Ο Ζαχαριάδης και το Έπος του 40

Ο Πράκτορας Πλουμπίδης κατήγγειλε ως «χαφιεδική» επιστολή του Ζαχαριάδη της 31ης Οκτωβρίου 1940, και από τη Σωτηρία όπου «παραθέριζε» με εντολή της Ιντέλιτζενς Σερβις προς τον Μανιαδάκη, εξηγούσε σε άρθρο του που δημοσιεύτηκε τον Μάρτιο του 1941 στον «Ριζοσπάστη» της Κεντρικής Επιτροπής , τους λόγους, για τους οποίους ήταν αδύνατον ο Ζαχαριάδης να ήταν ο συντάκτης της επιστολής της 31ης Οκτωβρίου 1940 Ο Πράκτορας Πλουμπίδης σημείωνε ότι το γράμμα :
α) Δεν έχει το κομματικό ύφος και τη σαφήνεια των γραπτών του σ. Ζαχαριάδη. β) Δεν έβαζε καμιά σοβαρή κομματική διεκδίκηση, αλλά αοριστολογούσε και γενικολογούσε
Ο Πλουμπίδης σημείωνε ότι και τα δυο γράμματα του Ζαχαριάδη , «εδιναν αμνηστεία στη ματοβαμμένη τετραετία του Μεταξά», και «σιωπούσαν για τα εγκλήματά» του. Και αυτόν, που ολόκληρη η ζωή του λέγεται προδοσία, αυτόν που τυράννισε τον ελληνικό λαό και «αναγνώριζαν ικανούς και άξιους να κρατήσουν στα χέρια τους τις τύχες της Ελλάδας στις σημερινές κρίσιμες στιγμές, αυτούς που κάθε πράξη τους είναι προδοσία, και «οδήγησε το λαό στο σφαγείο για το συμφέρον του εγγλέζικου ιμπεριαλισμού».
Ο Πλουμπίδης εγραφε ακόμα ότι το γράμμα που δημοσιεύτηκε στον καθημερινό Τύπο, απευθυνόταν στον Υφυπουργό της Ασφάλειας, αλλά , «αν ήταν σωστό, θα απευθυνόταν στον λαό» και θα υπογράφονταν όχι από τον «γραμματέα της Κ.Ε. του Κ.Κ.Ε.», που ήταν ο τίτλος του σ.Νεφελούδη αλλά από τον ΓΕΝΙΚΟ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ.

Ο Ζαχαριάδης επέστρεψε στην Ελλάδα, από το στρατόπεδο του Νταχάου, τον Μάιο του 1945. Σε δεξίωση , στα γραφεία του ΕΑΜ, την 1η Ιουνίου 1945, μετά από ερώτηση δημοσιογράφου, παραδέχθηκε ότι έγραψε την επιστολή της 31ης Οκτωβρίου. Τότε δημοσιεύτηκε και ο διάλογος.

Δημοσιογράφος: Υπάρχει επιστολή σας χρονολογουμένη από τον Ιανουάριο του 1941, με την οποία καλούσατε τον λαό να σταματήσει τον αγώνα, γιατί ο πόλεμος είχε μετατραπεί σε «ιμπεριαλιστικό»;

Νίκος Ζαχαριάδης: «Τέτοια επιστολή, ούτε γράφτηκε ποτέ από μένα, ούτε δημοσιεύτηκε. Εγώ έγραψα μόνο το γράμμα της 2-11-1940. Και δεν το απηύθυνα στον Μανιαδάκη, αλλά προς τον ελληνικό λαό».

Ο ίδιος ο Ζαχαριάδης, στις 28 Οκτωβρίου 1945, αποκάλυψε στον «Ριζοσπάστη», τη μυστική πτυχή της πρώτης επιστολής: «Η επιστολή αυτή αποτελούσε αντικείμενο συναλλαγής μεταξύ Ζαχαριάδη με το καθεστώς Μεταξά, καθώς συνοδεύονταν κι από 4 όρους του σ. Ζαχαριάδη Οι τέσσερες προτάσεις-όροι ήταν οι εξής:
1) Το ΚΚΕ αναλαμβάνει, τη γραμμή του «ανοιχτού γράμματος» να την κράτηση ως το τέλος του πολέμου.
2) Η κυβέρνηση δίνει γενική αμνηστία.
3) Ξαναβγαίνει ο «Ριζοσπάστης».
4) Όποιο μέλος του ΚΚΕ, διαφωνήσει με την γραμμή του «ανοιχτού γράμματος» θα διαγραφεί από το ΚΚΕ.

Ο Μεταξάς δεν απάντησε.