Η 25η Μαΐου στην Ιστορία

Η 25η Μαΐου είναι η 145η ημέρα του δίσεκτου 2024 . Απομένουν 220 ημέρες πριν από την 31η Δεκεμβρίου.

996. Καθαγιάστηκε στο Κίεβο, ο Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Η πρώτη πέτρινη εκκλησία στη Ρωσία.

1085. Ο Αλφόνσος ΣΤ΄ της Καστίλης ανακατέλαβε το Τολέδο από τους Άραβες. 

1420. Ο ινφάντης Ερρίκος της Πορτογαλίας, ο τρίτος  γιος του βασιλιά  Ιωάννη Α΄ του Μέγα, του ιδρυτή της Δυναστείας των  Αβίς , πο έμεινε γνωστός ως Ερρίκος ο Θαλασσοπόρος, διορίστηκε σε ηλικία 26 ετών ισόβιος Μέγας Μάγιστρος του «Τάγματος του Χριστού»,  που αντικατέστησε στην Πορτογαλία, τους Ναΐτες και συμπεριέλαβε του  εναπομείναντες. Η  έδρα τους ήταν η Τομάρ στην κεντρική Πορτογαλία. Ο Ερρίκος διατήρησε τη θέση αυτή μέχρι τον θάνατο του. Ήταν η σημαντικότερη χρηματική πηγή για τις εξερευνήσεις και τις κατακτήσεις του Πορτογαλικού  Στέμματος.

1521. Τερματίστηκε η Δίαιτα της Βορμς, και ο αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας Κάρολος Ε', εξέδωσε το διάταγμα της Βορμς, με το οποίο ο Μαρτίνος Λούθηρος ανακηρύχτηκε ως αιρετικός και απαγορεύτηκε η δημοσίευση και διανομή των έργων του.

1579. Ο Ιβάν Γ΄ Γκρόζνι, απέστειλε επιστολή στους Κοζάκους του Ντον με την οποία τους αναγνώρισε.Αυτή η μέρα θεωρείται ως η Ημέρα της Ίδρυσης των Κοζάκων του Ντον.

1659. Ο Ρίτσαρντ Κρόμγουελ παραιτήθηκε από Λόρδος Προστάτης της Αγγλίας.

1658.Στο πλαίσιο του Γαλλο-Ισπανικού Πολέμου (1635-1659), ο γαλλικός στρατός που διοικούνταν από τον Υποκόμης της Τουρέν μαζί με τους Άγγλους συμμάχους ξεκίνησε την πολιορκία της Δουνκέρκης.

1660. Ο εξόριστος Κάρολος Β', αποβιβάστηκε στο Ντόβερ για να αναλάβει τον αγγλικό θρόνο.

1720. Ένα πλοίο από τη Συρία μετέδωσε πανούκλα στην Μασσαλία που απλώθηκε μέχρι την Προβηγκία και την Αβινιόν προκαλώντας τον θάνατο 80.000 ανθρώπων.

1734. Kατά τη διάρκεια του πολέμου της πολωνικής διαδοχής στο ιταλικό θέατρο του πολέμου έγινε η μάχη του Μπιτόντο στο Βασίλειο της Νεαπολέως, κατά την οποία οι ισπανικές δυνάμεις υπό τον Δούκα του Μοντεμάρ ,(14000)επικράτησαν ολοκληρωτικά των Αυστριακών,(11000) που είχαν 2500 αιχμαλώτους ,1000 νεκρούς και 1000 τραυματίες. Η νίκη των Ισπανών σήμανε την ανάκτηση του Βασιλείου της Νεαπολέως από τον βασιλιά Φίλιππο Ε΄ της Ισπανίας

1807. Η επανάσταση των Γιαμακλάρ στην Κωνσταντινούπολη που ανέτρεψε τον Σελίμ. Στις 25 Μαΐου 1807 , ενώ συνεχιζόταν η πολιορκία της Λευκάδας από τον Αλή Πασά, και ο μέγας Βεζύρης Ιμπραήμ Πασάς Χιλμί είχε αναχωρήσει από την πρωτεύουσα για το μέτωπο του Δούναβη όπου συνεχιζόταν η ρωσική επίθεση, εκδηλώθηκε στο φρούριο Ρούμελη Χισάρ του Βοσπόρου, η στάση των «βοηθητικών» Γιαμακλάρ κατά του Νιζάμ-ι-Σεντίτ και του Σελίμ του Γ, που είχε γίνει Μασόνος, και ήθελε να κάνει την Αυτοκρατορία ανεξίθρησκη σαν την Στοά, και τον οποίο ήθελαν να ανατρέψουν οι ιερωμένοι με επικεφαλής τον Σείχ-Ουλ-Ισλάμ Αταουλάχ Εφέντη.

1810. Πραξικόπημα των Άγγλων στο Μπουένος Άιρες και η Χούντα εκδίωξε τον ισπανό αντιβασιλέα Βαλτάσαρ Ιδάλγο ντε Τσισνέρος και δημιούργησε με την αγγλική προστασία και τους τραπεζίτες του Λονδίνου, τις Ενωμένες Επαρχίες της Νότιας Αμερικής.

1814.  Ο Αυστριακός στρατηγός Χάινριχ Γιόζεφ Μπελγκάρντ ως πληρεξούσιος επίτροπος του αυτοκράτορα της Αυστρίας ανέλαβε  προσωπικά την προσωρινή αντιβασιλεία και ταυτόχρονα κήρυξε την παύση του Βασιλείου της Ιταλίας και διέλυσε τη Γερουσία του Βασιλείου και το Συμβούλιο της Επικρατείας.  Οι πρώτες του πράξεις ήταν να χρησιμοποιήσει μέρος του μοναστηριού του Sant'Antonio ως φυλακή, και να χρησιμοποιήσει το παλάτι της Γερουσίας για να στεγάσει τα γραφεία της αυτοκρατορικής διοίκησης.

1819 .Δημοσιεύτηκε το Σύνταγμα της Αργεντινής. 

 1827. Στις 25 Μάϊου/6 Ιουνίου μετά από 10 μήνες πολιορκίας από τον Κιουταχή εξήλθε από την Ακρόπολη η φρουρά της Ακροπόλεως της οποίας την παράδοση κανόνισε ο πράκτορας Φαβιέρος .                Ο πράκτορας Φαβιέρος εξασφάλισε την εγγύηση της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Αυστρίας.
Ο ίδιος ο διοικητής της γαλλικής μοίρας Δεριγνύ ανέβηκε στην Ακρόπολη μαζί με το γραμματέα του Κιουταχή για την υπογραφή του πρωτοκόλλου παράδοσης των Ελλήνων.Η πτώση της Ακρόπολης επέφερε την πτώση όλων των επί του Καραϊσκάκη απελευθερωμένων περιοχών της Στερεάς Ελλάδας.

1833. Υιοθετήθηκε το Σύνταγμα της Χιλής.

1834. Προτελευταία ημέρα της δίκης Κολοκοτρώνη-Πλαπούτα κατά την οποία ο μεταφραστής της εφημερίδας που έβγαζαν οι Άγγλοι στη Ύδρα με Αρχισυντάκτη τον Πολυζωίδη, του «Απόλλωνα», ο Εδουάρδος Μάνσον που παρίστανε τον εισαγγελέα αρνήθηκε να απαντήσει στα επιχειρήματα των συνηγόρων

1840 .Στη Σερβία ξεκίνησε να λειτουργεί η δημόσια ταχυδρομική υπηρεσία. 

1865. Ιδρύθηκε  στην Οδησσό το Πανεπιστήμιο «Νοβοροσίσκ».

1872. Ο Ιλαρίων Μακαριοπόλσκι εξελέγη Μητροπολίτης του Τάρνοβο.

1905. Μακεδονικός Αγώνας. Το ολιγομελές σώμα του Ιωάννη Καλογεράκη που είχε στήσει ενέδρα στον Αετό Φλώρινας δέχτηκε επίθεση του τουρκικού Στρατού με αποτέλεσμα να σκοτωθεί ο Κογεράκης και δυο από τους άνδρες του.

1908. Εκλογές στη Βουλγαρία για την 14η εθνική συνέλευση, στις οποίες κέρδισε το Δημοκρατικό Κόμμα.

1911. Ο Πρόεδρος του Μεξικού Πορφίριο Ντίαζ παραιτήθηκε μετά τη νίκη των επαναστατικών δυνάμεων του Εμιλιάνο Ζαπάτα εναντίον των κυβερνητικών στρατευμάτων.

1913. Αυτοκτόνησε στην Βιέννη ο επικεφαλής της Αντικατασκοπίας της Αυστροουγγαρίας συνταγματάρχης Άλφρεντ Ρέντλ, μετά την αποκάλυψη ότι ήταν από το 1902 πράκτορας των Ρώσων, οι οποίοι των εκβίαζαν επειδή ήταν ομοφυλόφιλος.

1915. Έληξε η δεύτερη μάχη του Υπρ στην οποία 105 000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το δηλητηριώδες αέριο της μουστάρδας.

1917. Άνοιξε το 3ο Συνέδριο του Κόμματος των Σοσιαλεπαναστατών στη Μόσχα.

1926. Ο εβραίος τρομοκράτης Σόλεμ Σβάρτσμπαρντ με εντολή του Χαίμ Ρακόφσκι δολοφόνησε στο Παρίσι τον ηγέτη της Εξόριστης εθνικιστικής κυβέρνησης της Ουκρανίας Σιμόν Πετλιούρα.

1937. Έφτασε στην Αθήνα ο Τούρκος Πρωθυπουργός Ισμέτ Ινονού .

1938 .Κατά τον Ισπανικό εμφύλιο πόλεμο, έγινε ο βομβαρδισμός του Αλικάντε. 313 νεκροί.

1941. Στην Κρήτη οι Γερμανοί κατέλαβαν το χωριό Γαλατάς Χανίων. Απόβαση των γερμανικών στρατευμάτων στη Λιβύη. 

1944. Στο Ντράβαρ, της Βοσνίας; Ερζεγοβίνης ξεκίνησε η εκκαθαριστική επιχείρηση των γερμανικών δυνάμεων κατά των Παρτιζάνων με ολοήμερο αεροπορικό βομβαρδισμό της πόλης και των περίχωρων της.

1946. Το Χασεμιτικό Βασίλειο της Υπεριορδανίας έγινε ανεξάρτητο από τη βρετανική διοίκηση, και το «Κοινοβούλιο» της Υπεριορδανίας εξέλεξε τον εμίρη Αμπντουλάχ ως βασιλιά.

1948. Επίθεση των 300 Συμμοριτών στα Κρέστενα τα οποία λεηλάτησαν ενώ απήγαγαν 40 κατοίκους. Οι απώλειες των Εθνικών Δυνάμεων ήταν 6 στρατιώτες και ενας χωροφύλακας νεκροί


1954. Υπογράφηκε μεταξύ Ελλάδος και Βουλγαρίας η «Δήλωση των Παρισίων», με την οποία αποκαταστάθηκαν οι διπλωματικές σχέσεις των δύο χωρών.

1956. Στην Κύπρο συνεχίστηκαν οι επιθέσεις των Τούρκων κατά των Ελλήνων. Από βόμβα της ΕΟΚΑ σκοτώθηκε ακόμα ένας Άγγλος. Ό 16ετής Έλλην Γεώργιος Σταύρου κατεδικάσθπ είς δεκαετή. Φυλάκιση  μέ την κατηγορία ότι την 11η παρελθόντος Μαρτίου έρριψε βόμβα εντός οικίας στη Λευκωσία εις την οποία διέμενε Βρεταννός λοχίας. Ο Σωτήριος 'Επιφάνου 22έτών, κατεδικάσθη είς ισόβια δεσμά, διότι  την 27ην Απριλίου στη Λευκωσία βρέθηκε πάνω του  πιστόλι. Στην ΕΣΣΔ εκδόθηκε Ουκάζιο  του Προεδρείου του Ανώτατου Σοβιέτ για την καθιέρωση από την 1η Ιουλίου, 6ωρης εργάσιμης ημέρας για εργαζόμενους και υπαλλήλους ηλικίας 16-18 ετών.

1957 . Στην Μόσχα έγιναν τα εγκαίνιά του μεγαλύτερου ξενοδοχείου στην ΕΣΣΔ , του "Ουκρανία", με 1.026 δωμάτια. Η κατασκευή του άρχισε το 1947 με διάταγμα του Στάλιν.

1958. Στην Ιταλία έγιναν γενικές εκλογές που τις κέρδισε η Χριστιανοδημοκρατία με 42,35 % .Οι Κομμουνιστές πήραν 22.68%.

1959.Η Βουλγαρία αρνήθηκε την πληρωμή πολεμικών επανορθώσεων στην Ελλάδα.

1961. Ο Βρετανός δικηγόρος Πίτερ Μπένενσον ίδρυσε στο Λονδίνο τη Διεθνή "Αμνησία".

1963. Η πρώτη Σύνοδος Κορυφής των αφρικανικών χωρών στην Αντίς Αμπέμπα αποφάσισε την ίδρυση του Οργανισμού Αφρικανικής Ενότητας.

1969 .Στο Σουδάν, έγινε στρατιωτικό πραξικόπημα του συνταγματάρχη Τζαφάρ Μοχάμεντ Αλ Νιμέιρι.

1973. Το αντιτορπιλικό «Βέλος», ενώ συμμετείχε σε άσκηση του ΝΑΤΟ, αποχώρησε και έπλευσε προς τον λιμένα Φιουμιτσίνο της Ιταλίας όπου ο κυβερνήτης Αντιπλοίαρχος Νικολάος Παππάς , 7 αξιωματικοί και 25 υπαξιωματικοί ζήτησαν πολιτικό άσυλο από τις ιταλικές αρχές, το οποίο ύστερα από πολυήμερη ταλαιπωρία, τους παραχωρήθηκε. Η ενέργειά τους αυτή έπληξε καίρια το γόητρο της στρατιωτικής κυβέρνησης της Αθήνας.

1978 . Στη Σόφια άρχισε η κατασκευή του Εθνικού Παλατιού Πολιτισμού.

1980 .Η Καστοριά πήρε το Κύπελλο Ελλάδος, νικώντας στον τελικό τον Ηρακλή με 5-2.

1981.Ιδρύθηκε το Συμβούλιο Συνεργασίας των Χωρών του Κόλπου (GCC). 1982. Στον πόλεμο των Φόκλαντ, η αεροπορία της αργεντινής βύθισε το βρετανικό αντιτορπιλικό «HMS Coventry» σκοτώθηκαν 19 μέλη του πληρώματος. Άλλοι δώδεκα σκοτώθηκαν από πυραυλική επίθεση σε βοηθητικό σκάφος του βρετανικού στόλου. Οι Άγγλοι κατέρριψαν 3 αεροπλάνα της αργεντινής.

1982 . Κατά τον πόλεμος των Φώκλαντ η αεροπορία της Αργεντινής  βύθισε  το επιταγμένο από το Αγγλικό ναυτικό πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων «Atlantic Conveyor», 

1985. Στο Μπαγκλαντές τροπικός κυκλώνας, εκτός από τις καταστροφές σκότωσε περίπου 10.000.

1989. Στη Μόσχα άνοιξε το πρώτο συνέδριο των αντιπροσώπων των λαών της ΕΣΣΔ. Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ εκλέχτηκε Πρόεδρος του Ανώτατου Σοβιέτ .

1991.Δεκαπέντε χιλιάδες Εβραίοι της Αιθιοπίας μεταφέρθηκαν με αερογέφυρα από την Αντίς Αμπέμπα στο Ισραήλ, καθώς οι ανταρτικές δυνάμεις πλησιάζαν την πρωτεύουσα της Αιθιοπίας. Ο Γερμανός ηγέτης, Χέλμουτ Κολ, παραβρέθηκε στα Χανιά στον εορτασμό της επετείου από τα 50 χρόνια της Μάχης της Κρήτης.

1992 . Ο Όσκαρ Λουίτζι Σκάλφαρο εξελέγη ως ο ένατος Πρόεδρος της Ιταλικής Δημοκρατίας. Στην Βοσνία Ερζεγοβίνη οι συνδυασμένες μουσουλμανικές-κροατικές δυνάμεις επιτέθηκαν στην Μπράντινα όπου σκότωσαν 60 Σέρβους και αιχμαλώτησαν 200 που μεταφέρθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης σε Λάουρα, Σελεκίτσι, και Μουσάλα.


1993 .Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ενέκρινε το ψήφισμα 827 για την ίδρυση του Διεθνούς Δικαστηρίου για τα εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν στην πρώην Γιουγκοσλαβία με έδρα τη Χάγη. Ήταν το πρώτο τέτοιο δικαστηρίο μετά από τα δικαστήρια της Νυρεμβέργης ,(1945-1946), και το Τόκιο (1946-1948). Το 1994 ιδρύθηκε το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για τη Ρουάντα.

1994.Ο Αλεξάντερ Σολζενίτσιν επέστρεψε στη Ρωσία μετά από 20 χρόνια εξορίας.

1995. Το ΝΑΤΟ βομβάρδισε μια αποθήκη πυρομαχικών του Στρατού της Σερβικής Δημοκρατίας στο Πάλε . Οι Σέρβοι απάντησαν με τη σύλληψη 377 κυανόκρανων τους οποίους έδεσαν σε στρατιωτικούς στόχους. Από έκρηξη στην κεντρική πλατεία στην Τούζλα, σκοτώθηκαν 71 και 108 τραυματίστηκαν.


1996. Ο Τσάρος Συμεών ΙΙ επέστρεψε στη Βούλγαρία μετά από εξορία 50 ετών.
Στο Βελιγράδι, η Ιερά Σύνοδος της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας καταδίκασε έντονα την μονομέρεια του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης.

1997. Στο Ιράν, εκλέχτηκε Πρόεδρος ο Μοχάμαντ Χαταμί. Στρατιωτικό πραξικόπημα στη Σιέρα Λεόνε,με ηγέτη τον ταγματάρχη Τζόνι Πολ Κορόμα.

1999. Κατά την 63η ημέρα των νατοϊκών βομβαρδισμών στη Γιουγκοσλαβία βομβαρδίστηκε το χωριό Ζντράλιτσα στα περίχωρα του Κραγκούγιεβατς. Χτυπήθκε ακόμα το Σάμπατς και μια βόμβα κατέστρεψε το δημοτικό σχολείο «Λάζα Λαζάρεβιτς» και πολλές γειτονικές κατοικίες. Με επτά πύραυλους βομβάρδισαν το δάσος κοντά στο Ομπρένοβατς. Οι υπουργοί Εξωτερικών της Ελλάδα και της Τσεχικής Δημοκρατίας, Τζέφρυ Παπανδρέου και Γιαν Κάβαν ανακοίνωσαν πρωτοβουλία για βραχυπρόθεσμη διακοπή των αεροπορικών επιδρομών του ΝΑΤΟ. Στη Μόσχα, άρχισαν ρωσο-γαλλικές διαβουλεύσεις για την κρίση του Κοσσυφοπεδίου. Οι πολιτικοί διευθυντές των υπουργείων Εξωτερικών των κρατών-μελών της ΕΕ ετοίμασαν συνάντηση στη Βόννη για να συζητήσουν το Βαλκανικό Σύμφωνο σταθερότητας και την οικονομική ανασυγκρότηση της περιοχής.

2000. Στο Βελιγράδι, πραγματοποίησε την εναρκτήρια συνέλευση του κινήματος «Ότπορ» στο κτίριο του Δήμου Βράτσαρ. Το κίνημα αυτό γρήγορα τέθηκε εκτός νόμου επειδή χρηματοδοτείτο από τις αμερικανικές υπηρεσίες ασφαλείας , με στόχο την ανατροπή του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς.

2001. Δέκα χρόνια μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, οι εκπρόσωποι των Κρατών που προέκυψαν μονογράφησαν στη Βιέννη τη συμφωνία σχετικά με την κατανομή της περιουσίας της Γιουγκοσλαβίας.

2002 . Boeing 747-200 των κινεζικών αερογραμμών  έπεσε στο στενό της Ταϊβάν. 225 νεκροί. 

2003. Ο Νέστορ Κίρχνερ εκλέχτηκε Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Αργεντινής.
2005.Οι πρόεδροι του Αζερμπαϊτζάν, της Γεωργίας και της Τουρκίας ανοίξαν τις στρόφιγγες του πετρελαιοαγωγού Μπακού-Τιφλίδας-Τσεϊχάν, εγκαινιάζοντας το γιγαντιαίο έργο μεταφοράς του πετρελαίου της Κασπίας στις αγορές της Δύσης.

2006.Στο Σεράγεβο, το Συμβούλιο των Υπουργών συγκρότησε την  "Εθνική Επιτροπή για την Αλήθεια" για να καταγράψει τα δεινά των Μουσουλμάνων και Κροατών.
2009. Η Βόρεια Κορέα πραγματοποίησε τη δεύτερη πυρηνική δοκιμή της.

2014. Έγιναν οι ευρωπαϊκές εκλογές. Στην Ουκρανία, ο ιουδαίος Πέτρο Πορόσενκα εξελέγη πρόεδρος από τον πρώτο γύρο. Στη Λιθουανία, η  Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε επανεκλέχτηκε πρόεδρος στον δεύτερο γύρο.

2022. Στην ανεμβολίαστη Ρουμανία των 20 εκατομμυρίων  καταγράφηκαν 434 νεα κρούσματα κοβιντ. Στο προστατευμένο από τη Πφάϊζερ Μητσοτακιστάν ο ΕΟΔΥ ανακάλυψε 4141.