Όταν το σύστημα ελπίζει στη σωτηρία του με ακόμη περισσότερη λιτότητα, είναι φανερό πως πιάνεται από τα μαλλιά του.

Μεταξύ Σκύλλας και Χάρυβδης είναι παγιδευμένοι οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης. Από τη μια, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο παραμονεύει για να βάλει στο χέρι τις ασθενέστερες χώρες του ευρώ.

Και από την άλλη, το άρθρο 101 της Συνθήκης του Μάαστριχτ απαγορεύει στις κεντρικές τράπεζες να βοηθούν τα κράτη (επιτρέπεται να βοηθούν μόνο τους τραπεζίτες).

Τι απομένει;

Η επιβολή δρακόντειων μέτρων λιτότητας για τη σωτηρία του συστήματος.

Η Ιστορία επαναλαμβάνεται. Παρόμοια μέτρα είχε επιβάλει κατά τη μεγάλη κρίση της δεκαετίας του 1930 και ο Ρούζβελτ, ο «σωτήρας του συστήματος».

Όπως γράφει ο Αρτ Πράις στο «Γιγάντιο βήμα των εργαζομένων», τα δημόσια έργα του Ρούζβελτ έδωσαν δουλειές μόλις στο ένα τέταρτο των ανέργων.

Και ύστερα από τις προσλήψεις που γίνονταν πριν από κάθε εκλογές, ακολουθούσαν μαζικές απολύσεις.

Ο Ρούζβελτ ανέστειλε την ισχύ του αντιμονοπωλιακού νόμου ώστε να δώσει ελευθερία κινήσεων στις επιχειρήσεις (μόλις πέρασαν τα χειρότερα, αυτή η αναστολή κρίθηκε αντισυνταγματική).

Και ενώ όρισε κατώτατο μισθό, δεν υποχρέωσε τις επιχειρήσεις να κάνουν συλλογικές διαπραγματεύσεις.Η εξιδανίκευση του έργου του Ρούζβελτ αφήνει στη σκιά τους σκληρούς αγώνες των εργαζομένων εκείνη την περίοδο.

Ωστόσο, με εκείνους τους αγώνες κατόρθωσαν να αποσπάσουν επιδόματα ανεργίας και κοινωνική ασφάλιση. Από τις μαζικές απεργίες στις αυτοκινητοβιομηχανίες το 1933 και το 1934, οι οποίες κατεστάλησαν με βία, γεννήθηκε το Συνέδριο Βιομηχανικών Οργανώσεων (CΙΟ), το συνδικάτο που συγκέντρωσε στις τάξεις του εκατομμύρια εργαζομένους.Οι χώρες της ευρωζώνης επιχειρούν σήμερα να αντιγράψουν τα μέτρα του «νέου Ρούζβελτ», όπως τον χαρακτήριζαν οι «Τάιμς του Λονδίνου» προτού ακόμη εκλεγεί πρόεδρος.

Τι περιλαμβάνει όμως το «πακέτο σωτηρίας» του Ομπάμα; Τα μισά χρήματα, υποτίθεται πως θα πάνε σε μεγάλα έργα υποδομής και εναλλακτικής ενέργειας. Όπως όμως γράφει η δημοσιογράφος Μέιγκαν Κόρνις, τα περισσότερα από αυτά θα χρησιμοποιηθούν από τις επιχειρήσεις για να καλύψουν τις μαύρες τρύπες τους.Μόλις 10% από αυτά θα διατεθεί άμεσα για επιδόματα ανεργίας και περίθαλψη. Και 40% θα είναι φοροαπαλλαγές προς τις επιχειρήσεις (υποτίθεται για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας) και τους εργαζομένους.

Όσον αφορά τους εργαζομένους, όμως, το όφελος από τις φοροαπαλλαγές θα ξοδευτεί πολύ γρήγορα στην αποπληρωμή των χρεών τους και όχι στην κατανάλωση.

Οι δουλειές δημιουργούνται από τη ζήτηση.

Χωρίς ζήτηση, οι φοροαπαλλαγές δεν θα δημιουργήσουν απασχόληση.

Το παράδοξο είναι πως οι χώρες της ευρωζώνης που πλήττονται περισσότερο από την κρίση, όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Ελλάδα, είναι από τις πλουσιότερες του κόσμου (η Ελλάδα καταλαμβάνει την 35η θέση στην παγκόσμια κατάταξη με βάση το εθνικό προϊόν). Γιατί; Επειδή η πολυετής λιτότητα που επιβλήθηκε με τους όρους του Μάαστριχτ έχει στερήσει από τους εργαζομένους την αγοραστική δύναμη που θα μπορούσε να στηρίξει την αγορά.

Όταν λοιπόν το σύστημα ελπίζει στη σωτηρία του με ακόμη περισσότερη λιτότητα, είναι φανερό πως πιάνεται από τα μαλλιά του.

Ρούσσος Βρανάς

ΤΑ ΝΕΑ