Ο χειμώνας του 41 είναι μπροστά μας

«Στον αέρα» προϋπολογισμός, Μνημόνιο και δόσεις .

Όλα όσα υποστήριζαν έως πρόσφατα ο πρωθυπουργός και το οικονομικό του επιτελείο κατέρρευσαν μέσα σε λίγες μόνο ημέρες. Οι υποσχέσεις πως δεν θα υπάρξουν νέα μέτρα κονιορτοποιήθηκαν από το κείμενο του προϋπολογισμού. Οι εξαγγελίες για επαναδιαπραγμάτευση των πιο επώδυνων όρων του Μνημονίου κατέληξαν στο ακριβώς αντίθετο. Οι διαβεβαιώσεις που είναι εξασφαλισμένη η τρίτη δόση του δανείου μετατράπηκαν σε «τεχνική» αναβολή, με προφανή προειδοποίηση για την αμέσως επόμενη.
Οι εξελίξεις που μεσολάβησαν κατέστησαν προφανές πως για κάθε επόμενη δόση θα καραδοκεί και μια νέα «επικαιροποίηση» του Μνημονίου, που θα φέρνει ακόμη σκληρότερα μέτρα. Τελικά από όλα όσα λέγονταν στις αρχές Νοεμβρίου, εκείνα που απέμειναν είναι πρωτίστως η πρωθυπουργική ομολογία ότι το Μνημόνιο ήταν λάθος και χρειάζεται επαναδιαπραγμάτευση.
Είναι ακόμη η συζήτηση περί «αναδιάρθρωσης του χρέους» - περί επικείμενης πτώχευσης δηλαδή- που άνοιξε με τις δηλώσεις του ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, που απομάκρυναν κάθε αχτίδα αισιοδοξίας και ξαναζωντάνεψαν το φόβο του κόσμου πως τα χειρότερα είναι ακόμη μπροστά μας. Είναι, τελικά, η σύζευξη πραγματικών γεγονότων, φημών και σεναρίων, που επανέφεραν την αβεβαιότητα, την ανησυχία και την ανασφάλεια για την επόμενη ημέρα.

Στο μεταξύ, ο προϋπολογισμός που κατατέθηκε, παρόλο που είναι πολύ πιο σκληρός από το προσχέδιο που είδαμε πριν από ένα μήνα, βρίσκεται κυριολεκτικά στον αέρα. Κι αυτό για δύο κυρίως λόγους:

Ο πρώτος αφορά στο σημείο της εκκίνησή τους, το οποίο παραμένει ουσιαστικά άγνωστο, καθώς τα στοιχεία για το έλλειμμα του 2010 αποτελούν αισιόδοξες εκτιμήσεις και όχι πραγματικά δεδομένα. Η υστέρηση σε ό,τι αφορά τους στόχους της χρονιάς που διατρέχουμε είναι κραυγαλέα και, παρά τα πρόσθετα μέτρα, το έλλειμμα μπορεί να αποδειχτεί σημαντικά υψηλότερο σε σχέση με αυτό που ήδη ομολογεί η κυβέρνηση. Είναι, άλλωστε, κοινά παραδεκτό πως, αφενός προεξοφλήθηκαν έσοδα που είναι δύσκολο να αντληθούν στον ένα μην που απομένει και, αφετέρου, εξακολουθούν να εκκρεμούν υποχρεώσεις για συγκεκριμένες δαπάνες που δεν έχουν συνυπολογιστεί ακόμη. Άριστοι γνώστες των οικονομικών πραγμάτων της χώρας, ανάμεσα στους οποίους και στελέχη του ΔΝΤ, εκφράζουν το φόβο ότι το έλλειμμα του 2010 μπορεί να ξεπεράσει ακόμη και το 10% του ΑΕΠ.
Ο δεύτερος λόγος, που καθιστά εξωπραγματικό τον προϋπολογισμό του 2011- λόγο παγίως εντοπιζόμενος στους ελληνικούς προϋπολογισμούς-, αφορά στους στόχους που αναγράφονται. Όπως, για παράδειγμα, τα προσδοκώμενα έσοδα από τη φοροδιαφυγή και τις έκτακτες εισφορές, αλλά και η εξοικονόμηση πόρων από τις περικοπές στις λειτουργικές δαπάνες των ΔΕΚΟ και των νοσοκομείων. Επισημαίνεται σχετικά ότι, εξαιτίας της ύφεσης, όλοι οι ποσοτικοί δείκτες του 2010 έπεσαν έξω και σημειώνεται ότι η ίδια αιτία – το συνεχιζόμενο, δηλαδή, βάθεμα της ύφεσης- καθιστά και τους νέους στόχους το ίδιο εξωπραγματικούς. Υπογραμμίζεται ειδικότερα ότι οι στόχοι του προϋπολογισμού σε ό,τι αφορά τον περιορισμό των δαπανών της ΔΕΚΟ και τους δημόσιους οργανισμούς δεν μπορεί να επιτευχθούν μέσα από τις δράσεις που έχουν εξαγγελθεί και ότι για την επιβεβαίωσή τους θα απαιτηθούν πολύ πιο σκληρές αποφάσεις, οι οποίες απλά αναβάλλονται. Το γεγονός ότι άρχισε ήδη να γίνεται λόγος για απολύσεις συμβασιούχων είναι απολύτως ενδεικτικό των γεγονότων που έπονται.

Πέρα από αυτά, κοινή είναι η εκτίμηση ότι, όπως και ο περσινός, έτσι και ο νέος προϋπολογισμός θα λειτουργήσει σαν λίπασμα στην ύφεση. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί η μείωση του ΦΠΑ στις ξενοδοχειακές υπηρεσίες, που μπορεί να συμβάλει στην ενίσχυση της τουριστικής βιομηχανίας μας. Εκφράζονται, ωστόσο, σοβαροί προβληματισμοί για την αποτελεσματικότητα του μέτρου εάν δεν συνοδευτεί με πρόσθετες αναπτυξιακές παρεμβάσεις. Το γεγονός, πάντως, ότι κατά την περσινή χρονιά γειτονικές χώρες είχαν σημαντική αύξηση του τουριστικού ρεύματος δείχνει πως υπάρχουν περιθώρια και για μας. Και τα περιθώρια αυτά είναι ανάγκη να αξιοποιηθούν στο ακέραιο, χωρίς καμία καθυστέρηση.
...................

Με αυτά τα δεδομένα, πολιτικοί και οικονομικοί παράγοντες εκτιμούν πως τα δύσκολα για την κυβέρνηση θα είναι ακόμη πιο έντονα στο διάστημα που ακολουθεί. Τονίζεται, μάλιστα, ότι το πιο καθοριστικό τεστ για την ελληνική οικονομία θα γίνει το ερχόμενο Φεβρουάριο, όταν η τρόικα θα επανέλθει για να εγκρίνει ή όχι την τέταρτη δόση του δανείου που μας χορηγεί. Υπογραμμίζεται σχετικά ότι μέχρι τότε θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μια σειρά από διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που καρκινοβατούν το τελευταίο διάστημα, αλλά και να δρομολογηθούν οι αμέσως επόμενες. Επισημαίνεται ακόμη ότι στο ίδιο διάστημα θα έχει καταγραφεί το πραγματικό έλλειμμα του 2010, θα έχουν αναδειχτεί οι αβεβαιότητες του νέου προϋπολογισμού και θα απαιτηθούν νέα μέτρα για την επίτευξη των στόχων του.
Η τρόικα θέτει αυστηρά χρονοδιαγράμματα και προειδοποιεί πως η τήρησή τους αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την εξασφάλιση της τέταρτης δόσης του δανείου. Σημειώνεται, πάντως, ότι η ολιγωρία ορισμένων υπουργείων και οι εντεινόμενες ενδοκυβερνητικές τριβές καθιστούν ακόμη πιο δύσκολη την ανταπόκριση της κυβέρνησης στις δεσμεύσεις που ανέλαβε. Φαίνεται, μάλιστα, ότι τα προβλήματα αυτά εντάθηκαν μετά τον ανασχηματισμό, γεγονός που επαναφέρει νέα σενάρια κυβερνητικών αλλαγών. Σίγουρα, ωστόσο, απέκτησαν ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις κατά τον προηγούμενο μήνα εξαιτίας της αβελτηρίας που προκάλεσαν τόσο οι επιμέρους προεκλογικές σκοπιμότητες, όσο και ο πολιτικός εκβιασμός που επιχείρησε ο ίδιος ο πρωθυπουργός με την μπλόφα των εκλογών.

http://www.sofokleous10.gr/portal2/toprotothema/toprotothema/l-r-----2011010432100

Τα «σύννεφα» μιας ακόμη σοβαρότερης κρίσης ρευστότητας, που απειλεί να μετατρέψει τις τράπεζες σε «μαύρη τρύπα» της οικονομίας, ανεβάζοντας σε πρωτόγνωρα επίπεδα τις αρνητικές καθαρές ροές πιστώσεων στον ιδιωτικό τομέα, σωρεύονται απειλητικά στον ορίζοντα: τελευταίες πληροφορίες του “B” αναφέρουν ότι η Moody’s προσανατολίζεται να «τσεκουρώσει» κατά δύο βαθμίδες την πιστοληπτική αξιολόγηση της Ελλάδας μέσα στο πρώτο 15ήμερο του Ιανουαρίου και αμέσως μετά να κινηθεί στην ίδια κατεύθυνση υποβάθμισης αξιολογήσεων των μεγαλύτερων τραπεζών.

Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν, ότι κορυφαία στελέχη του υπουργείου Οικονομικών κάνουν δραματικές προσπάθειες στο παρασκήνιο να σταματήσουν την κίνηση της Moody’s. Ειδικότερα, έχουν απευθύνει έκκληση στο διεθνή οίκο να «παγώσει» τη διαδικασία αξιολόγησης μέχρι να δημοσιευθούν τα θετικά, όπως ελπίζει το υπουργείο, στοιχεία για την εκτέλεση του προϋπολογισμού το πρώτο δίμηνο του έτους. Στο υπουργείο ανησυχούν ιδιαίτερα για το νέο «ντόμινο» υποβαθμίσεων που θα αρχίσει από την Moody’s, καθώς και η S&P, όπως και η Fitch, έχουν προειδοποιήσει ότι θα προχωρήσουν σε υποβάθμιση της Ελλάδας και αν γίνει η πρώτη κίνηση από την Moody’s το πιθανότερο είναι ότι θα κινηθούν άμεσα.

Παρά ταύτα, οι πληροφορίες επιμένουν, ότι η Moody’s δεν σκοπεύει να λάβει σοβαρά υπόψη τις εκκλήσεις του υπουργείου Οικονομικών και θα προχωρήσει στην υποβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της χώρας μέσα στις επόμενες εβδομάδες κατά δύο βαθμίδες, δηλαδή από το Ba1 στο Ba3. Πρόκειται για την τρίτη κατηγορία «σκουπιδιών» στην κλίμακα της Moody’s και ουσιαστικά οι τίτλοι με αυτή την αξιολόγηση προσεγγίζονται μόνο από κερδοσκοπικά χαρτοφυλάκια αναδυόμενων αγορών.

Η νέα κρίση ρευστότητας που ετοιμάζονται να προκαλέσουν στις τράπεζες οι οίκοι αξιολόγησης εκτιμάται ότι θα απαιτήσει πρόσθετα ποσά εγγυήσεων από το Δημόσιο (της τάξεως των 15 δις. ευρώ) που ήδη έχει προσφέρει εγγυήσεις δανεισμού συνολικού ύψους 55 δις. ευρώ. Το νέο «πακέτο» εγγυήσεων, όμως, απλώς θα «κλείσει τρύπες» στους ισολογισμούς των τραπεζών, χωρίς να επηρεάσει θετικά τη ρευστότητα, παρότι από το φθινόπωρο η κυβέρνηση επιχειρεί να συνδέσει την παροχή των εγγυήσεων με «σύμφωνα παροχής ρευστότητας» από τις τράπεζες που θα τις λάβουν............

Τριπλάσιες απώλειες από το Γενικό Δείκτη του ΧΑ, που ξεπερνούν το 20%, έχουν τους τελευταίους τρεις μήνες οι τραπεζικές μετοχές, καθώς εντείνονται οι ανησυχίες της αγοράς, ότι η ενδεχόμενη αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους με «κούρεμα» των πιστωτών, μεταξύ των οποίων πρωταγωνιστικό ρόλο έχουν οι ελληνικές τράπεζες, θα οδηγήσει σε ένα πρωτοφανές, εδώ και πολλές δεκαετίες, «κούρεμα» των μετόχων τους...........

http://www.banksnews.gr