8/4/21

Η Μάχη των Οχυρών, Ημέρα Τρίτη. Όταν οι ήρωες πολεμούσαν σαν Έλληνες, Η παράδοση των Λιούμπα-Μπακόπουλου.

Κατά την τρίτη ημέρα της γερμανικής επιθέσεως, στη γραμμή Μεταξά ,στα Οχυρά Ρούπελ, Εχίνος, Πυραμιδοειδές, Λίσσε και Ντάσαβλη, Μαλιάγκα , Περιθώρι, Καρατάς, , Παλιουριώνες, Ποποτλίβιτσα, που ήταν περικυκλωμένα, οι υπερασπιστές τους συνέχιζαν για Τρίτη ημέρα την «τιτάνια» προσπάθεια. 
 Το Οχυρό Εχίνος συνέχιζε να αμύνεται παρόλο που είχε περικυκλωθεί και δεχόταν πυρά από παντού. Περί τις 21.00 οι Γερμανοί κατόρθωσαν να ανέλθουν στην επιφάνεια του Οχυρού και να διοχετεύσουν καπνό αέρια μέσα στις στοές με αποτέλεσμα η φρουρά του, η οποία αποτελούνταν από 18 αξιωματικούς και 550 οπλίτες, να εγκαταλείψει το Οχυρό. 
Η εκκένωση πραγματοποιήθηκε με τάξη τα μεσάνυχτα και η φρουρά του οχυρού ακολούθησε τη δυτική όχθη του Νέστου και έφτασε στο χωριό Κένταυρος, γύρω στις 0300 της 9ης Απριλίου, όπου πληροφορήθηκε ότι οι Γερμανοί είχαν ήδη καταλάβει την Ξάνθη και την Κομοτηνή. 
 Στον Τομέα της 7ης Μεραρχίας, η 72η Γερμανική Μεραρχία προσπάθησε και πάλι να εκπορθήσει τα Οχυρά Πυραμιδοειδές, Λίσσε και Ντάσαβλη χωρίς όμως αποτέλεσμα.
              Η είσοδος των Γερμανών στην Ξάνθη

Στον Τομέα της 14ης Μεραρχίας ,οι Γερμανοί προσπάθησαν να διασπάσουν την τοποθεσία στα Οχυρά Ρούπελ και Καρατάς, αλλά αποκρούσθηκαν με σοβαρές απώλειες, ενώ καταρρίφθηκαν και τρία γερμανικά αεροπλάνα. Ανατολικότερα, οι προσπάθειες των Γερμανών κατά τη διάρκεια της νύχτας να εκπορθήσουν τα Οχυρά Μαλιάγκα και Περιθώρι απέτυχαν. 
Αντεπίθεση, που εκτοξεύθηκε κατά των τμημάτων που είχαν επικαθήσει στην επιφάνεια του Οχυρού Περιθώρι, προσέλαβε μορφή αγώνα σώματος προς σώμα και τελικά οι Γερμανοί υποχώρησαν άτακτα. 
Από τις 12.45 το Οχυρό καθώς και τα παρακείμενα υψώματα δέχθηκαν επίθεση δύο περίπου συνταγμάτων Πεζικού, τα οποία μετά από τρίωρο αγώνα καθηλώθηκαν με σημαντικές απώλειες. 
 Το Οχυρό Ποποτλίβιτσα, ύστερα από σκληρό και άνισο αγώνα, υποχρεώθηκε στις 19.00 να συνθηκολογήσει. Αντίθετα, η φρουρά τριών σκυρόδετων πολυβολείων στις νότιες υπώρειες του υψ. Ρουπέσκο εξακολουθούσε να προβάλλει πείσμονα αντίσταση.
 Το Οχυρό Παλιουριώνες, αν και δέχθηκε σκληρό βομβαρδισμό και καταιγισμό φορητών όπλων στα φατνώματά του, αντιστάθηκε προξενώντας σοβαρές απώλειες στους Γερμανούς.
Η παράδοση των Λιούμπα-Μπακόπουλου. Το φλύαρο και αναληθές ,ανακοινωθέν του Παπάγου της 8ης Απριλίου 1941, που δεν έλεγε τίποτα για το «μέτωπο της Θεσσαλονίκης» και την 19ης Μεραρχία του «ωκύποδος» Λιούμπα και την παντελή έλλειψη αεροπορικής υποστηρικτής από τους «Συμμάχους». 

Στον τομέα της Θεσσαλονίκης που υπεράσπιζε ο Λιούμπας, (που τον Οκτώβριο το είχε βάλει στα πόδια στην Θεσπρωτία αφήνοντας ακάλυπτο το πλευρό του Κατσιμήτρου), δηλαδή της 19ης Μηχανοκίνητης Μεραρχίας, τα τμήματα που διατέθηκαν εσπευσμένα για την απόφραξη της κοιλάδας του Αξιού δεν κατόρθωσαν, κατά το μεγαλύτερο μέρος τους, να φτάσουν και να εγκατασταθούν έγκαιρα στην τοποθεσία, εξαιτίας της εχθρικής παρεμβολής. Στις 06.00 της 8ης Απριλίου ισχυρές γερμανικές μηχανοκίνητες δυνάμεις της 2ης Τεθωρακισμένης Μεραρχίας πέρασαν τη μεθόριο κοντά στη Δοϊράνη και εισέβαλαν στο ελληνικό έδαφος. Στη συνέχεια ανέτρεψαν τα εγκαταστημένα στην περιοχή Ακρίτας-Οβελίσκος τμήματα και κινήθηκαν προς Χέρσο-Κιλκίς και Μεγάλη Στέρνα-Πολύκαστρο, διαλύοντας ή παρακάμπτοντας τις αντιστάσεις που συναντούσαν. Ταυτόχρονα, άλλα τμήματα της 6ης Ορεινής Μεραρχίας, δυνάμεως 5 ταγμάτων, επιτέθηκαν κατά της τοποθεσίας Κρουσίων και πέτυχαν ρήγμα δυτικά του υψώματος Δοβά Τεπέ. Περί τις 23.00 γερμανική φάλαγγα κατέλαβε το χωριό Μεταλλικό και συνέχισε την κίνησή της προς το Κιλκίς, ενώ ο Σταθμός Διοίκησης της 19ης Μηχανοκίνητης Μεραρχίας, (δηλαδή ο Λιύμπας), που «αιφνιδιάσθηκε» ,από την ταχύτητα προελάσεως των Γερμανών, μετακινήθηκε στο χωριό Κεντρικό. Η αναμενόμενη για την επόμενη κατάληψη της Θεσσαλονίκης αποτελούσε άμεσο κίνδυνο για τον Μπακόπουλο, που αποφάσισε να συμπτύξει τις δυνάμεις του από το βράδυ της 8ης Απριλίου προς τα λιμάνια της Ανατολικής Μακεδονίας, αφού αποκλειόταν η περίπτωση συμπτύξεώς τους δυτικά του Αξιού, εξαιτίας της προελάσεως των Γερμανών προς Κιλκίς-Θεσσαλονίκη και της αναμενόμενης καταστροφής των γεφυρών του Αξιού. Αλλά και η θαλάσσια μεταφορά δυνάμεων παρουσίαζε σοβαρές δυσχέρειες, γιατί τα διαθέσιμα σκάφη ήταν ανεπαρκή. Ο Διοικητής του ΤΣΑΜ στις 16.30 της 8ης Απριλίου ανέφερε τηλεφωνικώς στον Αρχιστράτηγο την απόφασή του να συμπτύξει τις δυνάμεις του, λόγω της καταστάσεως που είχε δημιουργηθεί. Πέντε μόλις λεπτά μετά την τηλεφωνική συνδιάλεξη, ο Διοικητής του ΤΣΑΜ έλαβε τηλεφωνική διαταγή του Γενικού Στρατηγείου, η οποία τον εξουσιοδοτούσε να έρθει σε διαπραγματεύσεις με το Διοικητή των γερμανικών δυνάμεων, για τη σύναψη συνθηκολογήσεως και την κατάπαυση των εχθροπραξιών. Το Γενικό Στρατηγείο, εκτιμώντας τη γενική κατάσταση και το μάταιο της συνεχίσεως του άνισου αγώνα και προς αποφυγή ανώφελων θυσιών, είχε ήδη εκδώσει από το μεσημέρι σχετική έγγραφη διαταγή για συνθηκολόγηση. Εξάλλου, η αποστολή του ΤΣΑΜ, της επιβραδύνσεως δηλαδή των Γερμανών προς την τοποθεσία Βερμίου, είχε πλέον καταστεί ανέφικτη, καθόσον είχαν ήδη διανοιγεί δύο κατευθύνσεις προσβολής της τοποθεσίας αυτής, από την κοιλάδα του Αξιού και από το Μοναστήρι. Ο Διοικητής του ΤΣΑΜ ύστερα από τα παραπάνω απέστειλε στις 2100 της 8ης Απριλίου επιστολή προς το Γερμανό Διοικητή της 2ης Τεθωρακισμένης Μεραρχίας Αντιστράτηγο Φάιελ, με την οποία πρότεινε την κατάπαυση του πυρός υπό τον όρο όπως οι μαχητές διατηρήσουν τα όπλα τους και εφόσον αυτό αποκλειόταν, να επιστραφούν αυτά στην Ελλάδα μετά το τέλος του πολέμου. Ταυτόχρονα, ενημέρωσε εμπιστευτικά τους υφισταμένους του διοικητές των Μεγάλων Μονάδων και τόνισε ότι έπρεπε να διατηρήσουν τις θέσεις τους μέχρι τη στιγμή της υπογραφής της συνθηκολογήσεως για την τιμή των όπλων και γιατί μόνο έτσι θα εξασφαλίζονταν ευνοϊκοί και έντιμοι όροι. Περί τις 22.30 ο Στρατιωτικός Διοικητής Θεσσαλονίκης Αντιστράτηγος Ραγκαβής έλαβε επιστολή του Διοικητή της γερμανικής εμπροσθοφυλακής, με την οποία ζητούσε την «άνευ όρων» παράδοση της πόλεως μέχρι τα μεσάνυχτα. Η παράδοση της Θεσσαλονίκης έγινε στις 0800 της επομένης, 9ης Απριλίου, από επιτροπή αποτελούμενη από το Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης, το Δήμαρχο και τον Αστυνομικό Διευθυντή της πόλεως. 

 ΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟ. (ΠΑΠΑΓΟΣ)
 Ανακοινωθέν 8ης Απριλίου 1941 

 "Η πίεσις των γερμανικών δυνάμεων κατά του μετώπου της τοποθεσίας μας εξηκολούθησε και σήμερον ισχυρά. Ουδέν αποτέλεσμα επέτυχον. Αι από διημέρου σκληρώς αγωνιζόμεναι ολιγάριθμοι ελληνικαί δυνάμεις ματαίωσαν πασαν προσπάθειαν των επιτιθεμένων. Εις την κοιλάδα του Στρυμόνος, τα οχυρά Ρούπελ, Ούσίτα, Παλιουριώνες και Καρατάς, συνεργαζόμενα διά τών πυρών των, απετέλεσαν φράγμα όπερ ο έχθρός δεν κατώρθωσε να ύπερβή. Ιδιαιτέρως τά οχυρά Ροΰπελ και Ούσίτα ύπέστησαν άκλόνητα, τρίτην ήμέραν σήμερον, άπασαν την σφοδρότητα τών έχθρικών πυρών και τών δι' άρμάτων επιθέσεων. Αλεξιπτωτισταί ριφθέντες υπό του έχθροΰ εις τά νότια της τοποθεσίας έξεκαθαρίσθησαν. Έκ τούτων συνελήφθησαν αιχμάλωτοι περί τους έβδομήκοντα. Εις τό ύψίπεδον Νευροκοπίου ό άγων διεξήχθη σφοδρώς ού μόνον υπό τών οχυρών, άλλά και υπό τών έκτος τών οχυρών τμημάτων μας. Τά οχυρά μας άντέστησαν άποτελεσματικώτατα. Έν τούτων, τό όχυρόν Ντάσαβλι, καταληφθέν υπό του εχθρού, ανακατελήφθηκε αμέσως δι' αντεπιθέσεως. Τό όχυρόν Αϊσέ έδοκίμασε και σήμερον άκατάβλητον τό ίσχυρόν πυρ του εχθρού. Τά έκτος οχυρών τμήματά μας δι' άντεπιθέσεων άνακατέλαβον σημεία τινά της τοποθεσίας, έφ' ών κατώρθωσε νά θέση χείρα προσωρινώς ο εχθρός. Εις τό άριστερόν πλευρόν της τοποθεσίας μας τεθωρακισμένη γερμανική μεραρχία, είσχωρήσασα μέσω τοΰ νοτιοσλαβικοΰ έδάφους, κατώρθωσε νά φθάση χθες τήν έσπέραν εις τό ΰψος τών έλληνονοτιοσλαβικών συνόρων, καταλαβούσα τήν Δοϊράνην. Η μεραρχία αύτη σήμερον από της αύγής είσέβαλεν εις τό ήμέτερον έδαφος διά του ανατολικώς του Άξιου πεδινού διαδρόμου. Τά ελληνικά λίαν περιωρισμένα έλαφρά μηχανοκίνητα μέσα διεξήγαγον άνισον άγώνα κατά τών ποσοτικώς και ποιοτικώς άσυγκρίτως άνωτέρων μέσων του εχθρού. Η προσπάθεια αύτη έπιβραδύνσεως του άντιπάλου παρετάθη έπί πολλάς ώρας, τελικώς όμως ό αντίπαλος έπέτυχε νά προωθηθη έπικινδύνως προς τήν κατεύθυνσιν της Θεσσαλονίκης, άποκόπτων τάς συγκοινωνίας τών έν Ανατολική Μακεδονία δυνάμεών μας μετά της λοιπής χώρας". 

ΤΓ, Και ένα γράμμα από την Σμύρνη:    Ε. Χαλικιόπουλος, γενικό προξενείο της Ελλάδος στη Σμύρνη προς το υπουργείο των εξωτερικών.
 Εν Σμύρνη, 8 Απριλίου 1941,'
Έχω τήν τιμήν ν' αναφέρω υμίν ότι ο ενταύθα τύπος ουδέν άρθρον ή σχόλιον ανέγραψε σχετικό προς τήν κατά της χώρας ημών έπίθεσιν της Γερμανίας ούτε κατά τήν προχθεσινήν ουτε και κατά τήν χθεσινήν ήμέραν. Σήμερον μόνον ή εφημερίς Γενή Άσήρ έδημοσίευσεν άρθρον. Επι τη ευκαιρία ταύτη φέρω εις γνώσιν υμών ότι είναι διάχυτος ή δυσθυμία εις τά πρόσωπα του τουρκικού λαού διά την μή εξοδον της Τουρκίας παρά τό πλευρόν μας άπό της πρώτης ημέρας της καθ' ήμών απρόκλητου γερμανικής επιθέσεως

Δεν υπάρχουν σχόλια: