Μια ανάσα για τους μικρούς και τους πολύ μικρούς

«Βόμβα» 5 δις. ευρώ από τα χρέη των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων

http://www.banksnews.gr/portal/home-page/124-top-story/472-h-5-

Την αποσύνδεση της «ωρολογιακής βόμβας» των προβληματικών επιχειρηματικών δανείων δεκάδων χιλιάδων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, που έχει γίνει ένας από τους πιο ενοχλητικούς «πονοκεφάλους» των τραπεζιτών, επιχειρεί η κυβέρνηση, με το νομοσχέδιο για τα χρέη επιχειρήσεων και επαγγελματιών, που παρουσίασε η κ. Λούκα Κατσέλη.

Παρότι οι αρχικές αντιδράσεις των τραπεζιτών στις ρυθμίσεις του υπουργείου Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας ήταν έντονες και παρά το γεγονός ότι δεν έγινε τελικά δεκτό το βασικό αίτημα της Ένωσης Τραπεζών, να εξαιρεθούν από τη ρύθμιση τα ενήμερα δάνεια, οι ρυθμίσεις που ανακοινώθηκαν χθες εκτιμάται ότι τελικά θα επιτρέψουν στις τράπεζες να αντιμετωπίσουν την επικίνδυνη αύξηση των επισφαλειών, που ήδη προκαλούν σοβαρή πίεση στην κερδοφορία τους.

Είναι χαρακτηριστικό, ότι ακόμη και η Εθνική, που κατά κοινή ομολογία είχε ακολουθήσει αρκετά προσεκτική πολιτική στο retail, εμφάνισε στο 9μηνο ζημιές 84 εκατ. ευρώ από τον τομέα λιανικής τραπεζικής, στον οποίο περιλαμβάνονται και οι χορηγήσεις σε μικρές επιχειρήσεις, έναντι κερδών 618 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περσινή περίοδο.

Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε χθες η κ. Λούκα Κατσέλη, επί συνόλου χορηγήσεων 109 δις. ευρώ σε επιχειρήσεις τον Αύγουστο, το 10% (11 δις. ευρώ) ήταν ήδη προβληματικές.

Εξ αυτών, οι προβληματικές χορηγήσεις σε μικρές επιχειρήσεις (δάνεια μέχρι 1 εκατ. ευρώ) έφθαναν τα 5 δις. ευρώ! Το 70% αυτών των προβληματικών δανείων σε μικρές επιχειρήσεις (3,5 δις. ευρώ) έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμα ή έχουν καταγγελθεί από τις τράπεζες μετά την 1η Ιανουαρίου του 2008, στοιχείο που αντανακλά τις επιπτώσεις της κρίσης.

Παρότι αρκετές από τις ρυθμίσεις ενοχλούν τους τραπεζίτες, αφού καθιερώνουν μια μορφή κρατικής παρέμβασης στις σχέσεις τους με τους δανειολήπτες, το τελικό ισοζύγιο από την εφαρμογή τους αναμένεται ότι θα είναι θετικό, αφού θα οδηγήσουν σε σημαντική αύξηση των εισπράξεων από το χαρτοφυλάκιο επιχειρηματικών δανείων μικρού ύψους, σε μια περίοδο μάλιστα που αναμένεται ότι η δεύτερη κατά σειρά χρονιά κάμψης της οικονομικής δραστηριότητας θα οδηγούσε σε νέα απότομη αύξηση των «κόκκινων» δανείων:

Για τις οφειλές που έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες μετά την 1η Ιανουαρίου 2008 προβλέπεται, όπως ήταν ήδη γνωστό, η δυνατότητα ρύθμισης με 2ετή περίοδο χάριτος στις καταβολές χρεολυτικών δόσεων (ο επιχειρηματίας θα πληρώνει μόνο τόκους και μάλιστα με το επιτόκιο της ενήμερης οφειλής και όχι με επιτόκιο υπερημερίας, ενώ διαγράφονται οι τόκοι υπερημερίας και ανατοκισμού).

Με τον τρόπο αυτό, οι τράπεζες έχουν τη δυνατότητα να συνεχίσουν να εισπράττουν τόκους από οφειλές που είχαν μεγάλο ποσοστό πιθανότητας να αποδειχθούν ανείσπρακτες, ενώ στην περίοδο ισχύος της ρύθμισης θα αποφύγουν το σχηματισμό πρόσθετων προβλέψεων.

Νέο στοιχείο-έκπληξη των ρυθμίσεων, είναι η παροχή της δυνατότητας να ρυθμιστούν και δάνεια που έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμα μετά την 1η Ιανουαρίου του 2005.
Και στην περίπτωση αυτή προβλέπεται διετής αναστολή στις καταβολές χρεολυτικών δόσεων, ενώ το κεφάλαιο προβλέπεται ότι θα εξοφληθεί σε περίοδο τουλάχιστον 5 ετών.

Όσοι καταβάλλουν το 10% της οφειλής μέχρι τις 15/4/2010 θα ρυθμίσουν τις υποχρεώσεις τους με επιτόκιο ενήμερης οφειλής και όχι με το δυσβάστακτο επιτόκιο υπερημερίας, ενώ όσοι εξοφλήσουν τουλάχιστον 50% των υποχρεώσεων θα έχουν το προνόμιο της διαγραφής των τόκων υπερημερίας και ανατοκισμού.

Με τη ρύθμιση αυτή, οι τράπεζες χάνουν μεν ένα μέρος των τόκων που θα μπορούσαν (θεωρητικά) να εισπράξουν, αλλά έχουν τη δυνατότητα να βάλουν στα ταμεία τους ρευστότητα, από δάνεια που κατά τεκμήριο θεωρούνται χαμένα.

Για τις ενήμερες οφειλές, οι ρυθμίσεις που παρουσιάσθηκαν έχουν συγκλίνει αρκετά με τις προτάσεις των τραπεζιτών. Σε αυτή την περίπτωση, τράπεζες και δανειολήπτες έχουν την επιλογή να συμφωνήσουν είτε σε περίοδο χάριτος ενός έτους ή δύο ετών για την καταβολή χρεολυτικών δόσεων, με αντίστοιχη παράταση της συμβατικής διάρκειας του δανείου, είτε απλώς σε παράταση της συμβατικής διάρκειας κατά τρία χρόνια, ώστε να μειωθεί το ύψος των μηνιαίων καταβολών. Αυτή η διευκόλυνση έχει μεν μικρό κόστος για τις τράπεζες, ίσως όμως αποδειχθεί σημαντική για τους οφειλέτες, επιτρέποντας έτσι και στις τράπεζες να αποφύγουν μελλοντικά προβλήματα στην εξόφληση των δανείων.

Με τη γενική αμνηστία στις εγγραφές του Τειρεσία, για όσους εξοφλήσουν οποιαδήποτε οφειλή εντός τριών μηνών από την ψήφιση του νόμου, παρέχεται ένα σημαντικό κίνητρο σε επιχειρηματίες, αλλά και σε καταναλωτές, να «καθαρίσουν» το πιστωτικό τους προφίλ, ώστε να αποκτήσουν πάλι πρόσβαση στο δανεισμό. Εκτιμάται ότι με τη ρύθμιση αυτή, παρότι οι τραπεζίτες διαμαρτύρονται ότι θα δημιουργήσει προβλήματα αξιοπιστίας στα αρχεία του Τειρεσία, σημαντικά ποσά «ζεστού» χρήματος θα κατευθυνθούν στα τραπεζικά ταμεία μέσα στους πρώτους μήνες του 2010, δηλαδή σε μια περίοδο που προδιαγράφεται αρκετά δύσκολη για τις τράπεζες.

Αρκετά «ενοχλητικές» για τις τράπεζες είναι οι ρυθμίσεις που έχουν προστεθεί και αφορούν την καταγγελία ανοικτού λογαριασμού, αφού ουσιαστικά δημιουργούν αντικίνητρα στις τράπεζες για τα γνωστά, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της κρίσης, «παιχνίδια» τους με τα «πλαφόν» στους ανοικτούς/αλληλόχρεους λογαριασμούς των μικρών επιχειρήσεων.

Οι τραπεζίτες θα γνωρίζουν, ότι αν καταγγείλουν τέτοιες συμβάσεις μέχρι τις 30 Ιουνίου του 2011, θα έχει δικαίωμα ο επιχειρηματίας να πληρώσει το κατάλοιπο της οφειλής του όχι αμέσως, αλλά σε πέντε χρόνια, πληρώνοντας τον πρώτο χρόνο μόνο τόκους και χωρίς χρεώσεις επιτοκίου υπερημερίες.

Σε περίπτωση μείωσης του «πλαφόν», πρακτική αρκετά διαδεδομένη τελευταία, και πάλι το «πέναλτι» για την τράπεζα θα είναι το ίδιο:
Ο δανειολήπτης θα έχει δικαίωμα να ξοφλήσει το ποσό κατά οποίο μειώνεται το πιστωτικό όριο σε μια πενταετία, πληρώνοντας για ένα χρόνο μόνο τόκους.