Η Νέα Συρία και οι πολιτικοί σχεδιασμοί του παρασκηνίου

του Σπύρου Χατζάρα

Η πολιτική λύση για τη Συρία που ετοιμάζουν από κοινού ΗΠΑ και Γαλλία, και που θα τεθεί σταδιακά σε εφαρμογή μετά τις προεδρικές εκλογές στις Ηνωμένες Πολιτείες, προχωράει με εξαγορές και αποσκιρτήσεις.
Μετά τον σιίτη πρωθυπουργό Ριάντ Χιτζάμπ, που αυτομόλησε στην Ιορδανία στις 6 Αυγούστου, αποσκίρτησε και ο 74χρονος σουνίτης αντιπρόεδρος Φαρούκ αλ-Σάραα, ο σχεδόν μόνιμος υπουργός εξωτερικών του πατρός Άσαντ. Οι μάχες συνεχίζονται.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας ανακοίνωσε στις 16 Αυγούστου ότι τερματίζει την αποστολή των παρατηρητών του ΟΗΕ στη Συρία, ενώ η Ρωσία πρότεινε οι μεγάλες δυνάμεις, να απευθύνουν μαζί με τη Σαουδική Αραβία και το Ιράν έκκληση στην κυβέρνηση της Συρίας και την αντιπολίτευση για να τερματίσουν τις συγκρούσεις . Η διάσκεψη της Τεχεράνης για το Συριακό έγινε στις 9 Αυγούστου, και την ίδια ημέρα επίσημο ανακοινωθέν της γαλλικής προεδρίας ανέφερε ότι « η Γαλλία εντείνει τις επαφές της με τη συριακή αντιπολίτευση και τις χώρες του Αραβικού Συνδέσμου για να προετοιμάσει τις συνθήκες μιας γρήγορης μετάβασης στη Συρία». Στις 11 Αυγούστου η Χίλαρι πήγε στην Τουρκία, και την ίδια μέρα ο Ολαντρεού, μίλησε για «επίμονη αναζήτηση πολιτικής λύσης στη Συρία». Στις 12 Αυγούστου μετά από πολυήμερη αναμονή αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Ταρτούς εκατοντάδες Ρώσοι πεζοναύτες, μία μονάδα της GRU και δεκάδες τροχοφόρα τεθωρακισμένα (BTR-80 και BRDM). Στην βάση της Ταρτούς παρέμειναν οι φρεγάτες του Στόλου της Βαλτικής, Yaroslav Mudry και Neustrashimy, «για να λάβουν μέρος στις επιχειρήσεις πρόληψης του παρανόμου εμπορίου όπλων και στις επιχειρήσεις εναντίον της τρομοκρατίας». Στις 15 Αυγούστου, η κα Κλίντον όπως δήλωσε η Ιουδαία εκπρόσωπος της αμερικανικής διπλωματίας Βικτόρια Νιούλαντ, είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τους ΥΠΕΞ της Γαλλίας, Λοράν Φαμπιούς, της Βρετανίας, Ουΐλιαμ Χέιγκ, της Γερμανίας, Γκίντο Βέστερβελε και της Τουρκίας, Αχμέτ Νταβούτογλου. Σύμφωνα με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ οι υπουργοί στο σύνολό τους αναφέρθηκαν και στην μετάβαση στην μετά Άσαντ εποχή. Την ίδια μέρα ξεκίνησε περιοδεία στην Ιορδανία, στο Λίβανο και στην Τουρκία ο γάλλος υπουργός Εξωτερικών της Λοράν Φαμπιούς . Κατά την άφιξή του στη Βηρυτό, είπε ότι «χρειάζεται μια πολιτική μετάβαση και διεξάγονται συνομιλίες την παρούσα στιγμή με τις αραβικές χώρες και με τις διάφορες δυνάμεις για να διευκολυνθεί αυτή η μετάβαση». «Αυτό που εύχομαι είναι μια Συρία ελεύθερη και δημοκρατική που θα παράσχει εγγυήσεις σε όλες τις κοινότητες οι οποίες πρέπει να μπορούν να ζουν ελεύθερα στη Συρία, κάτι που δεν συμβαίνει σήμερα», τόνισε ο επικεφαλής της γαλλικής διπλωματίας.
Στις 16 Αυγούστου, ο Οργανισμός Ισλαμικής Συνεργασίας (OIC) στον οποίο μετέχουν 57 ισλαμικές χώρες, στην έκτακτη σύνοδο στη Μέκκα, ανέστειλε την ιδιότητα του μέλους της απούσης Συρίας, λόγω της βίαιης καταστολής των εξεγέρσεων που ακολουθεί το καθεστώς Ασαντ, και ζήτησε την «άμεση εφαρμογή ενός μεταβατικού ειρηνευτικού σχεδίου», που θα επιτρέψει τη δημιουργία «ενός νέου Συριακού Κράτους στηριγμένου στις αρχές του πλουραλισμού της Δημοκρατίας και της κοινωνίας των πολιτών», ενώ κάλεσε το Συμβούλιο Ασφαλείας να εξεύρει μια «ειρηνική και διαρκή λύση» της Συριακής κρίσης. Στο πλαίσιο του συμβιβασμού της Σαουδικής Αραβίας με το Ιράν, το Καζακστάν και την Αλγερία, αποφασίστηκε μετά από πρόταση του Πρόεδρου της Αιγύπτου Muhammad Mursi, η συγκρότηση ομάδας επαφής από το Ιράν , την Αίγυπτο, τη Σαουδική Αραβία και την Τουρκία, που θα συνεργαστεί με τον 78χρονο πρώην υπουργό Εξωτερικών της Αλγερίας Λακντάρ Μπραχίμι , και γαμπρό του βασιλιά της Ιορδανίας , που θα διαδεχτεί τον Κόφι Αναν ως διεθνής μεσολαβητής για τη Συρία. Ο Βασιλιάς της Σαουδικής Αραβίας Abdullah, στο πλαίσιο της συμφωνίας της Μέκκας, πρότεινε και έγινε δεκτό, να δημιουργηθεί στο Ριάντ ένα κέντρο διαλόγου μεταξύ Σιιτών και Σουνιτών. Η Συρία όπως και ο Λίβανος , μετά την οθωμανική κυριαρχία πέρασαν στην Γαλλική κατοχή μέχρι το 1946 και κατά μεγάλο βαθμό και οι δύο χώρες είναι τουρκο-γαλλικά δημιουργήματα. Για αυτό, ο ρόλος της Γαλλίας και της Τουρκίας στη Συριακή κρίση είναι σημαντικός. Τόσο η «πολιτική λύση» της Μέκκας, όσο και η «λύση Φαμπιούς», θα είναι τύπου Βοσνίας και θα στηρίζονται στις πολιτικές επιλογές της παλιάς γαλλικής κατοχής. Η Νέα Συρία θα είναι «ομοσπονδιακή», με 6 Καντόνια και μια Ομοσπονδιακή πρωτεύουσα τη Δαμασκό,όπου και η εδρα του Ορθοδόξου Πατριαρχείου, που θα έχει καθεστώς Βρυξελλών. Ένα καντόνι προβλέπεται για τους Ρώσους και για τα 2 εκ. Αλαουίτες, στις περιφέρειες Ταρτούς και Λατάκειας των οποίων οι κάτοικοι (1800.000 περίπου) είναι κυρίως Αλαουίτες και Ισμαηλίτες σιίτες, και όπου βρίσκονται η ρωσική βάση και το ρωσικό διυλιστήριο. Στο καντόνι των Αλαουιτών , παραχωρείται το δικαίωμα να έχει τον Μπασάρ αλ Άσαντ ως πρόεδρο , στον οποίο δίνονται «εγγυήσεις» ότι δεν θα διωχθεί ως εγκληματίας πολέμου. Το δεύτερο Καντόνι στα βορειοανατολικά, θα περιλαμβάνει τις κουρδικές περιοχές (Kamışlı, Afrin, Kobani και Amadi) από τις περιφέρειες Αλ Χασακά, Αρ Ρακκά, και Χαλεπίου από τις οποίες θα δημιουργηθεί η Ομόσπονδη «Δημοκρατία του Κουρδιστάν. Για να δεχθεί το κουρδικό κρατίδιο η Τουρκία της δίδεται το δικαίωμα να δημιουργήσει ζώνη ασφαλείας εντός του συριακού εδάφους και το δικαίωμα να απαντήσει στρατιωτικά σε κάθε απειλή που θα προέρχεται από τα συριακά σύνορα. Ένα ομόσπονδο καντόνι στον Νότο θα δοθεί στα 2.000.000 των Δρούζων, ένα Καντόνι προβλέπεται για τους σιίτες, και δύο καντόνια με έδρες το Χαλέπι και την Χόμς για τους σουνίτες.
Η Ρωσία, η Κίνα και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα έχουν το δικαίωμα να επεμβαίνουν στη Συρία για να υπερασπίσουν τα συμφέροντα τους.

ΥΓ.Το πόσο πιθανό να βγουν στην πράξη οι σχεδιασμοί στο χαρτί θα το συζητήσουμε σε επόμενοι σημείωμα