27/1/09

Οι ΗΠΑ πίσω από τη διαμάχη Ρωσίας-Ουκρανίας για το φυσικό αέριο.


Στην ανάγκη να σταματήσει η «παρέκκλιση» στις αμερικανο-ρωσικές σχέσεις συμφώνησαν Μπαράκ Ομπάμα και Ντμίτρι Μεντβέντεφ στην πρώτη τους τηλεφωνική επικοινωνία μετά την ορκωμοσία του νέου Αμερικανού προέδρου. Σχεδιάζονται διμερείς συνομιλίες στο περιθώριο της συνόδου της G20 τον Απρίλιο στο Λονδίνο...
Στην ανακοίνωση που εξέδωσε ο Λευκός Οίκος για την τηλεφωνική επικοινωνία Ομπάμα-Μεντβέντεφ τη Δευτέρα αναφέρεται ότι «μίλησαν για την ανάγκη να σταματήσει η παρέκκλιση στις σχέσεις Ηνωμένων Πολιτειών-Ρωσίας και για την οικοδόμηση μίας σημαντικής ατζέντας για τις διμερείς σχέσεις».
«Οι πρόεδροι συμφώνησαν πως καθότι είναι αμφότεροι νέοι ηγέτες από τη μεταψυχροπολεμική γενιά έχουν μοναδική ευκαιρία να εγκαθιδρύσουν ένα θεμελιωδώς διαφορετικό είδος σχέσης μεταξύ των χωρών» αναφέρεται στην ανακοίνωση του Λευκού με την επισήμανση ότι ο Ομπάμα μίλησε και για την ανάγκη συνεργασίας μεταξύ των μεγάλων οικονομικών δυνάμεων εν μέσω κρίσης.
Υπό τις ηγεσίες των Τζορτζ Ο.Μπους και Βλαντιμίρ Πούτιν οι αμερικανο-ρωσικές σχέσεις χτύπησαν «κόκκινο», κυρίως εξαιτίας της σχεδιαζόμενης επέκτασης της αμερικανικής αντιπυραυλικής ασπίδας στην κεντρική Ευρώπη και του πολέμου της Ρωσίας με τη Γεωργία, στενή σύμμαχο των ΗΠΑ.
Ανάλογο με το Λευκού Οίκου ήταν το περιεχόμενο ανακοίνωσης του Γραφείου Τύπου του Κρεμλίνου σχετικά με την τηλεφωνική επικοινωνία. Αναφέρεται ότι οι δύο πλευρές συμφώνησαν να κάνουν «ό,τι είναι δυνατό για να αποκαταστήσουν πλήρως τις ρωσο-αμερικανικές σχέσεις».
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε επίσης την Τρίτη ότι Μπαράκ Ομπάμα και Ντμίτρι Μεντβέντεφ σχεδιάζουν διμερείς συνομιλίες στο περιθώριο της συνόδου της G20, η οποία θα πραγματοποιηθεί τον Απρίλιο στη βρετανική πρωτεύουσα.
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε οτι «Αυτό που συνέβη με την Ουκρανία είναι το αποτέλεσμα δράσεων της κυβέρνησης Μπους και των Ευρωπαίων που την στήριξαν». Ο πρωθυπουργός της Ρωσίας είπε επίσης ότι η Ρωσία και η Ευρώπη έγιναν όμηροι της εσωτερικής πολιτικής κατάστασης στην Ουκρανία που δεν άφηνε περιθώρια για συνεννοήσεις ανάμεσα στη Μόσχα και στο Κίεβο.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν προσβλέπει με αισιοδοξία στις μελλοντικές σχέσεις με τον Πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα και μετά από το χαμηλό επίπεδο με τον Τζορτζ Μπους εκτιμά ότι υπάρχουν ενδείξεις επανασχεδιασμού των θέσεων στις οποίες η Ρωσία αντιτίθεται.
Κύρια ζητήματα στις Ρωσο-Αμερικανικές διαφορές είναι η εγκατάσταση πυραυλικού αμυντικού συστήματος σε Πολωνία και Τσεχία, καθώς και η ένταξη Ουκρανίας και Γεωργίας στο ΝΑΤΟ.
Τα πυραυλικά συστήματα στην Ανατ. Ευρώπη μπαίνουν με το πρόσχημα μιας ενδεχόμενης επίθεσης από τη Β. Κορέα ή το Ιράν και η Ρωσία έχει απειλήσει ότι θα λάβει αντίμετρα για την εξουδετέρωσή τους.
Ο Μπαράκ Ομπάμα έχει δηλώσει ότι δεν δεσμεύεται από τις προηγούμενες αποφάσεις και ότι το θέμα χρειάζεται περισσότερη ανάλυση για να ληφθεί η τελική απόφαση εγκατάστασης ή ακύρωσης.
Ενδείξεις υποχώρησης από την πολιτική Μπους υπάρχουν και στα ζητήματα της ένταξης Ουκρανίας-Γεωργίας στο ΝΑΤΟ, ιδιαίτερα μετά το βέτο της Γερμανίας στις 2 Δεκεμβρίου 2008.
Η κυβέρνηση Μπους προχώρησε αμέσως μετά σε «στρατηγική συμφωνία» με την Ουκρανία για την περαιτέρω προώθηση της ένταξης και στις 9 Ιανουαρίου 2009 υπεγράφη παρόμοια συμφωνία με τη Γεωργία.
Στη συμφωνία με την Ουκρανία που έγινε στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με τη Μόσχα για το φυσικό αέριο, οι ΗΠΑ έβαλαν και θέσεις για τους αγωγούς και τη μεταφορά του αερίου στην Ευρώπη.
Οι διαπραγματεύσεις με την Gazprom για την τιμή έσπασαν στα τέλη του Δεκεμβρίου υποχρεώνοντας τη Ρωσία να διακόψει την παροχή του φυσικού αερίου προς την Ουκρανία και μέσω αυτής προς την Ευρώπη, αφήνοντας χωρίς αέριο περισσότερες από 20 χώρες για δύο εβδομάδες.
Η Gazprom ανακοίνωσε ότι τα σημεία της Αμερικανο-Ουκρανικής συμφωνίας για τους αγωγούς ήταν «ύποπτα» και δήλωσε ότι «η Ουκρανία χορεύει σε μουσική που παίζουν οι ΗΠΑ».
Τελικά ο Βλαντιμίρ Πούτιν και η Γιούλια Τιμοσένκο υπέγραψαν συμφωνία για το φυσικό αέριο στις 19 Ιανουαρίου, παρά την αντίθεση του Προέδρου Γιουσένκο που δεν είναι ευτυχής από την εξέλιξη αυτή.
Η πολιτική διαμάχη ανάμεσα στον Πρόεδρο της Ουκρανίας Γιουσένκο και στην πρωθυπουργό Τιμοσένκο δημιουργεί αστάθεια στη χώρα και απειλεί την ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια.
Να καθησυχάσει την ΕΕ για τη βιωσιμότητα των πρόσφατων συμφωνιών μεταξύ Μόσχας και Κιέβου για το φυσικό αέριο προσπάθησε ο Ουκρανός πρόεδρος Βίκτορ Γιούσενκο, διαβεβαιώνοντας ότι, παρά τις επιφυλάξεις του, θα τη σεβαστεί πλήρως. Ο Γιούσενκο συναντήθηκε με τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο.
Μετά από συνάντηση των δύο ανδρών στις Βρυξέλλες, ο Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, δήλωσε ότι «η σημερινή συνάντηση ήταν πολύ σημαντική. Είμαι ιδιαίτερα ευγνώμων στον πρόεδρο Γούσενκο, ο οποίος με διαβεβαίωσε ότι αποδέχεται πλήρως τη συμφωνία στην οποία κατέληξε η Ουκρανία με τη Ρωσία για την επανάληψη της ροής φυσικού αερίου προς την Ευρώπη».«Ο κ. Γιούσενκο είπε ότι ακόμη και αν δεν είναι πολύ ικανοποιημένος με τη συμφωνία, θα τη σεβαστεί πλήρως», πρόσθεσε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου.
Ο Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο δήλωσε ότι είναι πεπεισμένος πως η Ουκρανία επιθυμεί στενότερους δεσμούς με την ΕΕ και τόνισε ότι η ΕΕ επιθυμεί το ίδιο.
«Ωστόσο, στον τομέα της ενέργειας υπήρχε ένα πρόβλημα, το οποίο πρέπει να λυθεί» δήλωσε. «Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν ήμασταν πολύ ευχαριστημένοι, στην πραγματικότητα ήμασταν πολύ δυσαρεστημένοι» πρόσθεσε.
Ο Ουκρανός πρόεδρος διευκρίνισε από την πλευρά του ότι «οι συμφωνίες που υπεγράφησαν δεν είναι απλές, αλλά η Ουκρανία εγγυάται την πλήρη διαμετακόμιση φυσικού αερίου στους ευρωπαίους καταναλωτές».
Οι δύο πλευρές συζήτησαν επίσης και για τον εκσυγχρονισμό του ουκρανικού δικτύου αγωγών, με τον Μπαρόζο να δηλώνει την επιθυμία του να συνδεθεί η Ουκρανία με το ευρωπαϊκό δίκτυο ηλεκτρισμού και να υπογράψει τη συνθήκη της Ενεργειακής Κοινότητας. Ανακοίνωσε επίσης διεθνή διάσκεψη επενδυτών για το εν λόγω δίκτυο για τις 23 Μαρτίου.Την Δευτέρα, αντιπρόσωπος της ουκρανικής προεδρίας για θέματα ενεργειακής ασφάλειας προέβη στην εκτίμηση ότι οι πρόσφατες ρωσο-ουκρανικές συμφωνίες για το φυσικό αέριο ενδέχεται να είναι άκυρες στην περίπτωση που ο επικεφαλής της ουκρανικής ενεργειακής εταιρίας Naftogaz δέχθηκε πιέσεις για να τις υπογράψει.Εν τω μεταξύ, την Τρίτη ανώτερο κυβερνητικό στέλεχος της Τσεχίας, η οποία προεδρεύει της ΕΕ το τρέχον εξάμηνο, εξέφρασε αμφιβολίες για τη βιωσιμότητα των συμφωνιών, λόγω των διαφωνιών μεταξύ του Ουκρανού προέδρου και της Ουκρανής πρωθυπουργού Γιούλια Τιμοσένκο.
Σε μια παράλληλη εξέλιξη, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εξέφρασαν την Τρίτη, κατά τη διάρκεια συνάντησης με αξιωματούχους χωρών της κεντρικής Ασίας, τη στήριξή τους για την κατασκευή του αγωγού Nabucco, ωστόσο δεν έσπευσαν να προσφέρουν χρηματοδότηση για το έργο.
Η διαμάχη Μόσχας-Κιέβου για τις τιμές έχει δώσει νέα πνοή στα σχέδια για την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου Nabucco.
Τη στήριξη της στο έργο κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου Nabucco επανέλαβε η Ευρωπαϊκή Ένωση, χωρίς, ωστόσο, να δηλώνει διατεθειμένη να προσφέρει χρηματοδότηση.
Διάσκεψη για το σχέδιο, με τη συμμετοχή δώδεκα χωρών, της ΕΕ και δύο ευρωπαϊκών τραπεζών (μεταξύ των οποίων η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης), διεξήχθη την Τρίτη στην ουγγρική πρωτεύουσα
Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Φέρεντς Γκιουρτσάνι ζήτησε από την ΕΕ την αποδέσμευση ποσού 200-300 εκατομμυρίων δολαρίων για την κατασκευή του αγωγού, ο οποίος θα παρακάμπτει το έδαφος της Ρωσίας, κατά την έναρξη της διάσκεψης για το σχέδιο στη Βουδαπέστη, τονίζοντας ότι ο αγωγός αφορά την ενεργειακή ασφάλεια ολόκληρης της Ευρώπης.
Ωστόσο, ο επίτροπος Ενέργειας της ΕΕ, Αντρις Πίμπαλγκς είπε ότι μπορούν να διατεθούν δάνεια και εγγυήσεις, αλλά όχι ρευστό για την προώθηση του σχεδίου.
Σχολιάζοντας την ομιλία του Ούγγρου πρωθυπουργού, ο Αμερικανός αναπληρωτής υφυπουργός Εξωτερικών Μάθιου Μπράιζα είπε ότι η συνάντηση κατέστησε σαφές ότι ο κ. Γκιούρτσανι, ο οποίος είχε απορρίψει το 2007 τον Nabucco ως «ένα όνειρο», είναι τώρα υπέρμαχος του έργου.
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EIB) και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) είπαν ότι θα χρηματοδοτήσουν, «υπό προϋποθέσεις», το έργο.
Ο πρόεδρος της ΕΤΕπ, Φιλίπ Μέισταντ, δήλωσε ότι η τράπεζα είναι έτοιμη να χρηματοδοτήσει έως και το 25% του κόστους κατασκευής, στο βαθμό που επιτευχθεί «ασφαλής» διακρατική συμφωνία.
Το σχέδιο κατασκευής του αγωγού, μήκους 3.300 χιλιομέτρων,, που θα ενώνει την Κασπία Θάλασσα με την ευρωπαϊκή πλατφόρμα διανομής στο Μπάουμγκάρτεν της Αυστρίας, εξακολουθεί να βρίσκεται σε αναζήτηση επενδυτών για τη συγκέντρωση του ποσού των 8 δισ. δολαρίων που είναι απαραίτητο για τη χρηματοδότησή του.Σύμφωνα με τους υπεύθυνους του προγράμματος, η κατασκευή επρόκειτο να αρχίσει το 2010 έπειτα από μια πρώτη αναβολή που ανακοινώθηκε τον Φεβρουάριο του 2008.Παρακάμπτοντας τη Ρωσία, ο αγωγός θα επιτρέψει στην Ευρώπη να διαφοροποιήσει τις πηγές τροφοδοσίας της και να αποφύγει τις επιπτώσεις των κρίσεων ανάμεσα στην Μόσχα και το Κίεβο, όπως η τελευταία που στέρησε επί δύο εβδομάδες από μέρος της Ευρώπης την τροφοδοσία σε φυσικό αέριο.Το σχέδιο κατασκευής ξεκίνησε το 2002, ο αγωγός είναι δυναμικότητας 31 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων ετησίως και θα συνδέσει την Κασπία Θάλασσα με την Αυστρία, διασχίζοντας την Τουρκία, τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και την Ουγγαρία.Η Ευρώπη, η οποία προμηθεύεται σήμερα φυσικό αέριο κυρίως από τη Ρωσία, την Αλγερία και τη Νορβηγία, θα μπορεί μέσω του αγωγού να λαμβάνει φυσικό αέριο από το Ιράν, το Ιράκ, το Τουρκμενιστάν και το Αζερμπαϊτζάν.

Δεν υπάρχουν σχόλια: