3/11/21

3 Νοεμβρίου 1940. 7η ημέρα του Πολέμου. Η επική ανακατάληψη της Γκραμπάλας δια της λόγχης . Οι Ιταλοί πέρασαν τον Καλαμά αλλά η ελληνική αντεπίθεση τους ανέτρεψε. Στην Πίνδο, εξαπολύθηκε η γενική επίθεση του Βραχνού, κατά της Μεραρχίας Τζούλια. Η διοίκηση της ιταλικής μεραρχίας Σιένα εγκαταστάθηκε στους Φιλιάτες, από όπου είχε υποχωρήσει το απόσπασμα του ρίψασπη Λιούμπα, που ακολουθούσε τις διαταγές Παπάγου, και εγκατέλειψε τις θέσεις του ενώπιον του εχθρού.

 

Η άνοδος των ανδρών του αντισυνταγματάρχη Πεζικού Γεώργιου Κυριαζή που ηγείτο της αντεπίθεσης του 15ου Συντάγματος Ιωαννίνων για την ανακατάληψη της Γκραμπάλας ξεκίνησε μέσα στην χιονοθύελλα στις 03.00 το πρωί. 
 Η ελληνική δύναμη ήταν χωρισμένη σε 2 κλιμάκια. Το πρώτο αποτελούσαν 80 άνδρες του 1ου Λόχου, με επικεφαλής τον Υπλ/γό Βάσιλα και το δεύτερο 70 άνδρες του 7ου Λόχου με επικεφαλής τον Υπλ/γό Καραμπάτη. 
Ανάμεσά τους η διμοιρία πολυβόλων του ΙΙΙ/15 τάγματος, με επικεφαλής τον ταγματάρχη Κων/νο Πανταζή. 
Στις 05:00 π.μ της 3ης Νοεμβρίου, όταν κόπασε η χιονοθύελλα, εκδηλώθηκε ελληνική αντεπίθεση .Καθώς ανέβαιναν οι Έλληνες από την πίσω πλευρά, ανέβαινε το υπόλοιπο τάγμα των Αλβανών, που είχε διανυκτερεύσει στα Καλύβια Αρίστης. 
 Η μάχη διεξήχθη σώμα με σώμα, με τη χρήση ξιφολόγχης. 
Οι φαντάροι του 15ου, υπό τον Ταγματάρχη Πανταζή επιτιθέμενοι με την πολεμική ιαχή «Αέρα», κατάφεραν να ανατρέψουν του Αλβανούς και να ανακαταλάβουν την κορυφή της Γκραμπάλας.
 Στα χέρια των Ελλήνων περιήλθαν τρία πολυβόλα και τέσσερις όλμοι. 
Ο ταγματάρχης Πανταζής ανέφερε στο βιβλίο του ότι οι επιτιθέμενοι είχαν 3 στρατιώτες νεκρούς και τραυματίες τον Λοχαγό Γ. Τσίτο, καθώς και 5 στρατιώτες. 
Συνολικά οι ελληνικές απώλειες στην διήμερη μάχη για την Γκραμπάλα ανήλθαν σε 8 νεκρούς και 27 τραυματίες

Οι ιταλικές απώλειες επί του υψώματος ήταν βαριές. 20 νεκροί, 60 τραυματίες και 6 αιχμάλωτοι. Από τους νεκρούς οι 13 ήταν Αλβανοί. 
Στις ιταλικές γραμμές επέστρεψαν ένας αξιωματικός και 14 στρατιώτες τραυματίες που τους κατέγραψαν στο ημερολόγιο του 47ου Συντάγματος. 

Περί την 06:00 πμ, από το παρατηρητήριο του υψώματος εντόπισαν στα Καλύβια Αρίστης ,το ιταλικό 47ο Σύνταγμα Πεζικού, έτοιμο να επιτεθεί στην Γκραμπάλα. Με συγκεντρωτική βολή 4 πυροβολαρχιών διαλύθηκε η συγκέντρωση του συντάγματος. 
 Στις 07.30, όλα είχαν τελειώσει. 
Η Γκραμπάλα, βρισκόταν πάλι σε ελληνικά χέρια. 

 Το απόγευμα της 3ης Νοέμβριου, ο 7ος Λόχος στάλθηκε πίσω στο τάγμα του, εκτός της διμοιρίας Σαρρή, που κρατήθηκε σαν εφεδρεία. 
Στάλθηκαν όμως δύο νέες διμοιρίες του 3ου Λόχου (Υπολ/γος Γ. Στύπας), οι οποίες ανέλαβαν τη φρούρηση της «ευπρόσβλητης» νότιας κορυφής της Γκραμπάλας (υψ.1160), ενώ τη βόρεια κορυφή (ύψ. 1201) επάνδρωσε ο 1ος Λόχος με τον Υπολ/γό Βάσιλα. 
Την Ψηλοράχη (υψ.1060) κράτησε ακλόνητος ο 9ος Λόχος, με τη διμοιρία πολυβόλων του Ανθλ/γού Π. Τσαντήλα .

 Οι βομβαρδισμοί από την ιταλική αεροπορία και το πυροβολικό των Ιταλών συνεχίστηκαν με ιδιαίτερη σφοδρότητα. Εβλήθησαν οι θέσεις Ψηλορράχη, Ελαία, Ρεπέτιστα, Σιάστη και Μονή Σωσίνου.

 Νωρίς το απόγευμα, της 3ης Νοεμβρίου ο Σταθμός Διοικήσεως έλαβε ένα σήμα από τα προκεχωρημένα παρατηρητήρια της VIII Μεραρχίας που ανέφερε ότι ιταλική φάλαγγα αρμάτων εκινείτο επί της οδού Δολιανά - Καλπάκι. Στις 16:00, φάλαγγα 50 ιταλικών αρμάτων, με 80 μοτοσικλετιστές εξήλθε από τους χώρους απόκρυψης, και εφόρμησε κατά του λόφου της Ελαίας. Η επίθεσή τους όμως συνετρίβη από την αντιαρματική άμυνα και το εύστοχο πυρ του πυροβολικού. 
Οι Ιταλοί απώλεσαν 30 μοτοσικλετιστές, ενώ 9 άρματά τους καταστράφηκαν. Τα υπόλοιπα άρματα έκαναν αναστροφή και υποχώρησαν . Το ιταλικό πεζικό που ήταν στους χώρους συγκέντρωσης για να επιτεθεί μετά τα άρματα, δέχτηκε και αυτό πυρά πυροβολικού και δεν μπόρεσε να εκδηλώσει επίθεσή στην Ελαία. Ανάλογη τύχη είχαν και τα ιταλικά τμήματα που ενεργούσαν στον Άγιο Αθανάσιο και τη Γκορίτσα. 

 Τη νύχτα της 3ης Νοεμβρίου, οι Ιταλοί κατάφεραν να διασχίσουν τον Καλαμά στην περιοχή του Αγίου Αθανασίου, αλλά ύστερα από αντεπίθεση των ελληνικών δυνάμεων απωθήθηκαν και πάλι πέρα από το ποτάμι. Το ηθικό των Ελλήνων στρατιωτών είχε αναπτερωθεί, αφού έβλεπαν ότι η αντιαρματική τους θωράκιση ήταν αποτελεσματική, έστω και αν αντιμετώπιζαν για πρώτη φορά άρματα και εδραίωναν την πεποίθησή τους για την αποτελεσματική τους άμυνα εναντίον των Ιταλών. 
 Τη νύχτα της 3ης προς 4ης Νοεμβρίου, ο Κατσιμήτρος διέταξε την σύμπτυξη των υποτομέων Γκρίμπιανης και Γρανιτσοπούλας από τη θέση τους δυτικά του Καλαμά, προς τις οργανωμένες θέσεις των υποτομέων Ζίτσας και Σουλόπουλου, ανατολικά του Καλαμά. 
Η σύμπτυξη έγινε με τόσο αριστοτεχνικό τρόπο, ώστε οι Ιταλοί δεν την αντιλήφθηκαν και βομβάρδισαν σφοδρότατα τις εγκαταλειφθείσες θέσεις. 

 Στην Πίνδο, στις 3 Νοεμβρίου εξαπολύθηκε η γενική επίθεση του Βραχνού, κατά της Μεραρχίας Τζούλια. Πρωταγωνιστικό ρόλο είχε η Ταξιαρχία Ιππικού υπό τον συνταγματάρχη Σ. Δημάρατο που είχε φτάσει στο Δοτσικό από την 1η Νοεμβρίου. 

Στις 3 Νοεμβρίου προχωρημένα τμήματα της Τζούλια έκαναν την εμφάνιση τους στη Βωβούσα. Σε απόσταση 6 ωρών με τα πόδια ή με ζώα από το Μέτσοβο ! 

Η διοίκηση της ιταλικής μεραρχίας Σιένα εγκαταστάθηκε στους Φιλιατες, από όπου είχε υποχωρήσει το απόσπασμα του ρίψασπη Λιούμπα, ο οποίος ακολουθούσε τις διαταγές Παπάγου, και εγκατέλειψε τις θεσεις του ενώπιον του εχθρού. 

 -Η Ιταλική αεροπορία βομβάρδισε και πάλι τη Θεσσαλονίκη.

Δεν υπάρχουν σχόλια: