1940. Η τραγωδία της «επιστράτευσης» και οι άκαπνοι της Μεγ. Βρετανίας

Όλοι οι Έλληνες με ενθουσιασμό και πατριωτισμό έσπευσαν στα Κέντρα κατάταξης με την κήρυξη της Επιστράτευσης στις 28 Οκτωβρίου 1940.

Η IV Μεραρχία επιστρατεύτηκε στην Τρίπολη. Στις 19 Νοεμβρίου 1940 μετακινήθηκε στο Ναύπλιο και από εκεί σιδηροδρομικά Καλαμπάκα. Από εκεί πεζοπορώντας έφτασε στα Γιάννενα στις 2 Δεκεμβρίου 1940, όπου τέθηκε υπό τη διοίκηση του Α’ Σώματος Στρατού. Την 6η Δεκεμβρίου 1940 προωθήθηκε στην περιοχή Καστάνιανη – Κεράσοβο και έφθασε στην πρώτη γραμμή.

Το 9ο Συντάγμα της Καλαμάτας που ανήκε στην IV Μεραρχία επιβιβάστηκε σε τραίνα στον Σιδηροδρομικό Σταθμό Καλαμάτας στις 8 και 9 Νοεμβρίου 1940 και μεταφέρθηκε στο «Ρουφ» των Αθηνών. Στη Συνέχεια με τραίνο μεταφέρθηκε στα Φάρσαλα, και από εκεί με τον τοπικό σιδηρόδρομο έφθασε στις 23 Νοεμβρίου 1940 στο έμπεδο της IV Μεραρχία εις την περιοχή «Κουτσουφλιάνη», Καλαμπάκας.
Εκεί, το Σύνταγμα παρέμεινε οκτώ περίπου ημέρες και δεχόταν συνεχώς επιθέσεις Ιταλικών αεροπλάνων.
Από την Καλαμπάκα, το Σύνταγμα κινήθηκε υπό συνεχή βροχήν και χιονόπτωσιν, με νυκτερινές πορείες μέσω Μετσόβου-Γέφυρας Μπαλτουμάς και έφθασε την 8ην Δεκεμβρίου 1940 εις την θέση Χάνι Γεωργουδάκη και αντικατέστησε τα Τμήματα της III Μεραρχίας εις την πρώτη γραμμή.

Η ΙΙΙ Μεραρχία πεζικού, θα επιστράτευε την Αχαΐα, την Ηλεία, την Αιτωλοακαρνανία, τη Ζακύνθο και την Κεφαλλονία.
Στη Μεραρχία ανήκε και το 6ο ΣΠ της Κορίνθου. Το 12ο Σύνταγμα πεζικού, που ανήκε πάντοτε στην ΙΙΙ Μεραρχία ήταν το Σύνταγμα των Αχαιών.
Στις 31 Οκτωβρίου επιστρατεύτηκε το 3/12 τάγμα που προωθήθηκε στον τομέα Παραμυθιάς και αποτέλεσε τμήμα του αποσπάσματος Λιούμπα.
Η Μεραρχία με διοικητή τον υποστράτηγο Γεώργιο Μπάκο και συνταγματάρχη του 12ου τον Επ. Ζησιμόπουλο, ξεκίνησε από την Πάτρα στις 7 Νοεμβρίου 1940 και πέρασε μέσω νηοπομπών μέχρι τις 10 στο Κρυονέρι, ενώ οι Κορίνθιοι του 6ου συντάγματος διαπεραιώθηκαν στη Ναύπακτο μέσω Ψαθόπυργου.

Η ΙΙΙ Μεραρχία , (12ο και 6ο Συντάγματα Πεζικού και το 3ο Σύνταγμα Ορειβατικού Πυροβολικού), άρχισε στις 12/11/1940 την πορεία προς το μέτωπο βαδίζοντας νύχτα. Ακολούθησε την πορεία Αγρίνιο - Αμφιλοχία - Άρτα - Ιωάννινα - Σιταριά - Παπαδάτες - Ζίτσα και Καστάνιανη, και έφτασε στο πεδίο της μάχης στις 25 Νοεμβρίου, εντασσόμενη στο Α΄ Σώμα Στρατού, και λαμβάνοντας θέση στο αριστερό πλευρό της VIII Μεραρχίας και στο δεξιό του αποσπάσματος Λιούμπα. (στο οποίο συμμετείχε ήδη το 3ο εκ Πατρών τάγμα πεζικού). 

Η Νίκη όμως στη γραμμή Καλπάκι-Καλαμάς - Ελαία - Γκραμπάλα στεφάνωσε τα ελληνικά όπλα και τον Κατσιμητρο στις 7 Νοεμβρίου.

Τις απογευματινές ώρες της 7ης Νοεμβρίου η Διοίκηση της Μεραρχίας Τζούλια που εισεβαλε στην Πίνδο, έλαβε έγγραφη διαταγή της Ανώτατης Διοίκησης, να συγκεντρωθεί στην περιοχή της Κόνιτσας και να αποφράξει τη γραμμή Αώος – Γκραπενίτσα – Ράχες Μεσορράχης.

Στις 8 Νοεμβρίου, το ΒΣΣ, ( ο παπαγικός Παπαδόπουλος), διέταξε το Βραχνό , (Ι Μεραρχία), να αναστείλει την καταδίωξη της Τζούλια.
Στις 8, 9 και 10 Νοεμβρίου η Μεραρχία Τζούλια υποχώρησε και το εσπέρας της 10ης Νοεμβρίου , 7500 καραβοτσακισμένοι αλπινιστές συγκεντρώθηκαν στην Κόνιτσα. Αν τους κυνήγαγε ο Βραχνός θα είχαν πιαστεί αιχμάλωτοι.

Η ιταλική επίθεση είχε αποκρουστεί.

Ο «φτεροπόδαρος» Λιούμπας όμως ακλουθώντας τα σχέδια του διαγγελέα βρισκόταν στον Αχερωντα και φύλαγε τις διαβάσεις.

Οι Ιταλοί υποχώρησαν φοβούμενοι επίθεση από τη κατεύθυνση της Δυτικής Μακεδονίας. Ο Τσολάκογλου ζήτησε να επιτεθεί. Του είπαν «να φυλάσσει τις διαβάσεις». Τελικά έδωσαν εντολή επίθεσης στις 14 Νοεμβρίου. 7 ημέρες μετά την ιταλική υποχώρηση.

Στις 17 Νοεμβρίου, η I Μεραρχία του B΄ Σ.Σ. ,(Βραχνός), κατάφερε να καταλάβει την Ερσέκα και να αποκόψει την οδό Λεσκοβικίου – Κορυτσάς γεγονός που θα επιδρούσε θετικά στις επιχειρήσεις του Γ΄ Σ.Σ. Με επέµβαση όµως του ΤΣ∆Μ, (Πιτσίκας), διατάχθηκε η καύση των ιταλικών στρατιωτικών αποθηκών και η εγκατάλειψη της Ερσέκας και η επιστροφή των τµηµάτων της I Μεραρχίας στη µεθοριακή γραµµή.

Τελικά στις 22 Νοεμβρίου απελευθερώθηκε η Κορυτσά.

Και μετά;

Δεν είχαν ούτε ιδέα, ούτε σχέδιο για το τι να κάνουν. 23,24, 25, 26, 27 Νοεμβρίου, αμηχανία και αναμονή και «εκκαθαριστηκες» ενέργειες. Μόνο ο Κατσιμητρος συνέχιζε την επίθεση στην Κακαβιά.

Και η «Θαλασσοκράτειρα» σύμμαχος δεν ανέλαβε μαζί με τους «Βασιλόφρονες» του Ναυτικού μια επιχείρηση στα Δωδεκάνησα. Ακόμα και στα μικρά όπου υπήρχαν συμβολικές ιταλικές φρουρές. Τελικά 30 ημερες μετα την επίθεση έφτασαν οι επιστρατευμένοι της Πελοποννήσου στο μέτωπο.

Χ.