Επαιτεία τραπεζών Ψωρο-Τραπεζών στην ΕΚΤ για ρευστότητα!

ρεπορτάζ http://www.banksnews.gr/portal/home-page/124-top-story/611-2010-02-28-23-02-16

Παρά την έντονη φιλολογία, στα τέλη του περασμένου έτους, για την απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να βάλει φρένο στο δανεισμό ελληνικών τραπεζών μέσω του έκτακτου προγράμματος παροχής ρευστότητας για ένα χρόνο, τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος αποδεικνύουν, ότι οι τράπεζες όχι μόνο προσέτρεξαν στη δημοπρασία του Δεκεμβρίου, αλλά η… επαιτεία τους στην ΕΚΤ απέφερε ρευστότητα άνω των 8 δισ. ευρώ!

Τα στοιχεία της ΤτΕ αποδεικνύουν το σοβαρό πρόβλημα ρευστότητας που ταλανίζει το ελληνικό πιστωτικό σύστημα:

- Τον περασμένο Ιούνιο, στη δημοπρασία για παροχή ρευστότητας με διάρκεια 12μήνου, οι ελληνικές τράπεζες είχαν «τινάξει την μπάνκα στον αέρα», αντλώντας περίπου 10 δις. ευρώ και ανεβάζοντας σε επίπεδο ρεκόρ (54 δις. ευρώ) το συνολικό τους άνοιγμα στην ΕΚΤ.

- Από το φθινόπωρο, άρχισαν «θόρυβοι» από την πλευρά της ΕΚΤ, αλλά και πολλών διεθνών σχολιαστών, που εκτιμούσαν ότι ήταν υπερβολικό το ποσοστό δανεισμού των ελληνικών τραπεζών και εγκυμονούσε σοβαρούς κινδύνους. Με την προτροπή Προβόπουλου στις τράπεζες για «αυτοσυγκράτηση» στη δημοπρασία του Δεκεμβρίου, που δημοσιοποιήθηκε και αποτέλεσε την αρχή του νέου κύκλου πιέσεων στα ελληνικά ομόλογα, έγινε σαφές ότι η ΕΚΤ σταδιακά θα έκλεινε τη στρόφιγγα των πιστώσεων στις τράπεζες. Μέσα στο 2010, οι ελληνικές τράπεζες καλούνται να μειώσουν στο μισό τα ανοίγματά τους, βρίσκοντας εναλλακτικές, ιδιωτικές πηγές χρηματοδότησης.

- Παρά τους «θορύβους» αυτούς, οι ελληνικές τράπεζες φαίνεται ότι διατήρησαν την ακόρεστη δίψα τους για ρευστότητα. Τα ανοίγματα στην ΕΚΤ τον Δεκέμβριο αυξήθηκαν περίπου κατά 8,4 δις. ευρώ και έφθασαν τα 4,7 δις. ευρώ, δηλαδή βρέθηκαν σε απόσταση μικρότερη των 5 δις. ευρώ από τα επίπεδα ρεκόρ του Ιουνίου. «Διερωτάται κανείς», τονίζει τραπεζικό στέλεχος, «αν δεν είχε προηγηθεί όλη η φασαρία για τις προτροπές αυτοσυγκράτησης του κ. Προβόπουλου, πόση ρευστότητα θα είχαν ζητήσει οι τράπεζες στη δημοπρασία του Δεκεμβρίου».

Το πρόβλημα για τις ελληνικές τράπεζες είναι, ότι τα… ψέματα τελειώνουν, αφού η δημοπρασία για ρευστότητα ενός έτους του περασμένου Δεκεμβρίου ήταν η τελευταία με αυτή τη διάρκεια. Η υποχρέωση των τραπεζιτών να επιστρέψουν το ήμισυ της ρευστότητας που έχουν αντλήσει μέσα στο 2010, αν κάτι δεν αλλάξει στο πιεστικό αυτό αίτημα της ΕΚΤ, σημαίνει ότι θα πρέπει να συγκεντρώσουν γύρω στα 25 δις. ευρώ από ιδιωτικές πηγές χρηματοδότησης.

Αυτή η προσπάθεια δεν φαίνεται καθόλου εύκολη: οι υποβαθμίσεις της Ελλάδας και των ελληνικών τραπεζών από τους οίκους αξιολογήσεων απαξιώνουν τα βασικά χρηματοδοτικά εργαλεία. Οι τράπεζες είναι πολύ δύσκολο πλέον (και ακριβό…) να εκδώσουν δικά τους χρεόγραφα, ενώ οι τιτλοποιήσεις και οι καλυμμένες ομολογίες «καίγονται», λόγω των υποβαθμίσεων και της αυστηρότερης πολιτικής της ΕΚΤ στην αποδοχή τέτοιων τίτλων για αναχρηματοδότηση (από αυτό το μήνα θα απαιτούνται τουλάχιστον δύο αξιολογήσεις ΑΑΑ από οίκους για τις νέες τιτλοποιήσεις, ενώ από τον Μάρτιο του 2011 θα χρειάζονται δύο αξιολογήσεις και για τους τίτλους που εκδόθηκαν στο παρελθόν).

«Μαγεία» με τα ίδια κεφάλαια…

Την ίδια ώρα, αρκετά ερωτηματικά για την ειλικρίνεια των ελληνικών τραπεζών στην παρουσίαση των απωλειών τους από την κρίση στην αγορά ομολόγων, αλλά και για την ενδεχόμενη ανοχή εκ μέρους της Τράπεζας της Ελλάδος σε μεθόδους… greek statistics, δημιουργεί η υπερβολική σταθερότητα των κεφαλαίων των τραπεζών το τελευταίο δίμηνο του έτους.

Μεταξύ τέλους Οκτωβρίου και τέλους Δεκεμβρίου, τα κεφάλαια και τα αποθεματικά των ελληνικών τραπεζών εμφανίζονται αυξημένα κατά 1,3 δις. ευρώ και ανήλθαν περίπου σε 39 δισ. ευρώ. Αντίθετα, τον Οκτώβριο του 2008, όταν κορυφώθηκε η κρίση με την κατάρρευση της Lehman, τα κεφάλαια των ελληνικών τραπεζών είχαν μειωθεί περισσότερο από 1 δις. ευρώ σε ένα μόνο μήνα.

Το ερώτημα, που δημιουργεί την αμφισβήτηση για τα στοιχεία που παρουσιάζονται, είναι πώς ακριβώς κατάφεραν οι ελληνικές τράπεζες, τη στιγμή που τα spread εκτινάσσονταν στα ύψη και οι διαγραφές προβληματικών δανείων θα έπρεπε να συνεχίζονται με αμείωτη ένταση, να εμφανίσουν αυτή τη σημαντική αύξηση των κεφαλαίων τους. Είναι γνωστό, μάλιστα, ότι ο κύριος όγκος των υποαξιών των ελληνικών τραπεζών από τα ομόλογα περνά στα ίδια κεφάλαια, για να μην επιβαρύνονται τα αποτελέσματα.

Η Τράπεζα της Ελλάδος θα ήταν καλό να εξηγήσει αυτές τις «μαγικές», εκ πρώτης όψεως, θετικές διακυμάνσεις των κεφαλαίων των ελληνικών τραπεζών, πριν αρχίζουν να γίνονται αντιληπτά και να προβληματίζουν τους αναλυτές που παρακολουθούν τις ελληνικές τράπεζες, τονίζουν με νόημα τραπεζικά στελέχη.

Επιπλέον, η φαινομενική κεφαλαιακή ισχύς των ελληνικών τραπεζών, ακόμη και σε περιόδους που θα έπρεπε να «γράφουν» σοβαρές απώλειες από τα χαρτοφυλάκιά τους, γεννά ένα ακόμη σοβαρό ερώτημα: αν έχουν τόσο ισχυρή και επαυξανόμενη κεφαλαιακή βάση, προς τι, άραγε, οι δραματικές προειδοποιήσεις των τραπεζιτών για τις υποτιθέμενες σοβαρές επιπτώσεις στην κεφαλαιακή επάρκεια από το πολυσυζητημένο νομοσχέδιο της Λούκας Κατσέλη για τη ρύθμιση επιχειρηματικών οφειλών; Πότε, άραγε, λένε την αλήθεια οι τραπεζίτες; Όταν εμφανίζονται πανίσχυροι στους στατιστικούς πίνακες της ΤτΕ, ή όταν εμφανίζονται να «τρέμουν» ακόμη και για τις περιορισμένες επιπτώσεις μιας νομοθετικής ρύθμισης;